Анатомия – 120 ом

• 
  а)мықын-қабырғалық бұлшықеттіц бел бөлігі, m.iliocostalis lumborum, бұл бұлшықеттіцталшықтары, сегізкөз сүйегініцдорзальдық бетініц латералды қырқасынан, crista sacralis lateralis, және белдіц бел-кеуделік фасциялық табақшасынан басталып, жоғары және латералды бағытта өтіп, тісшеленген 8-9 бұлшықеттіц талшықтарыныц сіціршелері арқылы төменгі 8-9 қабырғалардыц бұрыпггарына барып бекиді.
  
• 
  ә) мықын-қабырғалық бұлшықеттіц кеуде бөлігі, m.iliocostalis thoracis, ол төменгі 5-6 қабырғаныц бұрыштарыныц мацынан басталып, жоғары және латералды бағытта өтіп, жіцішкеленген сіціршелері арқылы жоғарғы 5-6 қабырғалардыц бұрышына барып бекиді.
  
• 
  б) мықын-қабырғалық бұлшықеттіц мойын белігі, m.iliocostalis cervicis, ол жоғарғы 5-7 қабырғалардыц бұрыштарынан басталып, өрлеме бағытта жоғары және латералды бағытта өтіп, тісшеленген үш аяқшалары арқылы 4,5,6 — мойын омыртқалардыц көлденец өсіндісініц артқы төмпешігіне барып бекиді.
  

• 
  а) Аса ұзын бұлшықеттің кеуде белігі, m.longissimus thoracis, олсегізкөз сүйегінің дорзальді бетінен жэне бел омыртқасы мен төменгі 6-7 кеуде омыртқасының көлденең өсіндісінен басталады. Бұлшықетталшықтары өрлеме бағытта өтіп, төменгі 10 қабырғалардың бұрыштары мен бүкіл кеуде омыртқалардың көлденең өсіндісіне барып бекиді.
  
• 
  б) Аса үзын бұлшықеттің бас бөлігі, m .longissim us capitis, ол жоғарғы торт кеуде омыртқа мен томенгі мойын омыртқалардың көлденең өсінділерінен басталып, орлеме бағытта өтіп, самай сүйектің еміздік тәрізді өсіндісінің артқы қапталына барып бекиді.
  

• 
  а) Арқа бұлшықетінің кеуде бөлігі, m.spinalis thoracis, олжоғарғы екі-үш беломыртқа мен төменгі екі-үш кеуде омыртқалардың арқа өсінділерінен басталып, жоғары қарай бағыт алып, 8-2 кеуде омыртқалардың арқа есінділеріне барып бекиді.
  
• 
  ә) Арқа бұлшықетінің мойын бөлігі, т. spinalis cervicis, ол жоғарғы екі кеуде омыртқа мен төменгі екі мойын омыртқаның арқа өсінділерінен басталып, өрлеме бағытта отіп, 4- 2 мойын омыртқалардың арқа өсінділеріне барып бекиді.
  
• 
  б) Арқа бұлшықеттерінің бас бөлігі, m.spinalis capitis, өте нашар дамыған. Бұлшықет кейбір жағдайда жартылай аралық бұлшықеттің бас бөлігінің, m.semispinalis capitis, құрамына кіріп, бір бұлшықетті құраса, кейбір жағдайда болмауы да, мүмкін. Бұл бұлшықет болған жағдайда, олжоғарғы кеуде омыртқалар ментөменгі мойын омыртқалардың арқа өсінділерінен басталып, өрлеме бағытта өтіп, шүйде сүйегінің сыртқы бұдырының маңына барып бекиді.
  

• 
  а) 5-6 омыртқаларды асып барып бекитін жартылай арқалық, m.semispinalis, бұлшықетіне.
  
• 
  ә) 2-4-омыртқаларды асып барып бекитін, гарамдалған бұлшықетіне, m.multifidi.
  
• 
  б) қысқалау келіп, сол омыртқадан бұлшықеттің арқа өсіндісіне бекитін айналдырғыш бұлшықетіне, m.rotatores, бөлінеді.
  

• 
  а) Жартылай арқалық бұлшықеттің кеуде бөлігі, m.semispinalis thoracis, ол төменгі 6-кеуде омыртқалардың көлденең өсінділерінің аралығында орналасып, 5-7-омыртқаларды асып барып бекиді.
  
• 
  ә) Жартылай арқалық бұлшық еттің мойын бөлігі, m.semispinalis cervicis, бұл бұлшықет жоғарғы кеуде омыртқалардың өсіндісі мен төменгі 6-мойын омыртқалардың арқа өсінділерінің аралығында 2-5-омыртқаларды асып барып бекиді.
  
• 
  б) Жартылай арқалық бұлшықеттің бас бөлігі, m.semispinalis capitis, ол жоғарғы 5 кеуде омыртқалардың көлденең өсіндісінен басталып, төменгі 3-4-мойын омыртқалар мен шүйде сүйегінің желкелік сызықшаларына барып бекиді. Сонымен қатар, бұл бұлшықеттің медиалды және латералды бөлігі ажыратылады.
  

• 
  а) Бастың үлкен артқы тік бұлшықеті, т.rectus capitisposteriormajor, ол2-мойын омыртқаның арқа өсіндісінен басталып, шүйде сүйегінің томенгі желкелік сызықшаның латералды қапталына барып бекиді.
  
• 
  ә) Бастың артқы тік кіші бұлшықеті, т.rectus capitis posterior minor, ол ауыз омыртқаның артқы төмпешігінен, tuberculum posterius, басталып, шүйде с үйегінің төменгі желкелік сызықшасының латералды қапталына барып бекиді.
  
• 
  б) Бастың қиғаш жоғарғы бұлшықеті, т. obliquus capitis superior, олауыз омыртқаның көлденеңөсіндісінен басталып, шүйде сүйегінің төменгі желкелік сызықшасына, linea писһае inferior, барып бекиді.
  
• 
  в) Бастың қиғаш төменгі бұлшықеті, m.obliquus capitis inferior, ол2-мойын омыртқаның аралық өсіндісінен басталып, қиғаш латералды бағытта өтіп, ауыз омыртқаның көлденең өсіндісіне барып бекиді.
  

60.Кеуде торының бұлшықеттері мен шандыр қабықтары, олардың топографиясы, қызметі.(76.45%)

• 
  а) Үлкен кеуде бұлшықетінің бұғаналық бөлігі, pars clavicularis, бұғана сүйегінің төстік сүйегініңтөстік шетінен,
  
• 
  ә) Төс бөлігі, pars sternalis, төс сүйегінің алдыңғы бетінен және 2-7 қабырғалардың шеміршектікдоғаларынан басталады.
  
• 
  б) Құрсақтық бөлігі, pars abdominalis, құрсақтыңтік бұлшықетінің қынабынан басталып, қолтық шұңқырының алдыңғы қабырғасын құрауға қатысып, одан әрі бұлшықеттіңталшықтары жинақталынып, жоғарғы латералды бағытта өтіп, тоқпан жіліктің үлкен төмпешігінің қырқасына, crista tuberculimajoris, барып бекиді.