Қазақ тіліндегі эмоционалды


 Эмоцияны білдірудің фонациялық тәсілі



Pdf көрінісі
бет200/218
Дата08.11.2023
өлшемі57,39 Mb.
#190142
1   ...   196   197   198   199   200   201   202   203   ...   218
Байланысты:
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19

4.5.2 Эмоцияны білдірудің фонациялық тәсілі
Сөздің қандай дауыс ырғағымен айтылғандығының көп жағдайда 
сөз мағынасына қарағанда маңызды да болуы мүмкін. Дауыстың 
реңктері айтылатын сөздің мән
-
мағынасына үлкен әсер етіп адамның 
түрлі көңіл
-
күйі туралы мәліметті тыңдаушыға бірден білдіріп 
тұратындықтан, басқа адамға берілетін ақпараттың жеткізілуінде 
дауыстың ерекшелігі маңызды факторлардың бірі болып табылады. 
Дыбыстың тыңдаушыға әсер етушілік қызметін зерттеуші Н.В. 
Кириченко өз еңбегінде: «Учет данных междисциплинарного харак
-
тера, прежде всего, данных нейро

и психолингвистики, обусловливает 
принятие в качестве исходного положение об акустической природе 
языка. Язык зарождается у ребенка в звучащем виде и в звучащем виде 
функционирует. Письменность строится из элементов, которые чело
-
век выделил, извлёк из звучащей речи, она является способом фикса
-
ции звучащей речи. Экспрессивные средства имеют акустическую 
природу, не связанную с кодом письма. Следовательно, первичными 
средствами выражения эмоциональности являются средства звучащей 
речи, прежде всего, мелодика, ритмика, тембр, а также сегментные 
средства. Именно они способны эмоционально окрашивать любую 
фразу, а также любую лексему
», 

деп жазады 
[35, 11]. 
Сөздің айтылу реңкі адамның түрлі эмоциясы мен көңіл
-
күйінен 
ғана емес, сол сөзді сеніммен әлде күмәнмен айтып тұрғандығынан да 
хабар береді. Сондықтан коммуникация кезіндегі тілдік бірліктердің 
қолданысын ғана емес, тілдік емес, паралингвистикалық құралдардың 
қолданысын қарастыру да өте маңызды. Мәселен, интонация арқылы 
сөйлемнің лепті я сұрақты екендігін, айтылып тұрған ойдың мысқыл
-
мен, әзілмен я жек көрініш сезіммен жеткізілгендігін байқауға мүмкін
-
дік болады. Яғни, паравербалды коммуникация кезінде ақпараттың 
белгілі бір бөлігі дауыс ырғағы мен оның түрлі реңктері арқылы 
беріледі.
А.П. Садохин бұл жөнінде былай деп жазады: «Смысл высказы
-
вания может меняться в зависимости от того, какая интонация, ритм, 
тембр, фразовые и логические ударения были использованы для его 


232 
передачи. Все эти звуковые элементы передачи информации получили 
название паралингвистических средств. Исследователи выделяют 
следующие акустические средства, сопровождающие, дополняющие и 
замещающие звуки речи: темп, высота, громкость, скорость, ритми
-
чность, паузы, интонация, покашливание,
вздохи, стоны, тембр и др.» 
[125, 167].


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   196   197   198   199   200   201   202   203   ...   218




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет