Байланысты: МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУЫ ТЕЖЕЛГЕН БАЛАЛАРДЫ ТӘРБИЕЛЕУ ЖӘНЕ ОҚЫТУ (1)
3.Психогендік генездің психикалық дамуының кешігуі.
ПДТ-ның бұл түрі баланың дамуының алғашқы кезеңдерінде оның психикалық дамуын ынталандыруды шектейтін немесе бұрмалайтын қолайсыз білім беру жағдайларымен байланысты. Осы нұсқадағы балалардың психофизикалық дамуындағы ауытқулар қоршаған ортаның травматикалық әсерімен анықталады. Егер әйел күшті, ұзаққа созылатын жағымсыз тәжірибелерді сезінсе, оның әсері нәрестеге құрсағында да әсер етуі мүмкін. Психогендік Генезис ПДТәлеуметтік жетімдікке, мәдени депривацияға, қараусыздыққа байланысты болуы мүмкін. Көбінесе ПДТ-ның бұл түрі психикалық ауруға шалдыққан ата-аналар, ең алдымен анасы тәрбиелеген балаларда кездеседі.
Мұндай балалардағы танымдық іс-әрекеттің бұзылуы олардың қоршаған әлем туралы идеяларының нашар Қорына, жұмыс қабілеттілігінің төмендігіне, жүйке жүйесінің тұрақсыздығына, іс-әрекеттің ерікті реттелуінің қалыптаспауына, мінез-құлық пен психиканың өзіндік ерекшеліктеріне байланысты.
Бұл балаларда тіркелген мінез-құлықтың бұзылуы балаға ұзақ уақыт әсер ететін ситуациялық факторлардың ерекшелігіне байланысты. Оның психикасының жеке ерекшеліктеріне байланысты эмоционалды реакцияның әртүрлі түрлері пайда болады: агрессивті қорғаныс, пассивті қорғаныс, "инфантилизацияланған" (г.Е. Сухарева, 1959). Олардың барлығы тұлғаның ерте невротизациясына әкеледі. Сонымен қатар, кейбір балаларда агрессивтілік, әрекеттердің сәйкес келмеуі, ойланбау және импульсивтілік, ал басқаларында ұялшақтық, жылау, сенімсіздік, қорқыныш, шығармашылық қиял мен айқын қызығушылықтың болмауы байқалады. Егер баланы туыстарынан тәрбиелеу кезінде гиперопека басым болса, онда жеке тұлғаның патохерологиялық дамуының тағы бір түрі байқалады. Бұл балалар өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларына ие емес, көңіл-күйі жоғары, шыдамсыз, туындаған мәселелерді өз бетінше шешуге дағдыланбаған. Олар өзін-өзі бағалауды жоғарылатады^ өзімшілдік, еңбекқорлықтың болмауы,эмпатия мен өзін-өзі шектей алмау, гипохондриялық тәжірибеге бейімділік.
ПДТ осы түріндегі түзету шараларының тиімділігі қолайсыз отбасылық климатты қайта құру және отбасылық тәрбиенің еркелететін немесе қабылдамайтын түрін жеңу мүмкіндігімен тікелей байланысты.
