ЖАҢАРТЫЛҒАН БІЛІМ БЕРУ БОЙЫНША БАҒАЛАУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ

32 
Оқушы білімін бағалауға тоқталар болсам, жаңа білім беру мазмұнында критериалды бағалау арқылы бағалануы – 
оқушылардың оқу жетістіктерін нақты айқындалған, бірге даярланған, оқу үдерісінің барлық қатысушыларына алдын 
ала белгілі, білім берудің мақсаттары мен мазмұнына сай критерийлермен салыстыруға негізделген бағалау үдерісі. 
Критериалды бағалау оқыту, тәлім-тәрбие беру және бағалаудың өзара байланысына негізделген. Бұл бағалау жүйесінің 
оқушы үшін ерекше екендігін тәжірибе барысында байқадым. 
Қалыптастырушы бағалау шынайылыққа бағытталады. 
Оқушының өз бетімен жұмыс жасап, тұжырым жасауына ықпал етеді. 
Мұғалім үшін қай оқушының қандай деңгейде екендігін байқауға мүмкіндік береді. 
Оқушының өзара бір-бірін бағалауын қалыптастырады. 
Ата-ана өз баласының қай оқу мақсатынан төмендігіне көз жеткізіп , сол бойынша жұмыс жасауға мүмкіндік жасап 
отырады. 
Әр мұғалім қалыптастырушы бағалау тапсырмаларын жасау арқылы өздерінің кәсіби бағытта дамуына қол 
жеткізетінді. 
Шығармашылық –бұл адам іс-әрекетінің түрі,бұл адамның өмір шындығында өзін-өзі тануға ұмтылуы, ізденуі. 
Өмірде дұрыс жол табу үшін адам дұрыс ой түйіп, өздігімен сапалы, дәлелді шешімдер кезінде қабылдай білуге үйренуі 
керек. Тек шығармашылық қана адамға өмірдің мәнін түсінуге, бақытын сезінуге мүмкіндік әпереді 
1.Оқушылардың интеллектуалдық, рухани, табиғи нышандарын дамытуға өзінің қызығушылықтарымен 
бейімділіктерін іске қосуға жағдай жасайды. 
2.Жеке адамдық сенімдерін қалыптастыруға жағдай жасайды. 
3.Ұжымдық және жеке іс-әрекеттертәсілдеріне үйретеді. 
Баланың еркін шығармашылықпен ойлауына, оның барлық қабілеттерін дамытуға, өз күшіне деген сенімнің болуына 
жағдай жасайды. 
Ұстаз үшін ең маңызды мақсат-әр сабағын түсінікті, тартымды, тиімді өткізу.Оны жүзеге асырудың бір жолы –
оқушыларға білім беру, тәрбиелеу барысында кеңінен қолданылып келген, оқушылардың білім сапасын көтеруге 
жағдай жасайтын, сабақты тиімді ұйымдастыруға, сабақ уақытын ұтымды пайдалануға, оқушылардың ойлау 
қабілеттерін дамытуға көп назар аудару. 
Мен жаңа сабақты өтпес бұрын тақырыбын проблемалық ой тудыра отырып хабарлаймын, оқушы жаңа сабаққа ерте 
еніп, ұмтылып жауап іздейді, талпынады, қызығушылығы артады.Үнемі сұрақ қою жүйесімен жұмыс жасау білімді 
меңгерту барысында оқушы деңгейін шығармашылық сатыға көтереді.Бұл - сабағыма жан бітіріп, шығармашылық 
серпіліс тудырады. Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін арттыру үшін қосымша әдебиеттерді , ертегілер мен 
жұмбақтарды, жаңылтпашларды, мақал-мәтелдерді де бала шығармашылығы дамитындай етіп пайдаланып отырамын. 
Оқушылардың шығармашылық қабілетін арттырып, ынталандыру үшін сабақтарымды мынадай жолдармен 
өткіздім: 
1.Сабақта кең көлемде көрнекі құралдарды пайдалану; 
2.Сабақты түрлендіріп өткізу; 
3.Сабақта оқушылар өздері жасаған суреттер, кестелер мен сызбаларды пайдалану; 
4.Интерактивті тақтамен слайдтарды тиімді қолдану; 
5.Сабаққа қатысты бейнетаспаларды, фильмдерді көрсету. 
Оқушылардың шығармашылық қабілетін арттыруда мынадай нәтижеге жеттім: 
1. Өз бетімен оқуға, жұмыстануға дағдыланады. 
2. Шығармашылық ізденіске жетелейді. 
3. Өз ісіне деген сенім пайда болады. 
4. Әр нәрсеге сын көзбен қарауға үйренеді. 
5. Салыстыруға, қорытынды жасауға үйренеді. 
6. Шығармашылдық белсенділік артады. 
7 Оқушылардың сыни тұрғыдан ойлау дағдысы қалыптасады 
8. Кез келген ортада өзін еркін ұстауға дағдыланады. 
9. Бәсекеге қабілетті және құзіреттітұлға қалыптасып,кез келген топпен тіл табысып, туындаған мәселені шеше 
білуге үйренеді. 
Осылардың нәтижесінде дарынды, қабілетті жеке тұлға қалыптасады. Кіріктірілген білім беру бағдарламасында 
қазақ тілі пәнінің берілу жайы да өзгеше. Бағдарлама оқушының төрт тілдік дағдысын: тыңдалым, айтылым, оқылым, 
жазылым жетілдіруге бағытталған. Бұл төрт дағды оқу жоспарында «Шиыршық әдісімен» орналастырылған және бір –
бірімен тығыз байланысты. Яғни, жыл бойына бірнеше рет қайталанып отырады және сынып өскен сайын тілдік мақсат 
та күрделене түседі. 
Тәжірибеден өткізу барысында бұл бағдарламаның ерекшелігіне көз жеткізе түскендеймін. Соның бірі 
коммуникативтік төрт дағдыға баса назар аударылуы. Осыған дейін оқылым мен жазылымға аса мән беріліп келсе , 
жаңа білім беру мазмұнында ең бірінші тыңдалым және айтылымға мән берілуінің қоғамдық қажеттіліктен 
туындағандығын тәжірибе барысы дәлелдеді. Себебі, тыңдалым дағдысының балада емес үлкендер тарапында да 
жетіспейтіні жалған емес. Тыңдалым болмаған жағдайда қалған үш дағдының өз нәтижесін бермейтіндігі айдан анық 
жағдай . Сондықтан қазіргі күні оқу процесінде « ең бірінші тыңдаймыз» деп оқушылардың тыңдалымға дағдылануына 
баса назар аударып отыру оқушыда өз бетімен тыңдауға назар аудару дағдысын қалыптастыруда. Күнделікті сабақ 
басталмас бұрын бүгінгі сабақтың мақсатын таныстыру оқушыда өз алдына мақсат қоя білуге, сабақ соңында бүгінге 

