Қазақ тіліндегі эмоционалды
Эмоция және оның негізгі ұғымдары мен түрлері
жүктеу/скачать 57,39 Mb. Pdf көрінісі
|
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19
| 1.4 Эмоция және оның негізгі ұғымдары мен түрлері
Эмоция термині толғандырамын, күйзелтемін деген мағынаны білдіретін латын тіліндегі emoveo деген лексикалық бірліктен қалып - тасқан. Адамның жан - дүниесінде болатын қуаныш, қайғы, ашу, ыза, кек, қорқыныш, үрей т.б. да күрделі психикалық құбылыстардың (толғаныстардың, күйзелістердің) жиынтығы бір сөзбен эмоция деп аталады. Адам эмоциясынан оның өзіне, туыстарына, достары мен қастарына тіпті өз Отанына, қоғамға деген барлық көзқарастары айқын аңғарылады. Эмоция арқылы адамның көңіл - күйі ғана емес, мақсат - мүддесі, интеллектісі де көрінеді. Адамдардың эмоциялық дәрежесін туа біткен ерекшеліктер ғана анықтамайды, ол әлеуметтік жағдайларға да байланысты болады. Мәселен, адамның өскен ортасы, белгілі бір тарихи кезең, белгілі бір халыққа тән әдет ғұрыптар мен салт - дәстүрлер т.б. Адам бұрын өзі көріп білмеген нәрселердің бейнесін көз алдына елестетіп, олардан жаңа бейне жасайды. Немесе бұрынғы қабылдан - ған, жиналған бейнелерге сүйене отырып жаңа елестер тудырады. Зерттеуші А.И. Леонтьевтің еңбегінде төмендегідей пікір айтылады: «Основные эмоциональные состояния, которые испытывает человек, делятся на собственные эмоции, чувства и аффекты. Эмоции и чувства предвосхищают процесс, направленный на удовлетворение потребнос - ти, имеют идеаторный характер и находятся как бы в начале его. Эмоции и чувства выражают смысл ситуации для человека с точки зрения актуальной в данный момент потребности, значение для ее удовлетворения предстоящего действия или деятельности. Эмоции могут вызываться как реальными, так и воображаемыми ситуациями » [24, 112] . Яғни, эмоцияны реалды жағдайлар тудырады дегенмен де адамның ойға батуы, қиялдауы, көзіне түрлі жағдайларды елестетуі сияқты факторлар да әр түрлі эмоцияның тууына себеп бола алады. 29 Мысалы, Ерліктері жырға, аңызға айналып кеткен әкелі - балалы батырлардың бейіттерін Хансұлудың көріп тұрғаны осы. жүктеу/скачать 57,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|