Артериальдық гипертонияның потогенезі мен жіктемесі

Артериялық гипертензия (гипертония, АГ) деп — артериялық қан қысымы 140 мм.сынақ бағаннан жоғары болатын жағдайды айтады. Дәрігерлер қан қысымыңызды басыңыз ауырып не мазаңыз кетпей тұрғанда кем дегенде үш рет, әртүрлі уақытта, тыныштық жағдайында өлшеуге кеңес береді. Артериялық гипертензияның екі түрі болады: біріншілік эссенциалды және екіншілік симптоматикалық.

Патогенез . Артериальной гипертензии связан с нарушением процессов возбуждения и торможения в коре головного мозга; повышенной продукцией прессорных веществ (адреналина, норадреналина, альдостерона, ренина, ангиотензина) и уменьшением депрессорных субстанций (простагландинов, компонентов калликреин-кининовой системы); тоническим сокращением артериол и артерий малого, среднего и более крупного калибра, приводящем к гипертрофии левого желудочка и ишемии органов.

Систолалық қысым сол қарынша соғу көлеміне,қанның айдалу жылдамдығына және аортаның созылғыш қасиетіне,ал диастолалық қысымның денгейі шеттік тамырлардың тонусына,айналымдағы қанның көлеміне тәуелді.

Прссорлық жүйенің құрамына жататындар:

-симпатоадренал жүйесі,

-ренин-ангиотензин жүйесі,

-альдестерон жүйесі,

-гипоталамус пен гипофиздің антидиурекриндік жүйесі

-F –простогландинның жүйесі

Депрессорлық жүйеге жататындар:

-дерессорлық простагландиндердің жүйесі

- дерессорлық полипептидтер жүйесі

-бүйректің дерессорлық липидтер -эндотелий тәуелді босаңсыту факторы.

Артериялық қан қысымы дәрежелерінің классификациясы (алдын алу, диагностика, емібойынша нұсқаулар, 2002)

Симптоматикалық артериалдық гипертензияларды 5 топқа жіктейді.

І). Бүйректік гипертониялар:

1. Туа пайда болған ақаулар - гипоплазия, гидронефроз, поликистоз, патологиялық қозғалмалы бүйрек; артерияның атрезиясы мен гипоплазиясы, аневризмалар, артериовенозды фистулалар.

2. Жүре пайда болған ақаулар - диффузды гломерулонефрит, созылмалы пиелонефрит, амилоидоз, диабеттік гломерулосклероз, жүйелі васкулиттер (түйінді периартериит, қызыл жегі, склеродермия), бүйректер инфаркті, туберкулезі, ісігі.

3. Жүре пайда болған магистралды бүйрек артерияларының ақаулары - атеросклероз, тромбоз, кальциноз, эмболиялар, аневризмалар, фибромускулярлы дисплазия, аортоартериит, эндоартериит, тыртықтар, гематомалар, неоплазмалар, жаншылып жатқан магистралды бүйрек артериялары, бүйрек көктамырларының стеноздары және тромбоздары. ІІ). Жүрек және ірі артериялардың зақымдалуымен жүретін гипертониялар – қолқа коарктациясы, атеросклерозы, ұйқы және мықын артерияларының стенозирдаушы зақымдалулары, қолқа қақпақтарының жеткіліксіздігі, толық атриовентрикулярлы бөгеме.

ІІІ). Эндокринді гипертониялар - феохромоцитома, біріншілік альдостерома, кортикостерома, тиреотоксикоз, Иценко-Кушинг ауруы.

ІV). Орталық гипертониялар - энцефалит, полиомиелит, ісіктер, жарақаттар.

V). Қосарланған зақымдалулардағы гипертония - бүйрек артерияларының, бүйрек паренхимасының және оның магистралды артерияларының, бүйрек үсті безі мен бүйректің, бүйректің әртүрлі паренхиматозды ауруларында.