190- حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ قَالَ حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ يَحْيَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زَيْدٍ أَنَّهُ أَفْرَغَ مِنْ الْإِنَاءِ عَلَى يَدَيْهِ فَغَسَلَهُمَا ثُمَّ غَسَلَ أَوْ مَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ مِنْ كَفَّةٍ وَاحِدَةٍ فَفَعَلَ ذَلِكَ ثَلَاثًا فَغَسَلَ يَدَيْهِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ مَرَّتَيْنِ مَرَّتَيْنِ وَمَسَحَ بِرَأْسِهِ مَا أَقْبَلَ وَمَا أَدْبَرَ وَغَسَلَ رِجْلَيْهِ إِلَى الْكَعْبَيْنِ ثُمَّ قَالَ هَكَذَا وُضُوءُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
190 - Ғамр ибн Яхяның атасы (р.а.) риуаят етті: «Абдулла ибн Зәйд ыдыстан қолына су құйып, қолын жуды, кейін бір уыс сумен аузы мен мұрнын шайды, бұларды үш реттен істеді. Содан соң бетін және екі қолын шынтағына дейін екі реттен жуды. Басына масих тартты. Аяқтарын тобығымен қоса жуды, кейін: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) осылай дәрет алатын»,- деді.
44-бап. Басқа бір рет масих тарту туралы
191- حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ يَحْيَى عَنْ أَبِيهِ قَالَ شَهِدْتُ عَمْرَو بْنَ أَبِي حَسَنٍ سَأَلَ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ زَيْدٍ عَنْ وُضُوءِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَدَعَا بِتَوْرٍ مِنْ مَاءٍ فَتَوَضَّأَ لَهُمْ فَكَفَأَ عَلَى يَدَيْهِ فَغَسَلَهُمَا ثَلَاثًا ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فِي الْإِنَاءِ فَمَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ وَاسْتَنْثَرَ ثَلَاثًا بِثَلَاثِ غَرَفَاتٍ مِنْ مَاءٍ ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فِي الْإِنَاءِ فَغَسَلَ وَجْهَهُ ثَلَاثًا ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فِي الْإِنَاءِ فَغَسَلَ يَدَيْهِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ مَرَّتَيْنِ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فِي الْإِنَاءِ فَمَسَحَ بِرَأْسِهِ فَأَقْبَلَ بِيَدَيْهِ وَأَدْبَرَ بِهِمَا ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فِي الْإِنَاءِ فَغَسَلَ رِجْلَيْهِ و حَدَّثَنَا مُوسَى قَالَ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ قَالَ مَسَحَ رَأْسَهُ مَرَّةً
191 - Ғамр ибн Хасан (р.а.) риуаят етті: «Мен Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) қалай дәрет алатыны туралы Абдулла ибн Зәйдтан сұрадым. Сонда ол: «Ыдыспенен су әкел!»,- деді. Содан кейін дәрет ала бастады. Ыдысты қисайтып, қолына су құйып үш рет қолын жуды. Кейін қолын ыдыстың ішіне салып, су алып мұрнын шайқады. (үш уыс сумен), содан соң тағы да су алып, үш рет бетін жуды. Кейін су алып, екі қолын шынтағымен қосып екі рет жуып, басына масих тартты (маңдайынан желкесіне, желкесінен маңдайына қарай қолымен сипады). Кейін ыдысқа қолын салып су алып, екі аяғын жуды»,- деді. Ал Ухайб болса: «Сонда басына бір рет қана масих тартты»,- деп айтқан.
45-бап. Ер адамның өз әйелімен бір ыдыстан дәрет алуының дұрыстығы және әйел кісінің үйінен алынған судың үкімі туралы
بَاب وُضُوءِ الرَّجُلِ مَعَ امْرَأَتِهِ وَفَضْلِ وَضُوءِ الْمَرْأَةِ وَتَوَضَّأَ عُمَرُ بِالْحَمِيمِ وَمِنْ بَيْتِ نَصْرَانِيَّةٍ
Омар ибн әл-Хаттаб (р.а.) ысытылған (жылытқан) және насараний әйелдің үйінен алынған сумен дәрет алды.
حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ نَافِعٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ أَنَّهُ قَالَ كَانَ الرِّجَالُ وَالنِّسَاءُ يَتَوَضَّئُونَ فِي زَمَانِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ جَمِيعًا
Абдулла ибн Омар (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) заманында әйелдер мен еркектер (кезек-кезек) бір ыдыстан дәрет ала беретін»65,- деді.
46-бап. Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) дәрет алғанынан қалған суды есінен танып ауырған адамның үстіне құйғаны туралы
193- حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُنْكَدِرِ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرًا يَقُولُ جَاءَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَعُودُنِي وَأَنَا مَرِيضٌ لَا أَعْقِلُ فَتَوَضَّأَ وَصَبَّ عَلَيَّ مِنْ وَضُوئِهِ فَعَقَلْتُ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ لِمَنْ الْمِيرَاثُ إِنَّمَا يَرِثُنِي كَلَالَةٌ فَنَزَلَتْ آيَةُ الْفَرَائِضِ
193 - Мұхаммед ибн әл-Мункадирға Жәбир былай деп айтқан екен: «Мен есімнен таңып, қатты ауру болып жатқанымда, Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) менің қал-жағдайымды сұрап көргелі келіпті. Сонда дәрет алды және одан артылған суды менің үстімнен құйды. Мен өзіме-өзім келдім да: «Я Расулулла, менің алыс туысқандарымнан басқа ешкімім жоқ, артымдағы мұраны кімге қалдырамын?»,- деп сұрадым. Сол кезде мирасқорлық аяты нәзіл болды»,- деді.
47-бап. Тас немесе ағаштан істелген ыдыстардағы сумен дәрет және ғұсыл алу туралы
194- حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُنِيرٍ سَمِعَ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ بَكْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا حُمَيْدٌ عَنْ أَنَسٍ قَالَ حَضَرَتْ الصَّلَاةُ فَقَامَ مَنْ كَانَ قَرِيبَ الدَّارِ إِلَى أَهْلِهِ وَبَقِيَ قَوْمٌ فَأُتِيَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِمِخْضَبٍ مِنْ حِجَارَةٍ فِيهِ مَاءٌ فَصَغُرَ الْمِخْضَبُ أَنْ يَبْسُطَ فِيهِ كَفَّهُ فَتَوَضَّأَ الْقَوْمُ كُلُّهُمْ قُلْنَا كَمْ كُنْتُمْ قَالَ ثَمَانِينَ وَزِيَادَةً
194 - Әнас (р.а.) риуаят етті: «Аср намазының уақыты болды. Үйлері жақындары дәрет алып келгелі тұрды. Қалған адамдар Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) қасында қалды. Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) бір тас ыдыспен су әкелінді. Ол ыдыстың кішкенелігі соншалық, оған тіптен қолының саусақтары да симайтын. Бірақ отырған көпшіліктің бәрі сол ыдыстан дәрет алды»,- деді. Абдулла ибн Мунир (р.а.): «Неше адам едіңдер?»,- деп Әнастан сұрағанымызда, ол сексен кісіден артық деп айтқан болатын»,- деді.
195- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْعَلَاءِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ عَنْ بُرَيْدٍ عَنْ أَبِي بُرْدَةَ عَنْ أَبِي مُوسَى أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ دَعَا بِقَدَحٍ فِيهِ مَاءٌ فَغَسَلَ يَدَيْهِ وَوَجْهَهُ فِيهِ وَمَجَّ فِيهِ
195 - Әбу Мұса (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) су келтіруді бұйырды. Содан соң қолдары мен бетін жуып, аузын шайқады»,- деді.
196- حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ أَبِي سَلَمَةَ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ يَحْيَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زَيْدٍ قَالَ أَتَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَخْرَجْنَا لَهُ مَاءً فِي تَوْرٍ مِنْ صُفْرٍ فَتَوَضَّأَ فَغَسَلَ وَجْهَهُ ثَلَاثًا وَيَدَيْهِ مَرَّتَيْنِ مَرَّتَيْنِ وَمَسَحَ بِرَأْسِهِ فَأَقْبَلَ بِهِ وَأَدْبَرَ وَغَسَلَ رِجْلَيْهِ
196 - Абдулла ибн Зәйд (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) біздікіне келді. Ыдыспен су алып шықтық. Ол кісі дәрет алды. Бетін үш рет, ал қолдарын екі рет жуды. Саусақтарын маңдайынан желкесіне, желкесінен мандайына қарай бір рет жүргізіп масих тартты. Содан соң аяқтарын жуды»,- деді.
197- حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ عَنْ الزُّهْرِيِّ قَالَ أَخْبَرَنِي عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ أَنَّ عَائِشَةَ قَالَتْ لَمَّا ثَقُلَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَاشْتَدَّ بِهِ وَجَعُهُ اسْتَأْذَنَ أَزْوَاجَهُ فِي أَنْ يُمَرَّضَ فِي بَيْتِي فَأَذِنَّ لَهُ فَخَرَجَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَيْنَ رَجُلَيْنِ تَخُطُّ رِجْلَاهُ فِي الْأَرْضِ بَيْنَ عَبَّاسٍ وَرَجُلٍ آخَرَ قَالَ عُبَيْدُ اللَّهِ فَأَخْبَرْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَبَّاسٍ فَقَالَ أَتَدْرِي مَنْ الرَّجُلُ الْآخَرُ قُلْتُ لَا قَالَ هُوَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ
197 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) науқасы меңдеген кезде тәуір болғанынша менің үйімде болатындығын айтып, басқа әйелдерінен рұқсат сұрады. Әйелдері бір ауыздан келісімдерін берді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Ибн Аббас пен және бір адамның көмегімен аяқтарын әрең басып, менің үйіме келді»,- деді.
Ғубайдулла (р.а.) айтты: «Бұл туралы Абдулла ибн Аббасқа айтып едім, ол: «Сондағы екі кісінің бірінің кім екенін білесің бе?»,- деді. Мен: «Жоқ, білмеймін»,- дедім. Сонда Абдулла ибн Аббас (р.а.): «Ол Әли (р.а.) болатын»,- деді.
وَكَانَتْ عَائِشَةُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا تُحَدِّثُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ بَعْدَمَا دَخَلَ بَيْتَهُ وَاشْتَدَّ وَجَعُهُ هَرِيقُوا عَلَيَّ مِنْ سَبْعِ قِرَبٍ لَمْ تُحْلَلْ أَوْكِيَتُهُنَّ لَعَلِّي أَعْهَدُ إِلَى النَّاسِ وَأُجْلِسَ فِي مِخْضَبٍ لِحَفْصَةَ زَوْجِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ طَفِقْنَا نَصُبُّ عَلَيْهِ تِلْكَ حَتَّى طَفِقَ يُشِيرُ إِلَيْنَا أَنْ قَدْ فَعَلْتُنَّ ثُمَّ خَرَجَ إِلَى النَّاسِ
Айша анамыз (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) менің үйіме кіргенінен кейін науқасы одан сайын меңдеді. Сонда: «Менің үстімнен аузы буылған жеті торсық су құйыңдар, өйткені мен адамдардың алдына шығып өсиет айтамын!»,- деді. Әйелдері Пайғамбарымызды (с.ғ.с.) Хафсаның мыс шылапшынына отырғызып, Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) үстіне өзі «болды, жетеді» деп белгі бергенінше су құя бердік. Содан соң ол адамдардың алдына шықты.
48-бап. Қазандағы судан дәрет алу туралы
198- حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ مَخْلَدٍ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلَالٍ قَالَ حَدَّثَنِي عَمْرُو بْنُ يَحْيَى عَنْ أَبِيهِ قَالَ كَانَ عَمِّي يُكْثِرُ مِنْ الْوُضُوءِ قَالَ لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ زَيْدٍ أَخْبِرْنِيا كَيْفَ رَأَيْتَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَتَوَضَّأُ فَدَعَا بِتَوْرٍ مِنْ مَاءٍ فَكَفَأَ عَلَى يَدَيْهِ فَغَسَلَهُمَا ثَلَاثَ مِرَارٍ ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فِي التَّوْرِ فَمَضْمَضَ وَاسْتَنْثَرَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ مِنْ غَرْفَةٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فَاغْتَرَفَ بِهَا فَغَسَلَ وَجْهَهُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ثُمَّ غَسَلَ يَدَيْهِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ مَرَّتَيْنِ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ أَخَذَ بِيَدِهِ مَاءً فَمَسَحَ رَأْسَهُ فَأَدْبَرَ بِهِ وَأَقْبَلَ ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَيْهِ فَقَالَ هَكَذَا رَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَتَوَضَّأُ
198 - Ғамр ибн Яхья (р.а.) риуаят етті: «Көкем өте көп дәрет алатын еді. Бір күні Абдулла ибн Зәйдтан (р.а.) Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) қалай дәрет алатынын көргенбісің ?»,- деп сұрады. Сонда Абдулла ибн Зәйд ыдыспенен су әкелуді бұйырды. Ыдыспен су әкелінді. Кейін қолына су құйып үш рет қолын жуды. Кейін үш реттен бір уыс су алып, аузы мен мұрнын шайқады. Содан соң тағы да су алып, үш рет бетін жуды. Кейін, екі қолын шынтағымен қосып екі рет жуып, басына масих тартып, аяғын жуды. Содан соң: «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) осылай дәрет алғанын көргенмін»,- деді.
199- حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ ثَابِتٍ عَنْ أَنَسٍ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ دَعَا بِإِنَاءٍ مِنْ مَاءٍ فَأُتِيَ بِقَدَحٍ رَحْرَاحٍ فِيهِ شَيْءٌ مِنْ مَاءٍ فَوَضَعَ أَصَابِعَهُ فِيهِ قَالَ أَنَسٌ فَجَعَلْتُ أَنْظُرُ إِلَى الْمَاءِ يَنْبُعُ مِنْ بَيْنِ أَصَابِعِهِ قَالَ أَنَسٌ فَحَزَرْتُ مَنْ تَوَضَّأَ مَا بَيْنَ السَّبْعِينَ إِلَى الثَّمَانِينَ
199 - Әнас (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) су әкелуді бұйырды. Ыдыспенен азырақ қана су әкелінді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) ыдыстың аузын саусақтарымен жапты. Сонда Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) саусақтарының арасынан ағып жатқан суға жетпістен сексенге жуық адам дәрет алды»,- деді.
49-бап. Бір муд (мөлшері бір литр) сумен дәрет алу туралы
200- حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ قَالَ حَدَّثَنَا مِسْعَرٌ قَالَ حَدَّثَنِي ابْنُ جَبْرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسًا يَقُولُ كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَغْسِلُ أَوْ كَانَ يَغْتَسِلُ بِالصَّاعِ إِلَى خَمْسَةِ أَمْدَادٍ وَيَتَوَضَّأُ بِالْمُدِّ
200 - Ибн Жәбирге Әнас былай деген екен: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) ғұсыл алғанда бір сағдан (шамамен 4 литрден) бес мудға дейін (мөлшері 5 литрге дейін) су жұмсайтын еді. Ал бір муд66 сумен дәрет алатын»,- деді.
50-бап. Мәсіге масих тарту туралы
201- حَدَّثَنَا أَصْبَغُ بْنُ الْفَرَجِ الْمِصْرِيُّ عَنْ ابْنِ وَهْبٍ قَالَ حَدَّثَنِي عَمْرُو بْنُ الْحَارِثِ حَدَّثَنِي أَبُو النَّضْرِ عَنْ أَبِي سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ سَعْدِ بْنِ أَبِي وَقَّاصٍ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ مَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ وَأَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ سَأَلَ عُمَرَ عَنْ ذَلِكَ فَقَالَ نَعَمْ إِذَا حَدَّثَكَ شَيْئًا سَعْدٌ عَنْ النَّبِيّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَلَا تَسْأَلْ عَنْهُ غَيْرَهُ
201 - Сағд ибн Әбу Уаққас (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мәсісіне масих тартатын»,- деді. Абдулла ибн Омар атасынан: «Сол дұрыс па?»,- деп сұрады. Сонда атасы: «Әрине, дұрыс, егерде Сағд саған Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) туралы бір нәрсе айтатын болса, бұл туралы басқа ешкімнен сұрама!»,- деді.
202- حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ خَالِدٍ الْحَرَّانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ نَافِعِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنْ أَبِيهِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ خَرَجَ لِحَاجَتِهِ فَاتَّبَعَهُ الْمُغِيرَةُ بِإِدَاوَةٍ فِيهَا مَاءٌ فَصَبَّ عَلَيْهِ حِينَ فَرَغَ مِنْ حَاجَتِهِ فَتَوَضَّأَ وَمَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ
202 - Ғуруа ибн әл-Муғира (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) дәрет сындырғалы тысқа шықса, атам Муғира ибн Шуғба ыдыспенен су алып, ол кісіге ілесетін. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) дәрет сындырып болғаннан кейін, су құйып беретін. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) дәрет алып, мәсісіне масих тартты»,- деді.
203- حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ قَالَ حَدَّثَنَا شَيْبَانُ عَنْ يَحْيَى عَنْ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عَمْرِو بْنِ أُمَيَّةَ الضَّمْرِيِّ أَنَّ أَبَاهُ أَخْبَرَهُ أَنَّهُ رَأَى النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَمْسَحُ عَلَى الْخُفَّيْنِ وَتَابَعَهُ حَرْبُ بْنُ شَدَّادٍ وَأَبَانُ عَنْ يَحْيَى
203 - Жағфар ибн Амр (р.а.) риуаят етті: «Атам Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) мәсісіне масих тартқанын көрген екен»,- деді.
204- حَدَّثَنَا عَبْدَانُ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ قَالَ أَخْبَرَنَا الْأَوْزَاعِيُّ عَنْ يَحْيَى عَنْ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عَمْرِو بْنِ أُمَيَّةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ رَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَمْسَحُ عَلَى عِمَامَتِهِ وَخُفَّيْهِ َ
204 - Жағфар ибн Амр (р.а.) және былай деп риуаят етті: «Атам Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) сәлдесіне және мәсісіне масих тартқанын көрген екен»,- деді.
Ескерту: (Сәлдеге масих тарту Ханбалий мәзхабында бар. Ал, басқа мәзхабтарда болса, бастың ¼ бөлігіне масих тартып, кейін сәлдеге де масих тартады).
51-бап. Мәсіні дәретті аяққа кигенде...
205- حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ قَالَ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّاءُ عَنْ عَامِرٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنْ أَبِيهِ قَالَ كُنْتُ مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي سَفَرٍ فَأَهْوَيْتُ لِأَنْزِعَ خُفَّيْهِ فَقَالَ دَعْهُمَا فَإِنِّي أَدْخَلْتُهُمَا طَاهِرَتَيْنِ فَمَسَحَ عَلَيْهِمَا
205 - Ғұруа ибн Муғираның (р.а.) атасы айтты: «Пайғамбарымызбен (с.ғ.с.) бірге сапарда едім. Мәсісін шешейін деп қолымды созғанымда: «Шешпей-ақ қой, мәсімді дәрет алғаннан кейін кигенмін»,- деп, мәсісіне масих тартты»,- деді.
52-бап. Қойдың еті мен талқан жегеннен кейін дәрет алмайтыны туралы
بَاب مَنْ لَمْ يَتَوَضَّأْ مِنْ لَحْمِ الشَّاةِ وَالسَّوِيقِ وَأَكَلَ أَبُو بَكْرٍ وَعُمَرُ وَعُثْمَانُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ فَلَمْ يَتَوَضَّئُوا
Әбу Бәкір, Омар және Осман (қойдың етін және талқан) жеді, бірақ дәрет алмады. (тек қана ауыз шаяды)
206- حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَكَلَ كَتِفَ شَاةٍ ثُمَّ صَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ
206 - Абдулла ибн Аббас (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) қойдың жауырын етінен жеді, кейін дәрет алмастан намаз оқыды»,- деді.
207- حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ عُقَيْلٍ عَنْ ابْنِ شِهَابٍ قَالَ أَخْبَرَنِي جَعْفَرُ بْنُ عَمْرِو بْنِ أُمَيَّةَ أَنَّ أَبَاهُ أَخْبَرَهُ أَنَّهُ رَأَى رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَحْتَزُّ مِنْ كَتِفِ شَاةٍ فَدُعِيَ إِلَى الصَّلَاةِ فَأَلْقَى السِّكِّينَ فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ
207 - Жағфар ибн Амр (р.а.) айтты: «Менің атам Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) қойдың жауырын етінен кесіп жегенін, намазға шақырылғанда пышағын қоя салып, дәрет алмай намаз оқығанын көрген екен»,- деді.
53-бап. Талқан жегеннен кейін ауыз шаю және дәрет алмау туралы
208- حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ عَنْ بُشَيْرِ بْنِ يَسَارٍ مَوْلَى بَنِي حَارِثَةَ أَنَّ سُوَيْدَ بْنَ النُّعْمَانِ أَخْبَرَهُ أَنَّهُ خَرَجَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَامَ خَيْبَرَ حَتَّى إِذَا كَانُوا بِالصَّهْبَاءِ وَهِيَ أَدْنَى خَيْبَرَ فَصَلَّى الْعَصْرَ ثُمَّ دَعَا بِالْأَزْوَادِ فَلَمْ يُؤْتَ إِلَّا بِالسَّوِيقِ فَأَمَرَ بِهِ فَثُرِّيَ فَأَكَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَكَلْنَا ثُمَّ قَامَ إِلَى الْمَغْرِبِ فَمَضْمَضَ وَمَضْمَضْنَا ثُمَّ صَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ
208 - Башир ибн Ясарға Сууайт ибн Нұғман (р.а.) былай деп айтқан екен: «Пайғамбарымызбен (с.ғ.с.) бірге сапарға шықтым. Хайбар жылы өтіп жатқан еді.Сахба (Хайбарға жақын жер) деген жерге жеткенімізде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) аср намазын оқыды. Кейін тамақ әкелуді бұйырды. Жеуге талқан беріліп еді, оны суға шылауды бұйырды. Шыланғаннан соң одан жеді. Пайғамбарымызбен (с.ғ.с.) бірге біз де жедік. Кейін Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) шам намазына дайындық қылып, аузын шайды. Біз де аузымызды шайқадық. Кейін дәрет алмастан намаз оқыды»,- деді.
209- و حَدَّثَنَا أَصْبَغُ قَالَ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ قَالَ أَخْبَرَنِي عَمْرُو بْنُ الْحَارِثِ عَنْ بُكَيْرٍ عَنْ كُرَيْبٍ عَنْ مَيْمُونَةَ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَكَلَ عِنْدَهَا كَتِفًا ثُمَّ صَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ
209 - Мәймуна (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) менің жанымда отырып қойдың жауырын етін жеді. Кейіннен дәрет алмай намаз оқыды»,- деді.
54-бап. Сүт ішкеннен соң ауыз шайқау керек пе?
210- حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ وَقُتَيْبَةُ قَالَا حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ عُقَيْلٍ عَنْ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ شَرِبَ لَبَنًا فَمَضْمَضَ وَقَالَ إِنَّ لَهُ دَسَمًا تَابَعَهُ يُونُسُ وَصَالِحُ بْنُ كَيْسَانَ عَنْ الزُّهْرِيِّ
210 - Ибн Аббас (р.а.) айтты: «Бір күні Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) сүт ішті. Содан соң: «Сүтте май бар»,- деп аузын шайды»,- деді.
55-бап. Ұйықтап тұрғаннан кейінгі дәрет мәселесі. «Біраз қалғыса қажет емес»,- деп есептеушілер туралы
211- حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ إِذَا نَعَسَ أَحَدُكُمْ وَهُوَ يُصَلِّي فَلْيَرْقُدْ حَتَّى يَذْهَبَ عَنْهُ النَّوْمُ فَإِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا صَلَّى وَهُوَ نَاعِسٌ لَا يَدْرِي لَعَلَّهُ يَسْتَغْفِرُ فَيَسُبُّ نَفْسَهُ
211 - Айша анамыз (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Егерде біреуіңді намаз оқып жатқанында ұйқы қысса, ұйқысырауы басылғанша ұйықтап алсын. Өйткені ұйқысырап намаз оқысаңдар, истиғфар айтамын деп, өздеріңді сөгіп тілдеп алуларың мүмкін»,- деп айтқан»,- деді.
212- حَدَّثَنَا أَبُو مَعْمَرٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ عَنْ أَبِي قِلَابَةَ عَنْ أَنَسٍ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ إِذَا نَعَسَ أَحَدُكُمْ فِي الصَّلَاةِ فَلْيَنَمْ حَتَّى يَعْلَمَ مَا يَقْرَأُ
212 - Әнас (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Кімде-кім намаз оқып тұрып ұйқысыраса, нені оқып жатқанын өзі білетұғын халге жеткенше жатып ұйықтап алсын!»,- деп айтқан»,- деді.
56-бап. Дәреті бұзылмаса да дәрет алу туралы
213- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ عَمْرِو بْنِ عَامِرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ قَالَ ح و حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ سُفْيَانَ قَالَ حَدَّثَنِي عَمْرُو بْنُ عَامِرٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَتَوَضَّأُ عِنْدَ كُلِّ صَلَاةٍ قُلْتُ كَيْفَ كُنْتُمْ تَصْنَعُونَ قَالَ يُجْزِئُ أَحَدَنَا الْوُضُوءُ مَا لَمْ يُحْدِثْ
213 - Ғамр ибн Амир (р.а.) былай деді, Әнас (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) әр намазға дәрет алатын»,- деді. Мен: «Ал сендер ше?»,- деп сұрадым. Әнас (р.а.): «Егерде дәретіміз бұзылмаса, сол бір дәретпен барлық намазды оқи беретінбіз»,- деді.
214- حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ مَخْلَدٍ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلَالٍ قَالَ حَدَّثَنِي يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ قَالَ أَخْبَرَنِي بُشَيْرُ بْنُ يَسَارٍ قَالَ أَخْبَرَنِي سُوَيْدُ بْنُ النُّعْمَانِ قَالَ خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَامَ خَيْبَرَ حَتَّى إِذَا كُنَّا بِالصَّهْبَاءِ صَلَّى لَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْعَصْرَ فَلَمَّا صَلَّى دَعَا بِالْأَطْعِمَةِ فَلَمْ يُؤْتَ إِلَّا بِالسَّوِيقِ فَأَكَلْنَا وَشَرِبْنَا ثُمَّ قَامَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِلَى الْمَغْرِبِ فَمَضْمَضَ ثُمَّ صَلَّى لَنَا الْمَغْرِبَ وَلَمْ يَتَوَضَّأْ
214 - Сууайд ибн ән-Нұғман (р.а.) былай деді: «Пайғамбарымызбен (с.ғ.с.) бірге сапарға шықтым. Хайбар жылы өтіп жатқан еді.Сахба (Хайбарға жақын жер) деген жерге жеткенімізде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) имамдыққа өтіп, аср намазын оқыды. Кейін тамақ әкелуді бұйырды. Жеуге талқан берілді. Жеп-іштік. Кейін Шам намазын оқымақ болып аузын шайды. Кейін дәрет алмастан имамдыққа өтіп, шам намазын оқыды»,- деді.
57-бап. Зәрінен сақтанбау үлкен күнә екендігі туралы
215- حَدَّثَنَا عُثْمَانُ قَالَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ مَرَّ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِحَائِطٍ مِنْ حِيطَانِ الْمَدِينَةِ أَوْ مَكَّةَ فَسَمِعَ صَوْتَ إِنْسَانَيْنِ يُعَذَّبَانِ فِي قُبُورِهِمَا فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُعَذَّبَانِ وَمَا يُعَذَّبَانِ فِي كَبِيرٍ ثُمَّ قَالَ بَلَى كَانَ أَحَدُهُمَا لَا يَسْتَتِرُ مِنْ بَوْلِهِ وَكَانَ الْآخَرُ يَمْشِي بِالنَّمِيمَةِ ثُمَّ دَعَا بِجَرِيدَةٍ فَكَسَرَهَا كِسْرَتَيْنِ فَوَضَعَ عَلَى كُلِّ قَبْرٍ مِنْهُمَا كِسْرَةً فَقِيلَ لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ لِمَ فَعَلْتَ هَذَا قَالَ لَعَلَّهُ أَنْ يُخَفَّفَ عَنْهُمَا مَا لَمْ تَيْبَسَا أَوْ إِلَى أَنْ يَيْبَسَا
215 - Ибн Аббас (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Медине (әлде Мекке) қорымының бірінің қасынан өтіп бара жатып, қабірде жатқан екі адамның қабір азабын көріп жатқанын естіді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Екеуі де азапталып жатыр, бірақ екеуі де үлкен күнаның себебінен азапталып жатқан жоқ»,- деді. Кейін: «Әлбетте (зәрінен сақтанбау да үлкен күнә), біреуі зәрінен сақтанбаушы еді, ал екіншісі болса, сөз тасушы өсекші болатын»,- деп қосып қойды. Содан соң құрма ағашының бұтағынан әкелуді бұйырды. Бұтақты сындырып, әр бір қабірге бір талдан шаншып қойды.Сонда: «Я Расулулла, неге бұлай істедіңіз?»,- деп сұрасты. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Мүмкін, осы бұтақтар қурап кепкенше, олардың көріп жатқан азабы жеңілдер»,- деді.
58-бап. Зәрді жуу туралы хадистер
216- حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنِي رَوْحُ بْنُ الْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنِي عَطَاءُ بْنُ أَبِي مَيْمُونَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا تَبَرَّزَ لِحَاجَتِهِ أَتَيْتُهُ بِمَاءٍ فَيَغْسِلُ بِهِ
216 - Әнас ибн Мәлік (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) дәрет сындыруға барса, артынан су алып ілесетінмін, ол кісі сумен жуатын еді»,- деп айтты.
59-бап.
217- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ خَازِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا الْأَعْمَشُ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ طَاوُسٍ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ مَرَّ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِقَبْرَيْنِ فَقَالَ إِنَّهُمَا لَيُعَذَّبَانِ وَمَا يُعَذَّبَانِ فِي كَبِيرٍ أَمَّا أَحَدُهُمَا فَكَانَ لَا يَسْتَتِرُ مِنْ الْبَوْلِ وَأَمَّا الْآخَرُ فَكَانَ يَمْشِي بِالنَّمِيمَةِ ثُمَّ أَخَذَ جَرِيدَةً رَطْبَةً فَشَقَّهَا نِصْفَيْنِ فَغَرَزَ فِي كُلِّ قَبْرٍ وَاحِدَةً قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ لِمَ فَعَلْتَ هَذَا قَالَ لَعَلَّهُ يُخَفِّفُ عَنْهُمَا مَا لَمْ يَيْبَسَا وَقَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَحَدَّثَنَا وَكِيعٌ قَالَ حَدَّثَنَا الْأَعْمَشُ قَالَ سَمِعْتُ مُجَاهِدًا مِثْلَهُ يَسْتَتِرُ مِنْ بَوْلِهِ
217 - Ибн Аббас (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) екі қабірдің жанынан өтті. Сонда: «Екеуі де азапталып жатыр, бірақ екеуі де үлкен күнаның себебінен азапталып жатқан жоқ»,- деді. Кейін: «Әлбетте (зәрінен сақтанбау да үлкен күнә), біреуі зәрінен сақтанбаушы еді, ал екіншісі болса, өсек айтып сөз таситын»,- деді. Содан соң құрма ағашының жас бұтағын екіге бөліп сындырды да, әр бір қабірге бір талдан шаншып қойды.Сонда: «Я Расулулла, неге бұлай істедіңіз?»,- деп сұрасқанда, Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Мүмкін, осы бұтақтар қурағанға дейін олардың көріп жатқан азабы жеңілдер»,- деді. Уақиғ (р.а.): «Мужахидтан да осыған ұқсас хадис естігенмін»,- деді.
60-бап. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) жәнеде басқа адамдардың бір бәдәуй араптың мешітте кіші дәрет сындырғанда үндемей тұрғандықтары туралы
218- حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَأَى أَعْرَابِيًّا يَبُولُ فِي الْمَسْجِدِ فَقَالَ دَعُوهُ حَتَّى إِذَا فَرَغَ دَعَا بِمَاءٍ فَصَبَّهُ عَلَيْهِ
218 - Әнас (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мешітте зәр сындырып жатқан бір бәдәуй арапты көріп: «Тұра тұрындар, болғанша үндемеңдер!»,- деді. Кейін Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) су әкеліп, зәрді жуып тастауды бұйырды»,- деді.
61-бап. Мешітке отырып тастаған зәрді жуып тастау туралы
219- حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ عَنْ الزُّهْرِيِّ قَالَ أَخْبَرَنِي عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ قَالَ قَامَ أَعْرَابِيٌّ فَبَالَ فِي الْمَسْجِدِ فَتَنَاوَلَهُ النَّاسُ فَقَالَ لَهُمْ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ دَعُوهُ وَهَرِيقُوا عَلَى بَوْلِهِ سَجْلًا مِنْ مَاءٍ أَوْ ذَنُوبًا مِنْ مَاءٍ فَإِنَّمَا بُعِثْتُمْ مُيَسِّرِينَ وَلَمْ تُبْعَثُوا مُعَسِّرِينَ
219 - Әбу Хурайра (р.а.) риуаят етті: «Бір арап отырған орнынан тұрып, мешіттің ішінде зәр сындырды. Адамдар оған ескерту бере бастады. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Қойыңдар, үндемеңдер, оның зәрінің үстінен бір бақыр су құйындар!»,- деп , «Шындығында, сендер жеңілдетуші етіліп жіберілгенсіңдер, ауырлатушы етіп жіберілген жоқсыңдар»,- деп қосып қойды»,- деді.
62-бап. Зәрдің үстіне су құю туралы
220- حَدَّثَنَا عَبْدَانُ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ قَالَ أَخْبَرَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَابُ يُهَرِيقُ الْمَاءَ عَلَى الْبَوْلِ حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ مَخْلَدٍ قَالَ وَحَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ قَالَ جَاءَ أَعْرَابِيٌّ فَبَالَ فِي طَائِفَةِ الْمَسْجِدِ فَزَجَرَهُ النَّاسُ فَنَهَاهُمْ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَلَمَّا قَضَى بَوْلَهُ أَمَرَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِذَنُوبٍ مِنْ مَاءٍ فَأُهْرِيقَ عَلَيْهِ
220 - Әнас ибн Мәлік (р.а.) риуаят етті: «Бір арап келіп, мешіттің ішіне зәр сындырды. Адамдар оған: «Сен не істеп жатырсың?»,- деп сөкті. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) оларға: «Қойыңдар!»,- деді. Әлгі арап болғаннан соң бір бақыр су әкеліп, зәр сіңген жерге құйып шайып тастауды бұйырды.
63-бап. Сәби балалардың зәрі туралы
222- حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ أُمِّ الْمُؤْمِنِينَ أَنَّهَا قَالَتْ أُتِيَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِصَبِيٍّ فَبَالَ عَلَى ثَوْبِهِ فَدَعَا بِمَاءٍ فَأَتْبَعَهُ إِيَّاهُ
222 - Айша Үмм ул-Мүминин (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) бір емшектегі баланы әкелді. Ол бала Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) киіміне сиіп қойды. Сол кезде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) зәр тиген жерге су құйды»,- деді.
223- حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ عَنْ أُمِّ قَيْسٍ بِنْتِ مِحْصَنٍ أَنَّهَا أَتَتْ بِابْنٍ لَهَا صَغِيرٍ لَمْ يَأْكُلْ الطَّعَامَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَجْلَسَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي حَجْرِهِ فَبَالَ عَلَى ثَوْبِهِ فَدَعَا بِمَاءٍ فَنَضَحَهُ وَلَمْ يَغْسِلْهُ
223 - Үмму Қайс бинти Мұхсин емшектегі баласын Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) қолына берді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) ол баланы тізесіне отырғызып еді, бала ол кісінің үстіне сиіп қойды. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) су алдырып, зәр тиген жерге құйды, бірақ ысқылап жуған жоқ». (Егерде қыз бала болса, жуған дұрыс).
64-бап. Тік тұрып және отырып зәр сындырудың үкімі туралы
224- حَدَّثَنَا آدَمُ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ الْأَعْمَشِ عَنْ أَبِي وَائِلٍ عَنْ حُذَيْفَةَ قَالَ أَتَى النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سُبَاطَةَ قَوْمٍ فَبَالَ قَائِمًا ثُمَّ دَعَا بِمَاءٍ فَجِئْتُهُ بِمَاءٍ فَتَوَضَّأَ
224 - Хузайфа (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бір қауымның қоқым-қоқыс тастайтын жеріне келгенінде тік тұрып зәр сындырды. (отыруға жер табылмағанда болады). Кейін: «Су әкел!»,- деді. Мен су әкелдім, ол кісі дәрет алды»,- деді.
65-бап. Серігінің қасында зәр сындыру және серігінің оны қалқалап тұруы туралы
225- حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ قَالَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ أَبِي وَائِلٍ عَنْ حُذَيْفَةَ قَالَ رَأَيْتُنِي أَنَا وَالنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَتَمَاشَى فَأَتَى سُبَاطَةَ قَوْمٍ خَلْفَ حَائِطٍ فَقَامَ كَمَا يَقُومُ أَحَدُكُمْ فَبَالَ فَانْتَبَذْتُ مِنْهُ فَأَشَارَ إِلَيَّ فَجِئْتُهُ فَقُمْتُ عِنْدَ عَقِبِهِ حَتَّى فَرَغَ
225 - Хузайфа (р.а.) риуаят етті: «Әлі есімде, Пайғамбарымызбен (с.ғ.с.) бірге жүргенімізде бір қауымның дуалдың артында орналасқан дәретханасының алдына келіп қалдық. әр бірің қалай тік тұрып зәр сындырсаңдар, Пайғамбарымыз да (с.ғ.с.) солай тік тұрып дәрет сындырды. Мен ол кісіден шеткерек барып тұрайын деп едім, ол кісі маған ишара қылды. Мен ол кісіні болғанынша қалқалап тұрдым»,- деді.
66-бап. Қауымның дәретханасында дәрет сындыру туралы
226- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَرْعَرَةَ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ أَبِي وَائِلٍ قَالَ كَانَ أَبُو مُوسَى الْأَشْعَرِيُّ يُشَدِّدُ فِي الْبَوْلِ وَيَقُولُ إِنَّ بَنِي إِسْرَائِيلَ كَانَ إِذَا أَصَابَ ثَوْبَ أَحَدِهِمْ قَرَضَهُ فَقَالَ حُذَيْفَةُ لَيْتَهُ أَمْسَكَ أَتَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سُبَاطَةَ قَوْمٍ فَبَالَ قَائِمًا
226 - Әбу Мұса әл-Ашғарий (р.а.): «Өздеріңді зәрден сақтаңдар!»,- деп: «Бәний Исраил қауымындағылардың бірінің киіміне зәр тисе, сол жерін кесіп тастайтын еді»,- деді. Сонда Хузайфа (р.а.): «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бір қауымның қоқыс төгетін жеріне тік тұрған бойы зәр сіндірген ғой?!»,- деді.
67-бап. Қанды жуудың үкімі туралы
227- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ هِشَامٍ قَالَ حَدَّثَتْنِي فَاطِمَةُ عَنْ أَسْمَاءَ قَالَتْ جَاءَتْ امْرَأَةٌ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَتْ أَرَأَيْتَ إِحْدَانَا تَحِيضُ فِي الثَّوْبِ كَيْفَ تَصْنَعُ قَالَ تَحُتُّهُ ثُمَّ تَقْرُصُهُ بِالْمَاءِ وَتَنْضَحُهُ وَتُصَلِّي فِيهِ
227 - Асма бинти Әбу Бәкірден (р.а.): «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) алдына бір әйел келіп: «Егерде бізден біреуіміз Хайыз көрсе, хайыздың қаны тиген киімімізді не істейміз?»,- деп сұрады. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Ол киімді ысқылап үгіп, кейін сумен жақсылап жуып, үстінен су құйып, одан кейін киіп намаз оқи береді»,- деп жауап берді.
