Ағыл. атауы
|
Қазақша атауы
|
Анықтамасы
|
measuring cylinder
|
мензурка
|
Сұйықтын көлемін өлшеуге арналған шыны ыдыс
|
dynamometer
|
динамометр
|
Механикалық күштің шамасын өлшеуге арналған арнайы кұрал
|
inertia
|
инерция
|
Денеге сыртқы әсерлер (күштер) болмаған кезде немесе олар теңгерілген кезде дененің өз қозғалыс күйін немесе тыныштығын сақтау құбылысы.
|
density
|
тығыздық
|
Заттың көлем бірлігіндегі массасына тең физикалық шама
|
force
|
күш
|
материялық нүктеге немесе денеге басқа денелер тарапынан болатын механикалық әсердің өлшемі
|
deformation
|
деформация
|
Сыртқы күштер әсерінен дене пішінінің немесе өлшемделінің өзгерісі
|
Hooke’s law
|
Гук заңы
|
Серпімді деформацияның шамасы (созылуы немесе сығылуы) түсірілген күшке тура пропорционал
|
elastic force
|
серпімділік күші
|
Дене деформацияланған кезде пайда болатын күш
|
spring constant
|
серіппінің қатаңдығы
|
Гук заңындағы серпімді деформациланатын дене ұзаруымен сол ұзару салдарынан пайда болатын серпімділік күшін байланыстыратын коэффициент
|
elastic deformation
|
серпімді деформация
|
Күштің әрекеті тоқтағаннан кейін дененің бастапқы пішіні мен өлшемі қайтадан қалпына келетін дефомация
|
plastic deformation
|
пластикалық деформация
|
Күштің әрекеті тоқтағаннан кейін дене өзінің бастапқы пішіні мен өлшемін өзгертетін деформация
|
weight of body
|
дененің салмағы
|
Дененің тірекке немесе аспаға әрекет ететін күші
|
friction force
|
үйкеліс күші
|
Бір дене екінші дененің бетімен қозғалысына кедергі жасайтын күш
|
mechanics
|
механика
|
Денелердің механикалық қозғалысын және өзара әсерлесуін зерттейтін физиканың негізгі тарауы
|
kinematics
|
кинематика
|
Денелердің массасы мен әсер етуші күштерді ескермей олардың қозғалысын зерттейтін механиканың бөлімі
|
dynamics
|
динамика
|
Механикалық қозғалыстың пайда болу себептерін зерттейтін механиканың бөлімі
|
statics
|
статика
|
Механиканың күш әсеріндегі материялық денелердің тепе-теңдік шарттарын зерттейтін бөлімі
|
material point
|
материялық нүкте
|
Қозғалыстың қарастырылып отырған жағдайында өлшемдерін елемеуге болатын дене
|
trajectory
|
траектория
|
материялық нүктенің өз қозғалысы кезінде сызатын біртұтас сызығы
|
distance
|
жол
|
Дене траекторияының ұзындығы
|
displacement
|
орын ауыстыру
|
қандай да бір уақыт аралығының бастапқы мезетінде қозғалыстағы материалдық нүктенің орналасқан орнынан, осы аралықтың соңғы мезетіндегі орналасқан орнына жүргізілген вектор
|
vector quantity
|
векторлық шама
|
Сандық мәнімен және бағытымен сипатталатын шама
|
scalar quantity
|
скалярлық шама
|
Тек қана сандық мәнімен сипатталатын шама
|
