Стильдердің қолданылу аясы:
Ғылыми стиль ғылыми еңбектерде, ғылыми баяндамаларда, лекцияларда қолданылады.
Ресми іс-қағаздар стилі іс-қағаздарда, нұсқау хаттар мен кеңсе құжаттарында қолданылады.
Публицистикалық стиль газет-журналда, жиналыстар мен митингілердегі сөздерде қолданылады.
Көркем әдебиет стилі көркем әдеби шығармаларда қолданылады.
Ауызекі сөйлеу стилі адамдармен еркін әңгіме кезінде қолданылады.
Стильдердің мақсаты:
Ғылыми стильдің мақсаты – заттар ман құбылыстардың жалпы ерекшелігін ашып, мәлімет беру;
Ресми іс-қағаздар стилінің мақсаты – хабарлау, анық мәліметтер беру;
Публицистикалық стильдің мақсаты – көпшілікке әсер ету, құбылыстардың, оқиғаның мәнін ашу, оларға көпшіліктің назарын аудару;
Көркем әдебиет стилінің мақсаты – құбылыстар мен заттарды суреттеу, жанды суретін көрсету, бейнелеу арқылы оқырманның сезіміне әсер ету;
Ауызекі сөйлеу стилінің мақсаты – қатынас жасау;
Стильдердің ерекшелігі:
Ғылыми стиль: дәлелді, зерттелген, сөзді тура мағынада алу;
Ресми іс-қағаздар стилі: ресми, анық, дәл;
Публицистикалық стиль: шақыру, үндеу, нақтылық;
Көркем әдебиет стилі: образды, эмоционалды, экспресивті;
Ауызекі сөйлеу стилі: сөздер мен сөз тіркестерін еркін қолдану, даярлықсыз өткізілу;
Стильдердің тілдік құралдары:
Ғылыми стильде ғылыми терминдер жиі қолданылады; көбіне хабарлы сөйлем болып келеді; өткен шақ пен осы шақта жиі қолданылады;
Ресми іс-қағаздар стилінде кітаби, ресми сөздер мен тіркестер, хабарлы сөйлемдер, даяр тіркестер мен терминдер қолданылады.
Публицистикалық стильде риторикалық сұрақтар, стильдік қайталау, антитеза пайдалану сияқты құралдар қолданылады.
Көркем әдебиет стилінде ауыспалы мағына, көркемдік тәсілдер, суреттеме құралдары (теңеу, метафора т.б.) жиі қолданылады.
Ауызекі сөйлеу стилінде қарапайым сөздер және сұраулы, лепті сөйлемдер жиі қолданылады; көбіне диалог түрінде келеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