228- حَدَّثَنَا مُحَمَّدٌ هُوَ ابْنُ سَلَامٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ جَاءَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ أَبِي حُبَيْشٍ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّي امْرَأَةٌ أُسْتَحَاضُ فَلَا أَطْهُرُ أَفَأَدَعُ الصَّلَاةَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَا إِنَّمَا ذَلِكِ عِرْقٌ وَلَيْسَ بِحَيْضٍ فَإِذَا أَقْبَلَتْ حَيْضَتُكِ فَدَعِي الصَّلَاةَ وَإِذَا أَدْبَرَتْ فَاغْسِلِي عَنْكِ الدَّمَ ثُمَّ صَلِّي قَالَ وَقَالَ أَبِي ثُمَّ تَوَضَّئِي لِكُلِّ صَلَاةٍ حَتَّى يَجِيءَ ذَلِكَ الْوَقْتُ
228 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Фатима бинти Әбу Хұбайш Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) алдына келіп: «Я Расулулла, мен истихаза көретін әйелмін (қан тоқтамайды) тазалана алмаймын, намазды тәрк етемін бе?»,- деп сұрады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Жоқ, ол (истихаза) тамырдан келетұғын қан, ол хайыз емес қой, егер хайыз келсе, намазыңды тоқтат, хайыз бітісімен ғұсыл алып, тазаланып намазыңды оқи бер!»,- деді. Және айтты: «Келесі хайыздың уақыты келгенше әр бір намаз үшін дәрет алыңдар»,- деді.
68-бап. Мәниді жуу және ысқылап тастау және жыныстық қатынас кезінде әйелден шығатын сұйықтық нәрсені жуып тастау
туралы
-229حَدَّثَنَا عَبْدَانُ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْمُبَارَكِ قَالَ أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ مَيْمُونٍ الْجَزَرِيُّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ يَسَارٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ كُنْتُ أَغْسِلُ الْجَنَابَةَ مِنْ ثَوْبِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَيَخْرُجُ إِلَى الصَّلَاةِ وَإِنَّ بُقَعَ الْمَاءِ فِي ثَوْبِهِ
229 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) киімдеріне көрпе қимылы кезінде тиген нәрсені жуатынмын. Ол кісі киімінің дымқыл күйіне қарамастан (басқа киімінің жоқтығынан) киіп, намазға шығып кететін»,- деді.
230- حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ قَالَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرٌو يَعْنِي ابْنَ مَيْمُونٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ يَسَارٍ قَالَ سَمِعْتُ عَائِشَةَ ح و حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ مَيْمُونٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ يَسَارٍ قَالَ سَأَلْتُ عَائِشَةَ عَنْ الْمَنِيِّ يُصِيبُ الثَّوْبَ فَقَالَتْ كُنْتُ أَغْسِلُهُ مِنْ ثَوْبِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَيَخْرُجُ إِلَى الصَّلَاةِ وَأَثَرُ الْغَسْلِ فِي ثَوْبِهِ بُقَعُ الْمَاءِ
230 - Сүлеймен ибн Ясардан (р.а.): «Айша анамыздан (р.а.) киімге жұғып қалған мәнидің үкімі туралы сұрадым. Ол кісі: «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) киіміне жұғып қалған нәрсені (мәниді) жуатынмын. Ол кісі киімінің дымқыл күйіне қарамастан киіп, намазға шыға беретін»,- деді.
69-бап. Жыныстық қатынаста жұққан мәниді және басқа да нәрселерді жуғанда кетпесе де бола береді
232- حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ الْمِنْقَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ مَيْمُونٍ قَالَ سَأَلْتُ سُلَيْمَانَ بْنَ يَسَارٍ فِي الثَّوْبِ تُصِيبُهُ الْجَنَابَةُ قَالَ قَالَتْ عَائِشَةُ كُنْتُ أَغْسِلُهُ مِنْ ثَوْبِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ يَخْرُجُ إِلَى الصَّلَاةِ وَأَثَرُ الْغَسْلِ فِيهِ بُقَعُ الْمَاءِ
232 - Амр ибн Мәймуна (р.а.) айтты: «Мен Сүлеймен ибн Ясардан: «Төсек қатынасы кезінде мәни тиген жерді не істеу керек?»,- деп сұрадым. Сонда ол, Айша анамыз (р.а.): «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) киіміне тиген нәрсені жуатынмын. Ол кісі киімінің кебуіне қарамастан дымқыл күйінде киіп, намазға шығып кететін»,- деп айтқан болатын»,- деді.
233- حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ خَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ مَيْمُونِ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ يَسَارٍ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا كَانَتْ تَغْسِلُ الْمَنِيَّ مِنْ ثَوْبِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ أَرَاهُ فِيهِ بُقْعَةً أَوْ بُقَعًا
233 - Сүлеймен ибн Ясардан (р.а.): «Айша анамыздан (р.а.) киімге жұғып қалған мәнидің үкімі туралы сұрадым. Ол кісі айтты: «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) киіміне жұғып қалған нәрсені жуатынмын. Ол кісі киімінің дымқыл күйіне қарамастан киіп, намазға шыға беретін»,- деді.
Сүлеймен ибн Ясар (р.а.) айтты: «Айша анамыз (р.а.) Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) киіміндегі жұққан мәниді жуатын еді. Мен ол кісінің киіміндегі дақтарды көргенмін»,- деді.
70-бап. Түйе, жылқы және қойдың зәрінің және оларды қамайтын мал қоралардың үкімі туралы
بَاب أَبْوَالِ الْإِبِلِ وَالدَّوَابِّ وَالْغَنَمِ وَمَرَابِضِهَا وَصَلَّى أَبُو مُوسَى فِي دَارِ الْبَرِيدِ وَالسِّرْقِينِ وَالْبَرِّيَّةُ إِلَى جَنْبِهِ فَقَالَ هَا هُنَا وَثَمَّ سَوَاءٌ
Әбу Мұса (р.а.) таза жер бола тұра керуен-сарайдың ішінде малдың тезегінің үстінде намаз оқыды. Кейін: «Ол жер мен бұл жердің еш айырмашылығы жоқ , бәрі бірдей»,- деді.
234- حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ أَبِي قِلَابَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَدِمَ أُنَاسٌ مِنْ عُكْلٍ أَوْ عُرَيْنَةَ فَاجْتَوَوْا الْمَدِينَةَ فَأَمَرَهُمْ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِلِقَاحٍ وَأَنْ يَشْرَبُوا مِنْ أَبْوَالِهَا وَأَلْبَانِهَا فَانْطَلَقُوا فَلَمَّا صَحُّوا قَتَلُوا رَاعِيَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَاسْتَاقُوا النَّعَمَ فَجَاءَ الْخَبَرُ فِي أَوَّلِ النَّهَارِ فَبَعَثَ فِي آثَارِهِمْ فَلَمَّا ارْتَفَعَ النَّهَارُ جِيءَ بِهِمْ فَأَمَرَ فَقَطَعَ أَيْدِيَهُمْ وَأَرْجُلَهُمْ وَسُمِرَتْ أَعْيُنُهُمْ وَأُلْقُوا فِي الْحَرَّةِ يَسْتَسْقُونَ فَلَا يُسْقَوْنَ قَالَ أَبُو قِلَابَةَ فَهَؤُلَاءِ سَرَقُوا وَقَتَلُوا وَكَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ وَحَارَبُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ
234 - Әнас (р.а.) риуаят етті: «Укул әлде Арина деген жерден (Мединеге) адамдар келді.Мединеге келгеннен соң ауа-райы жақпай, олар іш ауыруына душар болды. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) оларға шаһардың сыртында жайылып жүрген сауын түйелердің саумал сүтінен және зәрінен ішулерін бұйырды. Олар солай істеді. Тәуір болып жазылғандарынан кейін Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) түйешісін өлтіріп, түйелерді айдап әкетіпті. Ертеңіне таң атысымен бұл туралы хабар жетті. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бірден олардың ізінен қуғын жіберді. Түске таман оларды ұстап, тұтқын қылып алып келді. Олардың қол-аяқтарын кесіп, көздерін ағызып ,тастақтау жерге тастап қойды. Олар шөлдегендіктерінен су-су дейтін, бірақ ешкім оларға су бермейтін»,- деді.
Әбу Қилаба (р.а.): «Олар ұрлық істеді, адам өлтірді, иман келтіргендерінен кейін қайтадан кәпір болып діннен шықты, Алла тағала мен оның елшісіне дұшпандық етті»,- деді.
235- حَدَّثَنَا آدَمُ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو التَّيَّاحِ يَزِيدُ بْنُ حُمَيْدٍ عَنْ أَنَسٍ قَالَ كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُصَلِّي قَبْلَ أَنْ يُبْنَى الْمَسْجِدُ فِي مَرَابِضِ الْغَنَمِ
235 - Әнас (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мешіт салынбай тұрған уақытта қой қораларда да намаз оқи беретін»,- деді.
71-бап. Майға және суға түскен лас нәрселердің үкімі туралы
بَاب مَا يَقَعُ مِنْ النَّجَاسَاتِ فِي السَّمْنِ وَالْمَاءِ وَقَالَ الزُّهْرِيُّ لَا بَأْسَ بِالْمَاءِ مَا لَمْ يُغَيِّرْهُ طَعْمٌ أَوْ رِيحٌ أَوْ لَوْنٌ وَقَالَ حَمَّادٌ لَا بَأْسَ بِرِيشِ الْمَيْتَةِ وَقَالَ الزُّهْرِيُّ فِي عِظَامِ الْمَوْتَى نَحْوَ الْفِيلِ وَغَيْرِهِ أَدْرَكْتُ نَاسًا مِنْ سَلَفِ الْعُلَمَاءِ يَمْتَشِطُونَ بِهَا وَيَدَّهِنُونَ فِيهَا لَا يَرَوْنَ بِهِ بَأْسًا وَقَالَ ابْنُ سِيرِينَ وَإِبْرَاهِيمُ وَلَا بَأْسَ بِتِجَارَةِ الْعَاجِ
Зуһрий (р.а.) айтты: «Судың дәмі, исі, түсі өзгермесе, қолдануға болады»,- деді.
Хаммад (р.а.) айтты: «Өлімтіктің мамығы суға түссе, оның зияны жоқ»,- деді.
Піл және басқа да еті желінбейтін хайуандардың сүйегі туралы Зуһрий былай деді: «Өткен ғұламалардың көбін көрдім. Өлген хайуандардың сүйегінен жасалған тарақпен шаштарын тарайтын еді, хош иісті сулары салынатын ыдыстары да сондай сүйектерден жасалған болатын. Олар оның зияны жоқ дейтін. Ибн Сирин және Ибраһим (р.а.): «Пілдің сүйегімен сауда-саттық қылудың еш зияны жоқ»,- деп айтатын.
236- حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ قَالَ حَدَّثَنِي مَالِكٌ عَنْ ابْنِ شِهَابٍ الزُّهْرِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنْ مَيْمُونَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سُئِلَ عَنْ فَأْرَةٍ سَقَطَتْ فِي سَمْنٍ فَقَالَ أَلْقُوهَا وَمَا حَوْلَهَا فَاطْرَحُوهُ وَكُلُوا سَمْنَكُمْ
236 - Мәймуна (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыздан (с.ғ.с.) қою майға түсіп өліп қалған тышқанның үкімі туралы сұрады. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Өлген тышқанды және оның айналасындағы майды алып тастап, қалғанын жей беріңдер»,- деді.
237- حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مَعْنٌ قَالَ حَدَّثَنَا مَالِكٌ عَنْ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنْ مَيْمُونَةَ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سُئِلَ عَنْ فَأْرَةٍ سَقَطَتْ فِي سَمْنٍ فَقَالَ خُذُوهَا وَمَا حَوْلَهَا فَاطْرَحُوهُ قَالَ مَعْنٌ حَدَّثَنَا مَالِكٌ مَا لَا أُحْصِيهِ يَقُولُ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنْ مَيْمُونَةَ
237 - Мәймуна анамыз (р.а.) және айтты: «Осы хадисті Муин сәл басқашарақ қылып айтып берді. Кейін мен еске сақтап қала алмайтын дәрежеде өте көп хадис риуаят қылды»,- деді.
238- حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ قَالَ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنْ هَمَّامِ بْنِ مُنَبِّهٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ كُلُّ كَلْمٍ يُكْلَمُهُ الْمُسْلِمُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يَكُونُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَهَيْئَتِهَا إِذْ طُعِنَتْ تَفَجَّرُ دَمًا اللَّوْنُ لَوْنُ الدَّمِ وَالْعَرْفُ عَرْفُ الْمِسْكِ
238 - Әбу Хурайра (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Мұсылман адам Алла жолында қанша жарақат алса, қиямет күні барлығы сол күйінде болады : түсі - қанның түсіндей, иісі – мисктің иісіндей болады.
72-бап. Көлшік су туралы
239- حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو الزِّنَادِ أَنَّ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ هُرْمُزَ الْأَعْرَجَ حَدَّثَهُ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا هُرَيْرَةَ أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ نَحْنُ الْآخِرُونَ السَّابِقُونَ
239 - Әбу Хурайра (р.а.) Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.): «Біз - бұл дүниеде соңғысымыз, ал арғы дүниеде болса алдыңғыларымыз»,- дегенін естіген екен.
وَبِإِسْنَادِهِ قَالَ لَا يَبُولَنَّ أَحَدُكُمْ فِي الْمَاءِ الدَّائِمِ الَّذِي لَا يَجْرِي ثُمَّ يَغْتَسِلُ فِيهِ
232- Әбу Хурайра (р.а.): «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Сендердің біреуің көлшік суға дәрет сындырмасын, сенен кейін біреу одан дәрет алады»,- деп айтты»,- деді.
73-бап. Егер намаз оқушының үстіне лас нәрсе тасталса, намазының бұзылмайтындығы туралы
وَكَانَ ابْنُ عُمَرَ إِذَا رَأَى فِي ثَوْبِهِ دَمًا وَهُوَ يُصَلِّي وَضَعَهُ وَمَضَى فِي صَلَاتِهِ
Ибн Омар (р.а.) намаз оқып жатып, киіміне қан жұққанын көрсе, оны шешіп тастап, намазын жалғастыра беретін.
وَقَالَ ابْنُ الْمُسَيَّبِ وَالشَّعْبِيُّ إِذَا صَلَّى وَفِي ثَوْبِهِ دَمٌ أَوْ جَنَابَةٌ أَوْ لِغَيْرِ الْقِبْلَةِ أَوْ تَيَمَّمَ صَلَّى ثُمَّ أَدْرَكَ الْمَاءَ فِي وَقْتِهِ لَا يُعِيدُ
Ибн әл-Мусаййб және әш-Шағбий (р.а.): «Егерде бірер кісі намаз оқып жатқанында киіміне қан немесе мәни жұққаның немесе қыбланы шатастырғанын әлде таяммум соққаны туралы біліп қалса, су іздеген уақытында намаз қаза болмағыны біліп қалса, намазды қайтадан оқымайды»,- деген.
240- حَدَّثَنَا عَبْدَانُ قَالَ أَخْبَرَنِي أَبِي عَنْ شُعْبَةَ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ عَنْ عَمْرِو بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ بَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سَاجِدٌ قَالَ ح و حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ عُثْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا شُرَيْحُ بْنُ مَسْلَمَةَ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ يُوسُفَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ قَالَ حَدَّثَنِي عَمْرُو بْنُ مَيْمُونٍ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ مَسْعُودٍ حَدَّثَهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يُصَلِّي عِنْدَ الْبَيْتِ وَأَبُو جَهْلٍ وَأَصْحَابٌ لَهُ جُلُوسٌ إِذْ قَالَ بَعْضُهُمْ لِبَعْض أَيُّكُمْ يَجِيءُ بِسَلَى جَزُورِ بَنِي فُلَانٍ فَيَضَعُهُ عَلَى ظَهْرِ مُحَمَّدٍ إِذَا سَجَدَ فَانْبَعَثَ أَشْقَى الْقَوْمِ فَجَاءَ بِهِ فَنَظَرَ حَتَّى سَجَدَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَضَعَهُ عَلَى ظَهْرِهِ بَيْنَ كَتِفَيْهِ وَأَنَا أَنْظُرُ لَا أُغْنِي شَيْئًا لَوْ كَانَ لِي مَنَعَةٌ قَالَ فَجَعَلُوا يَضْحَكُونَ وَيُحِيلُ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَرَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سَاجِدٌ لَا يَرْفَعُ رَأْسَهُ حَتَّى جَاءَتْهُ فَاطِمَةُ فَطَرَحَتْ عَنْ ظَهْرِهِ فَرَفَعَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَأْسَهُ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ عَلَيْكَ بِقُرَيْشٍ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ فَشَقَّ عَلَيْهِمْ إِذْ دَعَا عَلَيْهِمْ قَالَ وَكَانُوا يَرَوْنَ أَنَّ الدَّعْوَةَ فِي ذَلِكَ الْبَلَدِ مُسْتَجَابَةٌ ثُمَّ سَمَّى اللَّهُمَّ عَلَيْكَ بِأَبِي جَهْلٍ وَعَلَيْكَ بِعُتْبَةَ بْنِ رَبِيعَةَ وَشَيْبَةَ بْنِ رَبِيعَةَ وَالْوَلِيدِ بْنِ عُتْبَةَ وَأُمَيَّةَ بْنِ خَلَفٍ وَعُقْبَةَ بْنِ أَبِي مُعَيْطٍ وَعَدَّ السَّابِعَ فَلَمْ يَحْفَظْ قَالَ فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَقَدْ رَأَيْتُ الَّذِينَ عَدَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ صَرْعَى فِي الْقَلِيبِ قَلِيبِ بَدْرٍ
240 - Абдулла ибн Масғуд (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Қағбаның жанында намаз оқып жатқан болатын. Сол жерге жақын маңда Әбу Жаһл (Ислам дұшпаны) мен оның адамдары сөйлесіп отырған еді. Олар өзара бір-бірлеріне қайсы бірің пәлен қауымның сойған түйесінің қан-жынын алып келіп, оның үстіне (арқасына) төге аласың?!»,- деді. Сонда олардың ішіндегі қаскөй біреуі барып, түйенің қан-жыңың (қарынның ішіндегі нәжіс) алып келіп, Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) сәжде баруын аңдып тұрып, екі жауырынының арасына төкті. Абдулла ибн Масғуд (р.а.) айтады: «Мен осының бәрін көріп тұрсам да, мүмкіншілігімнің жоқтығынан еш нәрсе істей алмадым, егерде күш- қуатым болғанда ғой...деймін67»,- деді. Бұл көрініске бір-бірін саусақтарымен көрсетіп, мүшіріктер ішек сілелерінің қатқандарынша күлісе бастады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) қызы Фатима жүгіріп келіп үстіндегі түйенің қан-жының тазалап алып тастағанша сәждеден басын көтермеді. Қызы түйенің қан-жының тазалап алып тастағаннан кейін ғана басын көтеріп: «Я Раббым, құрайыштарды пәлекетке ұшырат!»,- деп үш рет қайталап дұға етті. Ибн Масғуд (р.а.) айтты: «Оларға теріс дұға істелгені қатты батты. Өйткені олар бұл шаһарда істелген дұғаның қабыл болатынын жақсы білетін»,- деді. Содан соң Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) аттарын атап тұрып: « Я, Раббым, Ғамр ибн Хишамды, Ғуқба ибн Рабиғаны, Шайиба ибн Рабиғаны, әл-Уалид ибн Ғутбаны, Умаия ибн Халафты, Ғуқба ибн Әбу Муғайтты, пәлеге душар ет!»,- деп дұға етті. Жетінші кісінің де атын атап айтты, бірақ біздің есімізде қалмапты.
Абдулла ибн Масғуд (р.а.) айтты: «Жаным қолында болған Алламен ант етіп айтамын, Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) аттарын атағандардың барлығының Бәдір соғысында өлтіріліп, құдыққа тасталғандарын анық көрдім»,- деді.
74-бап. Киімге жұққан түкіріктің, мұрын судың және де соларға ұқсас нәрселердің үкімі туралы
بَاب الْبُزَاقِ وَالْمُخَاطِ وَنَحْوِهِ فِي الثَّوْبِ قَالَ عُرْوَةُ عَنْ الْمِسْوَرِ وَمَرْوَانَ خَرَجَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ زَمَنَ حُدَيْبِيَةَ فَذَكَرَ الْحَدِيثَ وَمَا تَنَخَّمَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نُخَامَةً إِلَّا وَقَعَتْ فِي كَفِّ رَجُلٍ مِنْهُمْ فَدَلَكَ بِهَا وَجْهَهُ وَجِلْدَهَُ
Маруан (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Хұдайбияға сапар қылып, жолда кетіп бара жатып мұрнын сіңбіргенінде Сахабалардың алақанына түсетін еді (өйткені олар оны жерге түсірмей) дереу тәбәрік қылып беттеріне, денелеріне жағып алатын»,- деді.
242- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ حُمَيْدٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ بَزَقَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي ثَوْبِهِ
242 - Әнас (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) киімінің етегіне түкірді (намазда)»,- деді.
75-бап. Набиз68 немесе мас қылатын ішімдіктермен дәрет алуға болмайтындығы туралы
بَاب لَا يَجُوزُ الْوُضُوءُ بِالنَّبِيذِ وَلَا الْمُسْكِرِ وَكَرِهَهُ الْحَسَنُ وَأَبُو الْعَالِيَةِ وَقَالَ عَطَاءٌ التَّيَمُّمُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ الْوُضُوءِ بِالنَّبِيذِ وَاللَّبَن
ِХасан Басрий (р.а.) набизбенен дәрет алуды мәкрух деген. Ғата ибн Әбу Рабах (р.а.): «Маған нәбиз немесе сүтпен дәрет алғаннан гөрі таяммум еткен абзал»,- деді.
243- حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ قَالَ حَدَّثَنَا الزُّهْرِيُّ عَنْ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ عَائِشَةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ كُلُّ شَرَابٍ أَسْكَرَ فَهُوَ حَرَامٌ
243 - Айша анамыз (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Мас қылатын ішімдіктердің барлығы да - харам!»,- деп айтқан»,- деді.
76-бап. Әйел адам атасының бетіндегі қанды жуып қоюының дұрыстығы туралы
بَاب غَسْلِ الْمَرْأَةِ أَبَاهَا الدَّمَ عَنْ وَجْهِهِ وَقَالَ أَبُو الْعَالِيَةِ امْسَحُوا عَلَى رِجْلِي فَإِنَّهَا مَرِيضَةٌ
Әбул Ғалия (р.а.): «Аяғыма масих тартып қойшы, аяғым ауырып тұр»,- деді
244- حَدَّثَنَا مُحَمَّدٌ يَعْنِي ابْنَ سَلَامٍ قَالَ أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ أَبِي حَازِمٍ سَمِعَ سَهْلَ بْنَ سَعْدٍ السَّاعِدِيَّ وَسَأَلَهُ النَّاسُ وَمَا بَيْنِي وَبَيْنَهُ أَحَدٌ بِأَيِّ شَيْءٍ دُووِيَ جُرْحُ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ مَا بَقِيَ أَحَدٌ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي كَانَ عَلِيٌّ يَجِيءُ بِتُرْسِهِ فِيهِ مَاءٌ وَفَاطِمَةُ تَغْسِلُ عَنْ وَجْهِهِ الدَّمَ فَأُخِذَ حَصِيرٌ فَأُحْرِقَ فَحُشِيَ بِهِ جُرْحُهُ
244 - Әбу Хазим (р.а.) айтты: «Адамдар Саһл ибн Сағд әс-Сағдидан: «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) жарақаты не нәрсемен емделді? »,- деп сұрағанда, қасында тұрған едім. Сонда Саһл (р.а.): «Бұл туралы менен артығырақ білетін адам қалмады. Әли (р.а.) қалқанымен су тасып тұрды, ал Фатима болса, Расулулланың (с.ғ.с.) мүбарак жүзіндегі қанын жуды, содан соң киізді күйдіріп, күлін жарақатына басты»,- деді.
77-бап. Мисуакпен тіс тазалау туралы
Достарыңызбен бөлісу: |