Бұл бөлімде Керей мен жәнібек Әбілхайырдын қол астындағы наразы руларды жинап өз бетінше ел құруға шешім қабылдайды. Көшіп баратын жер іздеп, Есенбұғадан көмек сұрайды. Мағолстан ханы Есенбұғаға елші жіберіп жер беруін өтінеді. Мағолстан ханы мен қазақ сұлтандары өзара келісімге келеді. Мағолстан жеріндегі қазақтар біраз уақыт өткеннен кейін, өрісін кенейтіп, Жағдайлары жақсарады.1462 Жылы Есен бұға қаза табады, таққа онын орнына ұлы Юнус таққа отырады. Және қазақ елімен келісімшартты бұзып, оларды жерден қуып жібереді. Қазақ сұлтандары
Алмас қылыш
Алмас қылыш (көне.) - болаттың ең асылынан соғылған қылыш. Бұрынғы қазақ батырлары асынған бес қарудың бірі. Қылыш түрлеріне: бір жүзді және екі жүзді, тура және иілген түрлері жатады. Алмас қылыш тың еткір болу себебі суару тәсілінде және болатты салқын соғуында екені батырлар жырларында айтылады. [1]
АЛМАС қылыш роман
«Алмас қылыш» романындағы алғашқы тарихилық жаққа оның уақыт пен кеңістік ұғымдарын нақтылауы дер едім. Кітаптағы оқиғалардың басым бөлігі XV ғасырдың орта тұсынан XVI ғасырдың алғашқы он жылдығы аралығында қазіргі Қазақстан немесе бұрынғы Шығыс Дешті Қыпшақ жерінде және Шығыс Түркістан мен Мауереннахр аумақтарында өтеді. Кей тұстарда автор тарихи шегіністер жасай отыра, XIII –XIV ғасырлардағы Шыңғыс хан, Жошы хан, Бату хан, Үгедей хан, Күйік хан, Өзбек хан, Жәнібек хан, Бердібек хандарға қатысты оқиғаларды қосымша түрде баяндап өтеді. Сөйтіп, романның мазмұнындағы уақыт пен кеңістік ұғымдары өте дәл көрсетіледі. «Алмас қылышта» баяндалған, суреттелген уақыт шеңбері Қазақстан тарихындағы аса маңызды кезеңдердің бірі - Қазақ хандығының құрылуы мен күшеюі аралығына сай келеді.
ТАРИХЫ
І.Есеберлиннің тарихи тақырыпқа арналған туындысының ең құнды жері оның деректік негізінде жатыр. Автор сол жылдардағы тарих ғылымына белгілі және орыс, қазақ тілдерінде ғылыми айналымға түсірілген барлық жазба дерек мәліметтері мен қазақ халқының ауыз әдебиетінің материалдарын шебер пайдаланған. Ең бастысы, «Алмас қылыш» авторы XIII-XVI ғасырлардағы Қазақстан тарихының этно-саяси тарихына қатысты сол кезеңдегі ең озық деп саналған тарихи ой-тұжырымдарды да пайдаланады. Ал оған қол жеткізу үшін қаншама монография, қаншама мақалалар мен жинақтар қаралды, талданды десеңізші!
