Қазақ әдеби тілінің теориялық мәселелері



бет1/5
Дата21.05.2020
өлшемі1,56 Mb.
#70389
  1   2   3   4   5
Байланысты:
1241 debi til


ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Тақырыбы:

Қазақ әдеби тілінің теориялық мәселелері.

Әуелбек Қоңыратбаев зерттеуі бойынша

Орындаған:

Қабылдаған:Рамазанов Т.Б.

COӨЖ №1

Әдеби тілдің туу, қалыптасу кезеңдерін анықтау үшін әдеби мәні бар құбылыстарды әдіс, стиль, тіл, жанр жағынан алып, оның фольклормен байланысын, түрлі стильдердің өзара тартысын, тарихи негізде ауысуының сыры мен теориялық мәселелерін зерттеу қажет.

Ұлттық тілдің көрінісі болған әдеби тіл таптық қоғамда барлық таптарға ортақ қатынас құралы болғандықтан, оның қалыптасуына бір ғана бағыт емес, түрлі бағыт пен түрлі стильдегі ақындардың да қатысы болады.

КІРІСПЕ

Сондықтан

Сондықтан

Абайдан


Абайдан

Көптеген өзге халықтардың эпосы мен ертедегі жазба тілі дәл қазақ, қырғыз, түрікмен, қарақалпақ сияқты Орта Азия халықтарының ауыз әдебиетіндей болып, бүгінгі әдеби тілге осыншалық ұқсас, жалғас болып келе бермейді. Өйткені көшпелі елдер өздерінің жалпыхалықтық тілінің өрнегін эпос арқылы тым ерте жасауға мәжбүр болады. Эпос тіліндегі образдау табиғатынан туындайтын көтеріңкі рухты айтпасақ, ол халықтық сөйлеу тілімен бір. Көшпелі елдерге ғана тән ауыз әдебиеті мен жазба әдебиетінің арасындағы жақындық осындай.

ХҮ ғасырдағы Асан қайғы, ХҮІІІ ғасырдағы Бұқардан бастап Абайға дейін эпос тілі біздің жаңа әдебиетіміздің тіліне үлгі болып қана қоймай, онымен бүгінге дейін жалғасып келеді. Сөйтіп, бүгінгі әдеби тіліміз, оның жеке нормаларының қалыптасуына көне дәуір жазбаларының тигізген әсерін былай қойғанда, эпос, ертегі, жыраулар поэзиясының тілін дәстүр ғана емес, норма ретінде меңгере отырып, өзгеше жолмен, тек қазақ халқының өз тұрмысының ерекшеліктеріне сай тарихи бірлікте туып дамыған дейміз. Ал эпостағы тілдік нормаға жыраулар поэзиясы да, Абай да ортақ. Асылы, дәстүр стильдік құбылыс та, грамматикалық норма тілдік құбылыс болуға тиіс.

ХҮ-ХІХ


ХІХ

ХІХ


Жаңалық пен ескілік тартысы бір жағынан Дулат пен Шортанбай романтизмін тудырса, екінші жағынан Шоқан, Ыбырай, Абай аттарымен байланысты реалистік әдебиетіміздің тууына себеп болады. Әдебиетте екі үлкен бағыт, екі әдіс орнығып, екі түрлі стиль туады. Бірақ екеуі де жазба әдебиет еді.

,

Болыс



1.Абай

1.Дулаттар оны

Міне, екі түрлі әдіс пен стиль тудырған ұғым осылар. Қай тұста болса да мәселенің қойылысында жалпыхалықтық сарын ғана емес, ұлттық сипат та бар еді.

Бұл кездегі әдебиетіміз өмірге жақын ғана келмей, оның ішкі сырына, шындығына тереңірек үңіліп, образ, жанр жасауда жалпыхалықтық тілді әдеби стильде қолдануда өзгеше табысқа жетті.



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет