өздері әр түрлі бола алады. Олар мыналар:
•
этнографиялық критарийлер (олардың сапасында тұрмыс, шаруашылық уклады, тіл және т.б.
көрініс таба алады);
•
мәдениеттердің аймақтық типологиясының негізінде жататын, кеңістік- географиялық
критерийлер: батысеуропалық, латынамерикандық, қиыршығыстық, африкалық, сібірлік т.б.;
•
төмендегідей мәдениет типтерін көрсетуге негіз болатын, хронологиялық- уақыттық: алғашқы
адамдар мәдениеті, мәдениеттің антикалық типі, орта ғасырлық мәдениет, қайта өрлеу
мәдениеті, ағартушылық мәдениеті, жаңа заман мәдениеті, модернистік мәдениет, постмодерн
т.б.
Мәдениет типологиясын анықтайтын басқа маңызды логикалық-танымдық тәсілге осындай
жіктемелік құрастырудың танымдық мақсаттарын, міндеттерін анықтау жатады. Зерттеулік
танымдық міндеттер оларды мәдениеттің осы жіктемесінің негіздерісапасында таңдап алынатын
сипаттамалардың жиынтығын анықтайды. Сондықтан, міндетті орындардың бірнеше негіздері бола
алады, ол осыдан мәдениеттерді типологияладырудыңкритерийлері де бірнешеу болады.
Белгілі отандық мәдениеттанушы Э.А. Орлова мәдениеттерді ойлаудың негізгі формалардың
функционалдық рөлі және жүзеге асыру тентіктері критерийлері бойынша топтастырды. А.Е. Глебов
осы негізде мәдениеттің екі типін атап өтеді: олардың бірі – абстрактылық басымдылығы, басқасы —
Достарыңызбен бөлісу: |
