Зерттеу жұмысының хронологиялық шегі

- Қазақ-орыс ресми қарым-қатынасының басы сонау XV-XVI ғасырлардағы құжаттармен дәлелденгенімен, олардың қарым-қатынасындағы жаңа кезең XVIII ғасыр басында, Ресейді I Петр билеген тұста басталып, кейін жалғасын тапты. Патшалы Ресей ғылымының қазақ елін отарлауға қызмет жасағанын ОҒМК реттеген мұрағат құжаттары дәлелдейді.

- ОҒМК құрылғанша патша үкіметі мұндай бағыттардағы ізденістерге әбден машықтанып, мол тәжірибе жинақтады. 1845 жылы құрылған Императорлық Орыс Географиялық қоғамы (ИОГҚ), оның Орынбордағы (1867 ж.), Батыс Сібір (1877 ж.), Орынбор губерниялық статистикалық комитеті (1866 ж.), Ресейдің империялық саясатын Орта Азияға таратумен бірге географиялық, статистикалық, әлеуметтік-экономикалық зерттеулер жүргізді. Жинақталған материалдардың барлығын кезінде Ресей үкіметі өз саясатын жүргізу үшін ғана жасақтаған болса, бүгінгі күні бізге тарихымыздың шынтуайттылығын салыстыра зерттейтін қажетті мол мұра болып отыр.

- ОҒМК 1887 жылдан өз жұмысын бастап, оған бұрынғы Орынбор генерал-губернаторы мұрағатындағы іс-қағаздарды реттеу жұмысы жүктелді. Жұмыс барысында кездескен қиындықтарға қарамастан, Комиссия мүшелері ішкі істермен шектелмей, құжаттарды пайдалана отырып, ғылыми зерттеулер жүргізді. Оның арты ғылыми құндылығы бар еңбектерге ұласты.

- ОҒМК 1887 жылға дейінгі қазақ елінің аумағындағы бұрынғы патшалы Ресей мемлекетінің әкімшілік мекемелерінің жанынан құрылған мұрағаттарды реттеп, қазақтар туралы мол тарихи құжаттарды бір орталыққа жинақтаған және патшалы Ресейдің өзге мұрағаттарына жіберіп отырған алғашқы ғылыми мұрағаттық мекеме болды.

- Мұрағаттық Комиссияда қызмет жасаған қазақтар А.Б. Байтұрсынов, Ғ.Б. Балғымбаев, татар, башқұрттар М.Ф. Каримов, М.З. Рамеев, М.Ф. Сүлейменов т.б. түбі бір түркі халықтарының болашағына алаңдаушылық білдірді. Олар түркі тілдес халықтардың даму тарихының тереңде жатқандығын сезініп, Комиссия жұмысына өз үлестерін қосты.

- Комиссия құрамында Қазақстанды тануда өзіндік үлестерін қосқан И.А. Кастанье, А.Б. Байтұрсынов, Ғ.Б. Балғымбаевтардың қоғамдық-саяси қызметтеріне, ғылыми еңбектеріне жеке-жеке талдаулар жасалынды, өзге комиссия мүшелері еңбектерімен салыстырылды.

- 1889-1918 жылдар аралығында комиссия «Еңбектерінің» 35 саны жарық көрді. Комиссия еңбектерінде жарияланған ақпараттық материалдар, тізімдер, хаттамалар, өзге ғылыми мекемелермен байланысы назарға алынды.

- ОҒМК-ның мұражай, кітапхана ұйымдастырудағы ерен жұмыстары, оларға тапсырылған материалдар, соның ішінде қазақтарға қатысы бар жәдігерлер, этнографиялық мұралар, археологиялық ескерткіштер жарияланған еңбектер негізінде қайта сараланды.

- Патшалы Ресейдің Комиссия алдына жүктеген мақсат-міндеттерінің орындалуы, олардың империялық саясатпен үндесуі, сол бағытта комиссия жұмысының нәтижелі жүруіне үкіметтің қаржыларымен қатар ірі алпауыттардың, жеке тұлғалардың көмегі болғандығы нақтыланды.

- Мұрағаттық Комиссияда еңбек еткен мүшелерінің ізденістерінің нәтижелері Ресейдің журналдары мен баспасөз беттерінде, мәселен сол кезеңде шығып тұрған «Торғай» газетінде, кейбіреулері «Қазақ» газеті беттерінде, тіпті, шет елдік басылымдарда жарияланды.