Етістіктің райларын сатылы кешенді талдау
Міндетті деңгей :
Етістік қимылдық , іс - әрекеттің , жай – күйдің , өтуі бір жағынан айтушының ,
я сөйлеушінің пікірімен , екінші жағынан , ол пікірдің, ақиқат шындыққа катысын білдірумен байланысты екендігін терең түсінуге мүмкіндік беріледі .
Мысалдар арқылы ықшамдау принципі бойынша жұмыс істеуге қалыптасады .
Мүмкіндік деңгей :
Мәнерлеп оқу арқылы өлеңнің мәтінін түсіну сауатты түрде мазмұндай білуге үйрену . Өз пікірін білдіруге дағдылану .
Сөйлемнің байланысу түрлерін сатылы кешенді талдау.
Міндетті деңгей :
Сөз бен сөздің жалғаулар арқылы немесе жалғаусыз , іргелес , алшақ болмаса, ешбір жалғаусыз , қатаң орын тәртібі арқылы байланысу түрлері туралы ұғымдары қалыптасады ықшамдау принципімен өрнектеу тәсілін меңгереді .
Мүмкіндік деңгей :
Мәтінмен инсценировка құрауды үйренеді . Сөздерді өз орнына , мағынасына қарай пайдалануға дағдыланады. «Аталы сөз – баталы сөз» жаттау арқылы есте сақтау қабілеттері дамиды . Сөздік қорын толықтырады .
Сөздердің байланысу тәсілдерін сатылы кешенді талдау .
Міндетті деңгей:
Сөздердің өзара қосымшалар арқылы , септеулік шылаулар , интонация немесе орын тәртібі арқылы байланысу тәсілдеріне сатылы кешенді талдау арқылы қалыптасу . Мәтінмен жұмыс барысында білімдерін толықтыру .
Мүмкіндік деңгей :
Мақала құрастыра білуге үйренеді .Ой толғау арқылы сөйлей алу , көпшіліктің алдында өз пікірін қорғай алуға үйренеді .
Сөз тіркесін сатылы кешенді талдау
Міндетті деңгей :
Сөздердің бір – бірімен мағыналық әрі тұлғалық байланысқа түскен түрі , кем дегенде толық мағыналы екі сөзден құралатындығын , бірі екіншісіне бағынатындығын ұғыну . Өздігінен жұмыс істей білу. Сатылы кешенді талдата отырып , тілдік материалды жүйелей білуге , айтылым , жазылым дағдысын сатылап дұрыс талдауға дағдыланады .
Мүмкіндік деңгей :
Шығармашылық , танымдық қабілеттері дамиды , өзіндік ой қорытуға , ойын әдеби тілмен өрнектей білуге дағдыланады . Халықтың қанатты сөздерінің мәнін , мағынасын түсіне білуге , одан тәрбие алуға үйренеді .
Мұғалім және оқушылар үшін пайдаланатын әдебиеттер.
Сатылай комплексті талдау. Алматы 2003 ж.
(оқушылардың лабораториялық жұмыстары)
Қазақ тілі «Шеберлік класы»
Авторы: Н.А.Оразахынова, Алматы 2002 ж.
Сатылай комплексті талдау (синтаксис)
Қазақ тілі мен әдебиеті журналы № 8 2013ж. № 9 2015 ж.
Оқушылар үшін пайдаланатын әдебиеттер:
1. «Шың» № 4 2006 , № 1 2006 , № 4 2003 ж. баспа кітабы.
2. «Жаңылтпаштар» Т.Дәуітұлы, Алматы 2004 ж.
3. «Жыл он екі ай» журналы № 3 , № 4 2007 ж.
Достарыңызбен бөлісу: |