26
отырып, зиянды заттарды қолданбай, тек бос уақыттарын пайдалы іс-әрекетпен
өткізуді насихаттау керек. Мұндай
жұмыстар жасалып та жатыр, қазір
оқушылар үшін де, жастар үшін де қызықты жұмыс түрлері, үйірмелер мен
секциялар өте көп. Десек те, нашақорлықпен өмірін қор етіп жүргендер де
азаймай отыр.
Есірткінің ерекшелігі сол- адам оған бір-ақ рет дәмін татқаннан кейін әуес
болып қалатын көрінеді. Міне,адамдардың нашақор болуының себептерінің
бірі сонда жатыр.Танысы «бір рет дәмін татсаң немесе иіскесең,шексең,
нашақор
болмайсың, қазіргі қиындықтардың бәрін ұмытасың, жаның ләззат
алады, тыныштықта боласың» деген арбау сөздерімен нашақорлық жолына
тартады. Барлығы осылай басталып, ақыр соңында бір рет қате басқан адам
екінші рет,
бірнеше рет шалыс басып, қайтып шығар жолды таппай, адасады.
Ұлы ақынымыз Мұқағалидың мына өлең жолдары ойыма оралып отыр:
Сүрініп кетпе, сүрініп кетсең болғаны
Дей бергін, достым, басыңа қырсық орнады.
Адам дегеннің аяқ астынан сорлауы
Аңдамай кейде сүрініп кетсе болғаны.
Шындығына келсек, қандай қателікке де адам баласы өзі кінәлі. Десек те,
нашақор жастарымызды «сен нашақорсың» дегенмен біздің елдігіміз не
болмақ?! Алдын алған жақсы, бірақ нашақорлыққа түскендерді де
емдеу,
оңалту, айықтыру шараларын дамыту керек. Ең алдымен, олардың бәрін
анықтап алу керек. Қазіргі күні әлеуметтік желілердің осы іске пайдасын
тигізетінін ескеруіміз керек, басқаға айтпаған сырын олар сол жерде ашып айту
арқылы өзіне жәрдем ала алса, одан әрі қайтадан сау адам қатарына қосылуына
мүмкіндік болар еді. Себебі
есірткіге құмарлық — ұзақ емдеуді қажет ететін
ауру. Есірткіге құмарлықтан арылу үшін адам
неғұрлым дәрігерге ертерек
қаралса, соғұрлым тез жазылады. Ал кейбіреулер есірткімен заңсыз әрекет
жасағандардың заң бойынша қылмыстық жауапкершілікке тартылатынын біліп,
қылмысынан бұрын есірткі пайдаланатынын жасыратын болар. Не дегенмен,
есірткі заттарын тек қана медициналық қажеттілік бойынша және қатаң
дәрігерлік бақылаумен белгіленген мөлшерде ғана қолдануға рұқсат етілгені
дұрыс. Ол мөлшерден асып кеткен жағдайда, адам өміріне қауіп туады. Егер
адам есірткіні жиі қолданса, оның ағзасы соған үйреніп кетеді. Сөйтіп ол адам
есірткісіз өмір сүре алмайтындай жағдайға —
нашақорлыққа
душар болады.
Есірткіден айырғаннан кейін нашақор өзін жайсыз сезінеді.
Психикалық
жабырқау, өзін-өзі өлтіру амалдарындағы күйзеліс, не отыра алмайды, не жата
алмайды, өз денесін басқара алмай,қатты абыржуды бастан кешеді.
Дәрігерлердің беретін сыртқы белгілері: нашақордың түрі бозарған және
жүдеу,ішек-қарын жолында жайсыздық сезінеді, қанды іш өтуі де болуы
ықтимал екен. Есірткі қолданудың көптеген түрлеріне жастың және сілекейдің
27
ағуы, жөтел, тұмау және түшкіру тән. Сол сияқты асқа тәбеттің болмауы да
кездеседі.
Сондықтан осындай
белгілері бар адам көрсек, сенім телефоны арқылы хабар
беру керек. Осылайша, еліміз бен әлеміміздің тыныштығына қауіп төндіріп
тұрған есірткіні түп-тамырымен жою үшін бар күшімізді салғанымыз жөн.
Достарыңызбен бөлісу: