1.2 Автоматтың арналуы мен ұрыстық қасиетін оқыту Автоматтан (пулеметтен) автоматты немесе жекелей атыс жүргізіледі. Автоматты атыс автоматтан атудың негізгі түрі болып табылады: ол қысқа (5 атыска дейін) және үзақ атумен (10 атыска дейін, пуле-меттерден 15 атысқа дейін) кезекпен және үзбей жүргізі-леді. Атыс кезінде патрондар-дьщ берілуі автоматта 30 патронға, пулеметте 45 патронға дейін болатын корабы оқжа-тардан жүргізіледі. Автомат пен пулеметтің окжатарларын өзара алмастыруға болады. Атудың кездеу қашыктығы — 1000 метр. Жер үсті ныса-налары бойынша нақты атыс кашықтыгы: автоматта - 500 метрге дейін, пулеметте — 600 метрге дейін. Ал үшактар, тікүшақтар және параппо-тистерге автоматтан және пулеметтен ату қашыктыгы — 500м-ге дейін [10].
5,45 мм жетілдірілген Калашников автоматы дербес қару, ал 5,45мм Калашников пулеметі атқыштар бөлімшесінің қаруы болып табылады. Олар қарсыластың тірі күнгін жою мен атыс қүралдарын күртуға арналган. Қарсыласты коян-қолтық шайқаста жеңіліске үшырату үшін автоматқа сүңгі-пышак бекітіледі. Түнгі табиғижарык жағдайларында ату жене бакылау үшін АК74Н, АКС74Н автоматтары мен РПК74Н, РПКС74Н пулеметтеріне түнде атуға арналған әмбебап көздеуіш бекітіледі (НСПУ). Автоматтан атыс жүргізу үшін кәдімгі (болат өзекті), жарқырауык және сауыт бұзғыш-өртегіш оқтары қолданылады.
Автомат пен пулеметтен жер үстіндегі нысаналар бойынша шоғырланған атыс 1000 метрге дейінгі қашык-тықта жүргізіледі. Тура атыс қашықтығы: автоматта кеуделік фигурага 440 м, жүгірмелі фигураға — 625 м; пулеметте кеуделік фигурага—460 м, жүгірмелі фигурага — 640 м. Атыс қарқыны минутына 600 атысқа жуық. Үрыстын ату жылдамдыгы: автоматтан минутына кезекпен ату 100-ге дейін, пулеметтен 150-ге дейін, жекелей атканда автоматтан 40-ка, пулеметтен 50-ге дейін [11].
Автоматтьщ сүңгі-пышаксыз жарақталған окжатары-мен коскандагы массасы: АК74 — 3,6 кг; АК74 — 5,9 кг; АКС74 — 3,5 кг; АКС74Н — 5,8 кг. Сүңгі-пышактың кыяа-бымен коса алгандагы массасы — 490 г.
Пулеметтің жаракталған оқжатарымен коскандагы массасы: РПК74 - 5,46 кг; РПК74Н - 7,76 кг; РПКС74 - 5,61 кг; рПКС74Н-7,91кг.
Жиналмалы дүмі бар автомат (пулемет) толымына, сонымен катар оқжатар салынатын калтасы бар автоматқа (пулеметке) арналған қапшык, ал түнгі көздеуіші бар автомат толымына түнде атуға арналған көп салалы көздеуіш кіреді[12].
Автоматтың автоматтық әрекеті ұңғы арасынан газ камерасына бөлінентін оқ-дөрі газдарының куатын пайдалануға негізделген.
Ату кезінде оқтың соңынан іпескен ок-дәрі газдарының бір бөлігі үнғы қабырғасындағы саңылау арқылы газ камера-сына ұмтылады, газ поршенінің алдыңғы кабырғасына қысым түсіріп, поршень мен бекітпе жақтауы бар бекітпені артқы орынға итеріп тастайды. Кейін итерілгенде — бекітпе ұңғы арнасын ашады, октықтан оксауытты алып, сыртка лактырады, ал бекітпе жақтауы кайтармалы серіппені кысып, шүріппені қайырады (оны үрыстык дайындыка кояды).
Бекітпе жақтауы бекітпесімен алдьщғы орынға кайтармалы механизм әсерінен оралады, бүл ретте бекітпе оқжатардан кезекті патронды іліп алып, оқтыкқа береді де, ұңғы арнасын жабады, ал бекітпе жактауы автоілмектін
донесін шүріппенің автоілмегінен шығарады. Бекітпенін
жабуы оның оңға қарай бүрылуымен бекітпенің ұрыстық дөңестерінщ ұнғы корабының үрыстық тіректеріне кіруімен жүзеге асырылады [13].
Егер ауыстырғыш автоматы атысқа қойса, онда атыс ағытқыш ілмек қысылып түрғанда және окжатардағы патрондар біткенше жалғасады.
Егер ауыстырғыш жекелей атуға қойылатын болса, ағытқыш ілмекті басқан кезде тек бір ғана атыс болады. Келесі атысты жүргізу үшін ағытқьпп ілгекті босатып барып, кайта басу керек.