33 
мақсатқа қол жеткізгендіктеріне қайта шолу жасау арқылы өз нәтижесіне саралау жасауға мүмкіндік беру бұл да жаңа 
білім беру мазмұнының жаңа бір қыры деп айта аламын.Әр пәнде үш тілділік саясатының жүзеге асуы және барлық 
пәнге тән ортақ тақырыптың болуы , сабақтың кіріктіріле өткізуге негізделуі оқушының белгілі бір тақырыпты жан-
жақты қырынан зерттеуіне, өз бетімен тұжырым жасауына ықпал етеді. 
Қорыта айтқанда, аталмыш бағдарламаның мәні, баланың функционалды сауаттылығын қалыптастыру. Оқушы 
өзінің мектеп қабырғасында алған білімін өмірінде қажетке асыра білуі керек. Сол үшін де бұл бағдарламаның негізі 
«Өмірмен байланыс» ұғымына құрылған. Ұстаздарға үлкен жауапкершілік міндеттелді. Оқушылардың бойына ХХІ 
ғасырда өмірдің барлық салаларында табысты болу үшін, қажетті дағдыларды дарыту үшін, мұғалімдер тынымсыз 
еңбектену керек. 
Әрине, жаңа бастаманың қашанда қиындығы да қызығы да аз болмайды. Бірақ осы үлкен міндетті абыроймен 
атқарып, шәкірттерді бәсекеге қабілетті жеке тұлға дәрежесіне жеткізе білу әр ұстаздың міндеті. Сондықтан заман 
талабына сай болып жатқан өзгерістерден қауіптенбей, мақсатқа сай,нәтиже аламыз деп сенемін. 
Қорыта келе айтарым, жаңартылған білім бағдарламасы бойынша алдымызға мақсат қоя отырып, сол мақсатқа жету 
жолында шәкірттердің жүрегіне жол тауып, әрекеттендіре білу шеберлігіне жетсек, егеменді еліміздің ұл-қыздары 
білімді де білікті болып шықпақ. Соның арқасынды біз бәсегеге қабілетті, іргесі мықты ел болмақпыз! 

жүктеу/скачать 2,41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: