(36-сурет).
көрсеткіштер ауытқуларының шамалары салынған. Пер-пендикулярлар орташа
арифметикалық ауытқуларының
мөлшерін көрсететін X нүктесінен көлбеу сызық арасындағы көрсеткішті анықтайтын шаманы белгілейді. Суреттен көріп отырғанымыздай, көптеген вариациялық
қатар көрсеткіштері негізінен орташа арифметикалық X көрсеткіші айналасына орналасқан.
36-сурет. Гаусс вариация қисық сызығы
Орташа қалыптан ауытқу шамасы неғұрлым артқан сай-ын көрсеткіштер саны да кеми береді. Орта тұсы жоғарыға
қарай дөңестеніп келетін қалыпты қисық сызық X -ға сим-метриялы оң және сол жақтағы нүктелерді қиып өтеді.
Осы нүктелер мен X -ға дейінгі аралық латын S әріппен
130
белгіленетін шамаға сәйкес келеді және ол негізгі немесе «стандартты ауытқу» деп аталады.
S шамасы вариациялық статистикада үлкен мәнге ие, ол
X орташа арифметикалық
ауытқуларының мөлшері + S-тен
көп екендігін көрсетеді,
былайша айтқанда, көрсеткіштердің
жалпы санының 1/3 тең, X -ның +2S шамасының ауытқуы барлық көрсеткіштердің тек қана 1/22-ін құраса, +3S шамасының ауытқуы 333 мүмкіндіктің біреуінде ғана кездеседі.
Егер вариациялық қатар құрайтын көрсеткіштердің жал-пы санына шаққандағы жеке көрсеткіштер саны пайызбен есептегенде мына төмендегі шаманы көрсетеді. Барлық
қатар X +3,5S аралығын қамтиды. Вариациялық қатарды құрайтын барлық көрсеткіштер санын пайызбен есептегенде мынадай болады (14-кесте).
Достарыңызбен бөлісу: