Қазақ тіліндегі эмоционалды
отыра қап жерді төмпештеді
жүктеу/скачать 57,39 Mb. Pdf көрінісі
|
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19
| отыра қап жерді төмпештеді.
Шәріп апасының шолтаң - дап тулақты соққан жұдырығынан көз алмай қарап, керең кісіше шайды сораптай берді (С. Елубаев). Ешкім бетіне тік келіп көрмеген Сырым көзі шатынап столын қойғылап ақырып боқтаған (С. Мұратбеков). Осы жерде атымен екпіндеп кимелеп жұртты бұзып - жарып ортаға шыға келген Әзберген қамшымен Асан бәлшебекті қақ бастан тартып жіберді. Асанның кепкасы ұшып түсті. Маңдайынан қан саулап берді. Опыр - топыр болды да кетті төңірек. Жаяу жұрт бытырап тұра қашты (С. Елубаев). Ждақайды біреу топыраққа аузын былғап бақыртып тепкілеп жатыр. Әзберген Асан бәлшебекті көкпарша сүйреп тақымға ала бергенде , Әзбергеннің желкесінен Бұлыш қона түсті (С. Елубаев). Қатты ашу адамның бет - әлпетінен де анық байқалады. Ашуланған кездегі адамның бет - әлпеті беті түтікті, көзі қанталады, – Шоқынғанға сенім жоқ! – деп ақырды Әзберген, көзі қанталап. Бұлыш мына кәпірдің түрінен сескенейін деді (С. Елубаев). Сәмбеттің түксиген жүзі бет қаратпастай болып түтігіп кетіпті. Столының сол жақ қанатында отырған бас агрономға жеп қоярдай шаншыла, қадалып қапты. Кішірек көзі қадалған біз сияқты (С. Мұратбеков). 46 Ашу – адамның көңіліне біреудің қарым - қатынасы, іс - әрекеті, мінез - құлқы, сөзі жақпай қалғанда көрсететін ішкі дүниенің қарсы - лығы. Адам бойындағы ашу оның сөзінен, бет - әлпетінен, қимыл қозғалысынан да байқалады. Қатты қуаныш төбесі көкке екі елі жетпей қалды; өлген әкесі тіріліп келгендей қуанды; жерден жеті қоян тапқандай қуанды; көңілі судай тасыды; т.б. тұрақты тіркестер арқылы бейнеленеді. Мысалы, Шымылдық алдында бұратылып отырған Хансұлу сырға, шашбауы сылдырап түрегелді. Үстінде шұбатылған ақ жібек көйлек. Көз жасын сүрткіштеп отырған Қозбағар Хансұлудың қозғалғанын көріп жүрегі жарылардай қуанып кетті (С. Елубаев). Қуаныш кезіндегі қимыл - қозғалыстар екінші адамды құшақтау, бетінен сүйіп алу, секіру, жүгіре жөнелу, қол шапалақтау т.с.с. түрінде көрініс береді. Мысалы, Қозбағар «комсомол» болғанда Торқа кемпір қуанғаннан шойнаңдап жортып, бүкіл ауылды айналып шықты. «Адыраң қалғыр, ал керек болса! Ойындарың келген екен бадырақпен» – деп (С. Елубаев). – Әй, қатып кететін болды, – деп Барақ қуанғанынан алақанын шапақтап жіберді (С. Мұратбеков). Төменде келтірілген үзіндіде баласының келгенін естіген ақсақалдың қуанғаннан сасқалақтап қапелімде орнынан тұра алмай қалған сәті суреттелген. Заматта гүріл үй сыртына келді. Бір - екі рет үстемелете арыл - дап өшіп қалды. Машинадан улап - шулап түсіп жатыр. Бала дауысы, әйел дауысы... жүктеу/скачать 57,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|