Алаш партиясы
жүктеу/скачать 16,4 Kb.
|
Алаш партиясы
1905ж, 1986 жылдың желтоқсанында алаңға шығып, Қазақ автономиялық кеңестік социалистік республикасының құрылуы
- Бұл бет үшін навигация:
- 1918 жылдың басында Кеңес үкіметіне қарсы әрекеттері үшін таратып жіберді
- Шура-улема
|
Алаш партиясы 1905 ж. "Алаш" қозғалысы пайда болды.1917 ж. 21-26 шілдеде Орынборда өткен бірінші жалпықазақ съезінде Алаш партиясы құрылды. Мақсаты: Қазақ халқын отарлық езгіден азат ету.Автономикалық ұлттық мемлекет құру."Алаш" партиясы өкімет билігі жолындағы күресте большевиктерге оппозиция болды. Жетекшісі: Ә.Бөкейханов Мүшелері: М.Тынышбаев, М.Жұмабаев, Ш.Құдайбергенов және т.б 1917 ж. қазан-қараша "Қырғыз социалистік партиясы" - "Үш жүз" құрылды. Мақсаты: Большевиктік бағыт ұстау Жетекшілер: негізін қалаған Мұқан Әйтпенов, төрағасы - Көлбей Тоғысов, мүшесі - Шаймерден Әлжанов Жұмысы: алғашында социал-революцияшылдар партиясымен одақтасты. Большевиктерге алашордашыларға қарсы күресінде одақтасы болды. 1918 жылғы мамыр-маусым. Колчак бастаған "Сібір үкіметі" құрылды. Осыдан бастап "Үш жүз" басшыларына қарсы "ақ террор" басталды. Көп ұзамай К.Тоғысов, Ш.Әлжанов, Ы.Қабенов, С.Төленгітовті Колчак жендеттері азаптап өлтірді. 1905 ж. Ресейде конституциялық - демократиялық партия құрылды. Кадеттерпартиясы Ә.Бөкейханов 1906 жылы кадеттер партиясының Орталық Комитетіне мүше болып сайланды. Мақсаты: Бөлінбес, біртұтас Ресей және конституциялық саясатын қолдау. Әлихан Бөкейханов "Мен Кадет партиясынан неге шықтым?" мақаласында "Кадет партиясы ұлт автономиясына қарсы. Біз Алаш ұранды жұрт жиылып, ұлт автономиясын тікпек болдық" дей келеді де Кадет партиясының жолы ұлттық мемлекет жолымен қиыспайтынын айтып: "Мен сонан соң қазаққа Алаш партиясын ашуға тырыстым. Мұны мен июльдегі Жалпықазақ сиезінде айтқан едім" деп жазды. 1917 жылы 17 наурызда Ташкентте құрылған Түркістан өлкесінің елеулі саяси ұйымы. Ұйымның жұмысында М.Шоқай, А.Кари т.б белесенді рөл атқарды Шура-ислами "Шура-ислами" араб тілінен аударғанда "Ислам кеңесі". Құрамына ұлттық буржуазия мен зиялылар, жер иелері, мұсылман діни қауымның өкілдері енді Мақсаты: Ресейдің құрамына Түркістан ұлттық-діни автономиясын құру, уақытша үкіметтің Түркістан комитетіне қолдау көрсетту, оқу-ағарту мен тұрмыс саласында реформалар жүргізу1918 жылдың басында Кеңес үкіметіне қарсы әрекеттері үшін таратып жіберді1917 жылы 10 шілдеде Ташкентте қазақтың белгілі қайраткері Серәлі Лапиннің жетекшілігімен құрылған қоғамдық саяси ұйым.Шура-улемаТүркістан өлкесі халқының мүддесін қорғау ислам діні қағидаларымен ұштастырғанда ғана жүзеге асады деп есептеді.Түркістан өлкесіне Ресей Федерациясы құрамында аумақтық автаномия берілуін жақтады.Күнделікті өмірдің өзекті мәселелерін жолымен шешуді айтты. 1918 жылы ұйымды Кеңес өкіметті таратты.Мақсаты: Ресейдің құрамына Түркістан ұлттық-діни автономиясын құру, уақытша үкіметтің Түркістан комитетіне қолдау көрсетту, оқу-ағарту мен тұрмыс саласында реформалар жүргізу 1918 жылдың басында Кеңес үкіметіне қарсы әрекеттері үшін таратып жіберді 1917 жылы 10 шілдеде Ташкентте қазақтың белгілі қайраткері Серәлі Лапиннің жетекшілігімен құрылған қоғамдық саяси ұйым. жүктеу/скачать 16,4 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|