Қазақ тіліндегі эмоционалды



Pdf көрінісі
бет106/218
Дата08.11.2023
өлшемі57,39 Mb.
#190142
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   218
Байланысты:
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19

Бірінші күннен
-
ақ
 
ол зерек
-
тігімен көзге түсті (С. Мұратбеков).
 
«Мен ақымақпын, –
 
деп ойлады жігіт осы кеште 
екінші рет.
 

 
Менің орнымда батылырақ біреу болса, осынша мылжыңдаспай, 
баяғыда
-
ақ...». Қаны қызып, жүрегі лүпілдеп кетті (М. Мағауин).
 
Бірінші 
реттік сан есімінің орнына жүретін, семантикалық жағы
-
нан сан есімге жақын 
тұңғыш, алғаш рет
т.б. да сөздер мен сөз тіркес
-
тері 
бірінші 
сан есімнің орнына жұмсалып, сөйлемнің эмоциялық 
реңкін күшейту қызметін атқарады. Мысалы, 
Сол жазға, өміріндегі 
тұңғыш
 
зобалаң жазға
 
асықпай келе 
жатқан –
 
жалғыз Хансұлу (С. Елубаев).
 
А. Байтұрсынұлы: «Екі нәрсе қатар яки қарама
-
қарсы келгенде, 
арасындағы айырым көзге көбірек түседі. Биік пен аласа, ұзын мен 


134 
қысқа, көрікті мен көріксіз, шебер мен олақ, ғалым мен надан қатар 
келгенде араларындағы айырмасын анық көреміз. Жайдағы қайғыдан 
қуаныш үстінде көрген қайғы жанға көбірек батады. Жарлылық 
қиындығы жасынан жарлы болғаннан гөрі байдан жарлы болғанға 
көбірек сезіледі. Көріксіз бетіндегі дақтан көріктінің бетіндегі дақ 
көзге көбірек түседі. Тәттінің артынан ащылық, дәмдінің артынан 
дәмсіздік артығырақ білінеді. Сөздің әсерін күшейту үшін табиғаттың 
бұл заңын сөз шығарушылар көп қолданады. Байдың аса байлығын 
анық көрсету үшін елін кедей қылып көрсетеді. Батырдың халық үшін 
жанын қандай бәйгеге тігетінін көрсету үшін өлдім
-
талдым дегенде 
көрген шал мен кемпірдің аяулы баласы қылып, оның үстіне байлығын 
да қоса көрсетеді. Алпамыс, Қобыланды, Сайын –
бәрі де байдың 
жалғыз балалары», –
деп жазады [2, 167]. Айтылатын сөзді әсерлі етіп 
көрсетудің бір тәсілі –
қарама
-
қарсы алшақ екі ұғымды, екі затты, 
көріністі, бетпе
-
бет қойып суреттеу тәсілі. 
 
Биыл 19 майда өмірімде 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   218




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет