Қарағанды облысы топонимдері Нұр-Сұлтан, 2020 Т. Аршабеков
Атшапқан – елді мекен аты (Шығыс Қазақстан облысы). Жергілікті «бәйге шабылатын жер». Бұлан
жүктеу/скачать 7,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| Атшапқан
– елді мекен аты (Шығыс Қазақстан облысы). Жергілікті «бәйге шабылатын жер». Бұлан – бұланмен байланысты атаулар. Мысалы, Бұланты – жер және төбе аты, Қарағанды облысы Жезді ауданында, Ұлытау ауданында. Р.Сәтімбековтың зерттеулерінен қарасақ, Қазақстан аймағында бұлан атымен байланысты 40- тан астам топоним кездеседі екен. Оның 34-і қазақ тіліндегі, ал 6-ы моңғол тілінен енген атаулар. Бұлан атымен байланысты топонимдер Орал, Торғай өзендерінің бойында, Көкшетау, Қарқаралы, Шыңғыстау, Оңтүстік Алтай тауларында тараған екен. Бұлан атты топонимдер орман басқан жерді қамтыған. Себебі бұлан тек орманды өлкелерде ғана өмір сүрген. Моңғол тілінде «хандагай» – бұлан мағынасында. Қандағатай атты 202 тау Қалбатауының бір бөлігі. Ғ.Қоңқашбаев Қандағатай тау атты моңғолдың қандаға (бұғы) сөзінен қойылған дейді. А. Әбдірахманов Қандағатай орониміндегі - тай қандағайдың ( бұғының ) бар екендігін білдіретін моңғол тіліндегі көне жұрнақ деп қарайды. Бұланты – өзен, Жаңаарқа ауданында, төбе, сай Жезді ауданы, Байқоңыр өзенінің шығысында. Атау бұлан (зат есім) + ты (сын есімнің қосымшасы) негізінде жасалған. Бұл жерде бұланның көп болуына байланысты аталған. . Бұлансай - тау, биіктігі 287,4 м, Ұлытау ауданында, Тұяқбай қыстауының Солтүстік жазығында. Бұлан (зат есім) «бұғы тектес ірі тұлғалы жабайы аң» + сай (зат есім ), яғни «бұланы көп, бұлан мекендеген сай». Бұлғынтөбе – дөң, Ақадыр ауданы, Ақши құдығының оңтүстік-шығыс жағалауында. Бұл атау бұлғын (зат есім) «терісі қымбат аң» және «төбе» (зат есім) сөздерінің құралуымен жасалған, яғни бұл биік жерде (төбеде) бұлғынның мекендеуіне байланысты аталған. Бүркіт – таулар, биіктігі 574 м. Ақтоғай ауданында тау, биіктігі 1187 м, Шет ауданында. Осы тауда бүркіттің балапандауымен немесе бүркіт ұстауымен байланысты аталуы мүмкін. жүктеу/скачать 7,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|