«Ой, тілеуің бергір!»
-
деді
(І. Жансүгіров).
Көпшілік: «құп»,
-
деді.
–
Дұрыс
-
ақ! Табылған ақыл!
Ой тілеуің берсін! Ішкен
-
жегенің ас
болсын!
–
десті (Ж. Аймауытов).
Күнікейдің аққудай сұңқылдап, күмістей сыңғырлап, бұлақтай
сылдарлап, бұлбұлдай құбылтып, бұлқындай жұтынып, жүйкені
босата, сүйекті шымырлата сорғалатқан, кестедей нақышты,
ботадай сүйкімді, балдай тәтті, күндей сұлу әніне көш бойындағы
қыз
-
бозбала, қатын
-
қалаш жиналып қалды.
–
Е, базар мұнда екен ғой!
–
Көп жаса, шырағым!..
–
Қалғып
-
мүлгіп келе жатқанда, ұйқымызды шайдай ашты ғой...
Ой
тілеуің берсін!..
–
Тағы да, қарағым, тағы да...
-
десіп қатындар да көтермелеп:
–
Шешесі Шекер ғой! Бұ қыз тегін өледі деймісің?.. –
деп аңыз
қылысты (Ж. Аймауытов).
Қазақ жан сүйсінтер жақсы қылықты, жасаған жақсылықты үнемі
айтып, оны істеген адамға көзінше де, сырттай да алғыс жаудырып,
жағымды эмоциясын білдіріп отырады. Қазақ тіліндегі алғыс айту,
тілек білдіру, бата беру, құттықтау формалары мән
-
мағынасы мен
мазмұны, қолданысы, формасы жағынан өзіндік ерекшеліктері болға
-
нымен, кейбір тілдік бірліктер, дайын сөз орамдары бата орнына да,
тілек орнына да, алғыс орнына да, рахмет айтудың, ризашылық
білдірудің, құттықтаудың бір түрі ретінде де жұмсалып жатады.
Жағымсыз эмоция сөйлеу тіліндегі боқтық сөздер арқылы да, сол
жағдаятты сипаттау арқылы да көрініс табады. Мысалы,
Енді біреуді
біреу «осыны қоямыз» деп омыраулады. Оны екінші біреу
Достарыңызбен бөлісу: |
