Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері. 1887 жылы құрылып, 1918 жылы жұмысы тоқтатылған, артында қазақ тарихына тікелей қатысы бар мыңдаған құжаттарды қалдырған Орынбор Ғылыми Мұрағаттық Комиссиясының қызметіне жан-жақты тоқталып, кешенді түрде зерттеу жүргізу, сол арқылы комиссия мүшелерінің ғылыми мұраларын саралау, ұлтымыздың жүріп өткен жолы туралы жинақталған бай құжаттарға деректемелік талдаулар жүргізу, өткен тарихымызға сыни көзқарас қалыптастыру ізденістің басты мақсаты болып табылады. Аталған мақсатты шешу үшін төмендегідей міндеттер алға қойылды:
- ОҒМК тарихи мұрағатта жинақтаған қазақ халқын, елін жан-жақты тану мақсатындағы Ресей империясы тарапынан құрылған ғылыми экспедициялар, топтар, ғалымдар мен әскерилердің, ғылыми мекемелердің жұмыстарын жаңаша саралау;
- ОҒМК реттеген патшалы Ресей мекемелерінің тарихи мұрағатқа түскен деректері негізінде XVIII-XX ғасырдың басында Ресей үкіметі тапсырмасымен жарық көрген еңбектерді, түрлі зерттеу, ақпараттық мақалалардың түпкі мақсат-міндеттері Қазақстанды отарлау болғандығы, сол үшін олардың империялық мүддеде жүзеге асқандығын дәлелдеу;
- 1887-1918 жылдар аралығында қызмет жасаған Орынбор Ғылыми Мұрағаттық Комиссиясының Орынборда ұйымдастырылған мұрағат ісінің дамуындағы бағыт-бағдарын анықтау, қажырлы еңбектеріне талдау жасау;
- Орынбор Ғылыми Мұрағаттық Комиссиясына мүше болған ғалымдар, шенеуніктер, әскерилер тізімін қайта саралап, мүмкіндігінше олардың қосқан үлестерін, зерттеу бағыттарын салыстыру және сыни көзқараспен талқыға салу;
- Мұрағаттық істерді жинақтау барысындағы түрлі қиындықтарды, орыс үкіметінің заманында отарлау кеңселерінде топталған материалдарды өз саясатына қарай ретке келтіруін және көптеген құнды деректердің жойылу себептерін заман талабына сай зерделеу;
- Ғылыми мекемелерге тартылған ұлттық интеллигенция өкілдері еңбектерін ғылыми айналымға қоса отырып, олардың қоғамдық-саяси көзқарастарын сезіну, сонымен бірге елінің ертеңі үшін қалдырған мұраларын ұрпаққа насихаттау;
- Орынбор Ғылыми Мұрағаттық Комиссиясының 30 жылдан астам уақыт ішіндегі өзге ғылыми мекемелермен байланысына жете мән беру арқылы Қазақстан, Орта Азия халықтары тарихы, этнографиясы, археологиясы т.б. ғылыми салаларда жасалған зерттеулердің ұқсастығы мен ерекшеліктерін анықтау;
- Ғылыми Мұрағаттық Комиссияның жариялаған «Еңбектерін» ғылымның бағыттарына сәйкес топтастыру, әр жылдардағы зерттеулерді салыстыру, олардың түпкі нәтижесін, жариялануын, көпшілікке насихатталу деңгейін зерделеу;
- Мұрағатта еңбек еткен жекелеген ғалымдар (И.А. Кастанье және т.б.) алыс шет елдерде Қазақстан туралы жариялаған ғылыми ізденістері нәтижесінде қазақ халқының әлемдік тарихқа қосқан үлестерін зерттеуімізде баса көрсету;
- ОҒМК тарихы туралы жазылған зерттеулерге тарихнамалық талдау жасау арқылы патшалы Ресей, кеңестік жүйе кезеңіндегі мұрағаттық материалдарды пайдалану, оларға сыни көзқарас қалыптастыру кезеңдеріне объективті баға беру, сонымен бірге еліміздің тәуелсіздік жылдарындағы ізденістердің жаңа мүмкіндіктерін ашып көрсету.
Достарыңызбен бөлісу: |