Қазақ тіліндегі эмоционалды



Pdf көрінісі
бет118/218
Дата08.11.2023
өлшемі57,39 Mb.
#190142
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   218
Байланысты:
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19

сұқ
-
тан
-
ба
-
са
 
жүре алмайды
-
ау деймін түге
(С. Мұратбеков).
Жанай іштей қорланып,
 
намыс
-
тан
-
ды
 
(С. Мұратбеков).
 
Боз аты, ақ киімі рауақтанып көрінді ме, ұлық келгендей, ақсақал 
азырақ 
қорынайын
 
деді
 
(Ж. Аймауытов).
 
Өз ойынан өзі 
шошынып,
 
өне бойы түршігіп кетті (М. Мағауин).
 
Кәмен мен әйелі бұл қыздарын ұзатарда да Әйкен қашып 
кеткендегідей қатты 
қапаланды
 
(С. Мұратбеков).
 
Бірақ оның менмен көңілі қатты 
қорланып 
қалған еді (М. 
Мағауин).
 
Басқа етіс формаларынан өздік етістің айырмашылығы да онда істі 
істеуші (субъекті) де, объекті де бір адам болып шығады. Сөйлем 
ішінде аталған формалардың үстіне тағы да етіс жұрнақтары үстеліп 
қолданылатын жағдайлар да тілде жиі кездеседі. Мысалы,
Екі күн өткенше қарындасым маған үлкен жұмбақ болды. Өзімді 
қапаландырған
 
жайды сұрауға еш мүмкіндік болмады (С. 
Мұратбеков).
Мұндай құбылысты екі немесе одан да көп субъекті арасындағы 
ортақ қимылды білдіретін ортақ етіс формалы эмотив
-
етістіктерден 
кейін қосылатын өзгелік етіс жұрнақтарынан да байқауға болады. 
Мысалы, 
төбелестір, соғыстыр,
татуластыр 
т.б. Өздік етіс формалы 
эмотив
-
етістіктерге кейін ортақ етіс
жұрнақтарының қосылуы да 
аталған құбылыстың көрінісі. Мысалы, 
ұғыныс, түсініс, ілігіс
т.б.


147 
Эмотив
-
етістіктер ортақ етіс формасында келген кезде эмоциялық 
процестің бір емес бірнеше субъектіге ортақтығын, бірнеше субъект 
арқылы іске асатындығын білдіреді. Мысалы,
Бөксесі тоқ, кеудесі шалқақ, орылуын күтіп тұрған күзгі егін 
түстес қолаң сары шашты даяшы қызбен 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   218




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет