208 Жеке және жаппай сұрыптау. Жаппай сұрыптау көбінесе айқас
тозаңданатын дәнді дақылдарға қолданылады. Дәнді дақылдардың, мы-
салы, бидайдың дәндерін диаметрі әртүрлі елегіштен өткізеді. ірі дәндерді
келесі жылы егу үшін алып қалған, ал ұсақтарынан ұн жасаған. Бірақ
қай дәннен қандай масақ дамитынын ешкім білмеген.
Жеке сұрыптау әдісімен адам үшін қажетті белгі-қасиеттері бар жеке-дараларды іріктеп,
әрі қарай ұрпақ алынады. Бұл жеміс-жидектер мен ірі қара, жылқы және
т.б. жиі қолданады.
Дамудағы ең үлкен қадам сұрыптау әдісін іріктеу әдісімен
толықтырғанда ғана жасалды.
Сонымен бірге қолдан сұрыптаудың
жағымсыз және
жағымды түрлерін ажыратуға болады.
Жағымсыз қолдан сұрыптауға әлсіз да-
ралар жіберілмейді. Өсімдіктер мен жануарлардың жақсы және орта
түрлерін көбейтеді. Ал
жағымды қолдан сұрыптауда тек жақсы
қасиетке иелерін ғана іріктеп алады. Орта және әлсіздерін, мысалы,
дәндерді ұн жасауға, егер жануарлар болса, ет өнімдерін жасауға пай-
даланады.
Эволюция, селекция, қолдан сұрыптау: жаппай және жеке; жағымдыжәнежағымсыз.
