- Қытай философиясының қалыптасу кезеңдері:
- - б.д.д.VII ғ.-IIIғ. Ежелгі ұлттық философиялық мектептердің пайда болуы мен қалыптасуы.
- - б.д.д III - XIX ғ.ғ –Қытайға үндіден буддизмнің енуі (б.д.д.III) және оның ұлттық философиялық мектептерге ықпалы.
- - б.д.XX ғ. Қазіргі кезең Қытай қоғамының туықтығының жойылып Қытай философиясының европалық және әлемдік философия жетістіктерімен баюы.
- Қытайдың ежелгі ұлттық философиялық ілімдері:
- даосизм
- конфуциандық
- легизм
- Кең таралмаған ілімдері:
- моизм
- натурфилософия
- чань- буддизм
-
- Қытай философиясында көрініс берген қытайлық дүниетанымның жалпы сипаты:
- 1.Өз елін- Қытай дүниенің кіндігі деп есептеу;
- 2.Көк пен жер арасындағы жауапкершілікті әрбәр адам сезіну;
- 3.Жеке оқиғаларды,тарихты,циклды процесс деп ұғыну;
- 3.Адамды, табиғатты, космосты біртұтас деп қабылдау:
- 4.Консерватизм, өткенді дәріптеу, жаңалық алдындағы үрей қорқыныш;
- 5.Коллективті сана: жеке адамның өз өзін коллективтен бөлінбес тұтастықта қарастыруы;
- 6.Мемлекет алдында қорқыныш және құрмет;
- 7.Қоғамда вертикальды байланыстардың,субординациялардың кең тарауы;
- 8.Мемлекет басшысын – ең жоғарғы біріктіруші күш, ал мемлекет- қоғамды біріктіруші күш ретінде қабылдау;
- 9.Императорлардың қызмет билігін құдіретті, тұлғасын Аспан ұлы, Тәңірінің жердегі елшісі деп қабылдау.
- 10.Өзара қатынастағы конформизм: тыныштық пен әрекетсіздікті жақтау, насихаттау;
- 11.О дүниені емес, бұл дүниелік өмірді жоғары бағалау, оны- мүмкіндігінше ұзартуға ұмтылу;
- 12.О дүниелік күштерді реалды деп түсіну, ата – баба әруақтарын құрметтеу,
- ата-анаға, үлкенге ізет – құрмет;
|
