Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Семей мемлекеттік педагогикалық институты
Физика – математика факультеті
Математика және математиканы оқыту әдістемесі кафедрасы
Бекітемін:
ФМФ-нің деканы, ф.м.ғ.д., профессор Г.Е.Берікханова
« » 2012 ж.
«Математика» мамандығы бойынша оқитын 4 курс студенттері үшін
Стереометрия курсы бойынша салу есептерін оқытудың жаңартпашылдық (инновациялық) әдістемесі мен технологиясы (ССЕОЖӘТ) пәнінен
С И Л Л А Б У С
Семей -2012
Кафедра меңгерушісі доц. Жолымбаев О.М.
ФМФ-нің оқу-әдістемелік Кеңестің отырысында мақұлданды
« » 2012 ж. № хаттама
Оқу - әдістемелік Кеңестің төрайымы аға оқыт. Батырова Қ.С.
ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ – Cиллабус (Syllabus)
Мұғалім туралы мағлумат:
Нақышбекова Ғафиза Молдабекқызы – доцент
Оқытушымен байланыс: СМПИ, корпус 3, аудитория 319
Тел. 64-62-09
Пән тұралы мәлімет:
Атауы: Стереометрия курсы бойынша салу есептерін оқытудың жаңартпашылдық (инновациялық) әдістемесі мен технологиясы (ССЕОЖӘТ)
Кредиттер саны: 2
Оқыту орны: корпус 3
Оқу жоспарының көшірмесі:
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
Дәрiс,
сағ.
|
Маш,
сағ.
|
СОӨЖ (СРСП),
сағ.
|
СӨЖ (СРС), сағ.
|
Барлығ,
сағ.
|
Соңғы бақылау түрi
|
4
|
8
|
2
|
15
|
30
|
15
|
45
|
90
|
Емтихан
|
1.3. Пререквизиттер (Пәнге қажет білім): Педагогикалық институтта оқитын студенттерді болашақ мамандыққа тәрбиелеуде, оның біліктілігін арттыруда оқыту теориясының, дидактикасының және практикалық технологиясының алатын орны мен атқаратын қызметі ерекше. Сондықтан бұл пәнді жақсы меңгеру үшін студенттер мектепте қаралатын геометрия курсын жақсы меңгергендері жөн.
1.4. Постреквизиттер (Пәнді оқытудан кейінгі білім): Геометрия курсында қаралатын материалдар, соған байланысты есептер мектептің геометрия курсында қаралатын дәлелдеуге, есептеуге, салуға берілген есептермен тығыз байланыста болуы шарт. Бұлар болашақ математика мамандарының білімін, іскерлігін, дағдысын қалыптастырады. Геометрияның негізгі фактыларын, олардың геометриялық және механикалық мағыналарын білу;
Теориялық білімдерін стереометрияның есептерін шеше білу дағдыларын, іскерліктерін қалыптастыру.
Пәннің мақсаттары мен міндеттері және оның оқу үрдісінде алатын орны
Педагогикалық институтта оқитын студенттерді болашақ мамандыққа тәрбиелеуде оның біліктілігін арттыруда оқыту теориясының яғни дидактикасының, математикалық психология мен математикалық логикасын және практикалық технологиясының алатын орны, атқаратын қызметі ерекше. Қазіргі кезде оқытуды ұйымдастырудың екі стратегиясы бар: дәстүрлі және инновациялық. Инновация оқыту – жеке тұлғаның қоғамда болып жатқан өзгерістерге дайындығын қалыптастыруға бағытталған.
Инновация латынша –іn – в, novus – новый яғни жаңалық ендіру, жаңаша деген ұғымды білдіреді. Инновация мектепте, ЖОО-да қалыптасқан дәстүрлер мен практикалармен салыстырғанда дамудың прогрессивтік басы болып табылады.
Технология грекше – techne - өнер, шеберлік, іскерлік және логия- ілім, білім, яғни дайын қорытынды алу үшін қолданылатын тәсіл деуге болады.
Педагогикалық технология мен техникалық процестердің міндеттері:
Стереометрия есептерін оқыту үрдісінде студенттерге терең және берік білім беру, іскерлік пен дағдыларын бекіту;
Технологиялық амал-тәсіл түрлерін орындау жолдарын меңгерту, салу есептерін шешу процесінде қолданылатын аспаптарды қолдана білуге үйрету
Технологиялық ойлауды дамыту, өз бетімен жоспарлауды, алгоритмдеуді, өзінің оқу, өз білімін жетілдіру әрекетін стандарттауды үйрету;
Оқу сабақтары мен есептеуге, дәлелдеуге, салуға берілген есептерді шешуді ұйымдастырудағы технологиялық тәртіп талаптарын сақтауға тәрбиелеу.
Геометрия есептерін шешуде қолданылатын геометриялық түрлендірулерді қолдануда, кеңістіктегі декарттық координаталар, нүктелердің ара қашықтығы, кесіндінің ортасының координаталары, т.б. тақырыптарына жаңа компъютерлік технологияны (жаңа ақпараттық технология) қолдану студенттерге жаңа ақпараттарды түсіндіру арқылы олармен жұмыс істеу қабілеттерін, дағдыларын, іскерліктерін дамыту.
Бұл пән мектептегі геометрия оқулығындағы кеңістіктік фигураларды оқыту курсына тікелей байланысты боп келеді.
Пәннің мазмұны
Салу есептері
Стереометрия курсындағы салу есебін шешудің планиметрия курсындағы салу есептерін шешуден өзгешелігі. Салу объектілері және оларды салу жөніндегі постулаттар мен аксиомалар. Салу есептерін шешудің сатылары (этаптары). Салу есептерін шешудің әдістері туралы түсінік. Негізгі салу есептері.
Геометриялық түрлендірулер арқылы салу есептерін шешу. Кеңістіктегі НГО әдісі.
Симметрия (осьтік, центрлік) әдістері. Оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
Параллель көшіру, бұру әдістері. Оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
Гомотетия, инверсия әдістері. Оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
Кеңістікте түзу мен жазықтықтың өзара орналасуы:
Паралель проекция және оның қасиеттері. Центрлік проекция, қасиеттері
Кеңістік фигураларын кескіндеу:
Стереометрия курсында кескіндерді салуға оқыту. Проекцияның, кескіндеудің анықтамалары.Жазық фигуралардың кескіндерін салу.Толық және толық емес кескіндер. Кескіннің толықтығы және метрикалық анықталуы.
Іштей проекциялау арқылы кеңістік фигураларының қималарын салу;
Іздер әдісі арқылы қима салу.
Сабақ кестесі
Пәннің тақырыптық жоспары
№
|
Модульдің аты
|
Сағаттар саны
|
Барл.
|
Оның ішінде
|
Дәр.
|
Маш.
|
Собөж
|
Сөж
|
|
Барлығы
|
15
|
30
|
15
|
45
|
Стереометрия курсы бойынша салу есептерін оқытудың жаңартпашылдық (инновациялық) әдістемесі мен технологиясы
|
|
|
Стереометрия курсындағы аксиоматикалық әдіс. Геометриялық түрлендірулер туралы ұғым. Метрикалық және позициялық есептер.
|
1
|
2
|
1
|
3
|
І.
|
Кеңістікте түзу мен жазықтықтың өзара орналасуы:
Түзу мен жазықтықтың өзара орналасуы;
Паралель проекция және оның қасиеттері. Центрлік проекция, қасиеттері
|
1
2
|
2
|
1
1
|
3
3
|
ІІ.
|
Кеңістік фигураларын кескіндеу:
Стереометрия курсында кескіндерді салуға оқыту. Проекцияның, кескіндеудің анықтамалары.Жазық фигуралардың кескіндерін салу.Толық және толық емес кескіндер. Кескіннің толықтығы және метрикалық анықталуы.
Іштей проекциялау арқылы кеңістік фигураларының қималарын салу;
Іздер әдісі арқылы қима салу.
Түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығы.
Салу есептері
|
2
2
|
2
2
1
4
4
2
3
|
1
2
2
1
1
|
4
4
4
3
3
|
ІІІ.
|
Кеңістіктегі декарттық координаталар және векторлар;
Салуға берілген есептер
|
2
|
2
|
1
|
3
|
ІҮ.
|
Ұқсас түрлендіру, оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
|
2
|
2
|
1
|
3
|
Ү.
|
Параллель көшіру. Симметрия түрлендірулері, оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
|
2
|
2
|
1
|
3
|
ҮІ
|
Бұру, инверсия. Оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
|
1
|
2
|
1
|
3
|
|
Барлығы:
|
15
|
30
|
15
|
45
|
Дәріс сабақтарының жоспары
1-дәріс.
Тақырып: Стереометрия курсындағы аксиоматикалық әдіс. Геометриялық түрлендірулер туралы ұғым. Метрикалық және позициялық есептер.
Әдебиет:[1],[6], [7],[8], [9].
2-дәріс.
Тақырып: Түзу мен жазықтықтың өзара орналасуы;
Әдебиет:[1],[6], [7],[8], [9].
3- дәріс.
Тақырып: Паралель проекция және оның қасиеттері. Центрлік проекция, қасиеттері.
Әдебиет:[1],[6], [7],[8], [9].
4- 5-дәрістер.
Тақырып: Стереометрия курсында кескіндерді салуға оқыту. Проекцияның, кескіндеудің анықтамалары.Жазық фигуралардың кескіндерін салу.Толық және толық емес кескіндер. Кескіннің толықтығы және метрикалық анықталуы.
Әдебиет:[1],[6], [7],[8], [9].
6 -7дәрістер.
Тақырып: Іштей проекциялау арқылы кеңістік фигураларының қималарын салу; Іздер әдісі арқылы қима салу. Түзу мен жазықтықтың перпендикулярлылығы. Салу есептері.
8-9 дәрістер.
Тақырып: Кеңістіктегі декарттық координаталар және векторлар; Салуға берілген есептер.
Әдебиет:[1],[6], [7],[8], [9].
10-дәріс.
Тақырып: Гомология туралы түсінік. Гомологиялық түрлендірулерге есептер.
11-12 дәрістер.
Тақырып: Ұқсас түрлендіру, оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
Әдебиет:[1],[6], [7],[8], [9].
13-14 дәрістер.
Тақырып: Параллель көшіру. Симметрия түрлендірулері, оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
Әдебиет:[1],[6], [7],[8], [9].
15 дәріс.
Тақырып: Бұру, инверсия. Оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
Әдебиет:[1],[6], [7],[8], [9].
Практикалық сабақ жоспары
1-2 практ.сабақ
Тақырып: Стереометрия курсындағы аксиоматикалық әдіс. Геометриялық түрлендірулер туралы ұғым. Метрикалық және позициялық есептер. Түзу мен жазықтықтың өзара орналасуы.
Әдебиет: [7],[8], [9] [13],[20] .
3 практ.сабақ
Тақырып: Паралель проекция және оның қасиеттері. Центрлік проекция, қасиеттері
Әдебиет: [7],[8], [9] [13],[20] .
4-5 практ.сабақ
Тақырып: Стереометрия курсында кескіндерді салуға оқыту. Проекцияның, кескіндеудің анықтамалары.Жазық фигуралардың кескіндерін салу.Толық және толық емес кескіндер. Кескіннің толықтығы және метрикалық анықталуы.
Әдебиет: [7],[8], [9] [13],[20] .
6-9 практ.сабақ
Тақырып: Іштей проекциялау арқылы кеңістік фигураларының қималарын салу.
Әдебиет: [7],[8], [9] [13],[20] .
10-13 практ.сабақтар
Тақырып: Іздер әдісі арқылы қима салу.
Әдебиет: [7],[8], [9] [13],[20] .
14-17 практ.сабақтар
Тақырып: Түзу мен жазықтықтың перпендикулярлылығы. Салу есептері.
Әдебиет: [7],[8], [9] [13],[20] .
18-19-практ.сабақтар
Тақырып: Кеңістіктегі декарттық координаталар және векторлар; Салуға берілген есептер.
Әдебиет: [7],[8], [9] [13],[20] .
20-22 практ.сабақтар
Тақырып: Ұқсас түрлендіру, оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
Әдебиет: [7],[8], [9] [13],[20] .
23-26 практ.сабақ
Тақырып: Параллель көшіру. Симметрия түрлендірулері, оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
Әдебиет: [7],[8], [9] [13],[20] .
27-30-практ.сабақ
Тақырып: Бұру, инверсия. Оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
Әдебиет: [7],[8], [9] [13],[20] .
ИКИ=34(дәрістер)+34(машықт.)+34(Сөж) =102
СӨЖ тапсырмалары және оларды өткізу графигі
№
|
Сөж тапсырмаларының мазмұны
|
Баллдар саны
|
Өткізу мерзімі
|
1
|
Стереометриядағя аксиоматикалық әдіс. Геометриялық түрлендірулер туралы ұғым. Метрикалық және позициялық есептер.
|
5
|
3 апта
|
2
|
Дәлелдеуге берілген есептер, оларға қолданылатын симметрия, параллель көшіру, бүру, гомотетия және ұқсастық , НГО әдістері.
|
5
|
5 апта
|
3
|
Кеңістікте түзу мен жазықтықтың өзара орналасуы. Паралель проекция және оның қасиеттері. Центрлік проекция, қасиеттері
|
5
|
7 апта
|
4
|
Геометриялық түрлендірулерді кеңістіктегі салу есептерін шешуде қолдану. НГО әдісі.
|
5
|
8 апта
|
5
|
Гомология туралы түсінік. Гомологиялық түрлендірулерге есептер.
|
5
|
9 апта
|
6
|
Ұқсас түрлендіру, оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
|
5
|
11 апта
|
7
|
Параллель көшіру. Симметрия түрлендірулері, оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
|
5
|
12 апта
|
8
|
Бұру, инверсия. Оларды стереометрияның салу есептерін шешуде қолдану.
|
5
|
13 апта
|
9
|
Бақылау жұмысы
|
5
|
14 апта
|
10
|
Үй тапсырмасын тексеру
|
5
|
15 апта
|
11
|
Коллоквиум
|
5
|
16 апта
|
Ә Д Е Б И Е Т Т Е Р
А.П.Киселев. Элементарная геометрия. М.-1980.
А.П.Киселев. Геометрия. Учебник для 6-9 классов СШ. Часть первая. М.1951.
А.А.Адлер. Теория геометрических построений. Пер.под ред. Проф. С.О.Шатуновского. Одесса-1924.
И.И.Александров. Методы решений геометрических задач на построение. М.- 1950.
И.И.Александров Сборник геометрических задач на построение. М. -1954.
Н.Ф.Четверухин. Изображения фигур в курсе геометрии. М.-1958.
А.А.Стражевский. Задачи на геометрические места точек в курсе геометрии средней школы. М.-1954.
Н.В.Наумович. Геометрические места в пространстве и задачи на построение. М.-1956
Л.М.Лоповок. Сборник геометрических задач на построение. М.-1953.
Н.Ф.Четверухин. Методы геометрических построений. М.1952.
И.В.Мисюркеев. Геометрические построения. М.-1950.
Г.П.Сенников. УІ-УІІІ кластарда салу есептерін шешу. Алматы-1959.
Саламатин Салу есептерін шешу әдістемесіне методикалық талдаулар. Алматы-2003.
Қазақ және орыс тілдеріндегі мектепке арналған геометрия оқулықтары.
В.Е.Назаретский және Н.Г.Федин. Элементар геометриядан есептік-практикум. Алматы – 1972.
В.Н.Литвиненко. Практикум по решению задач школьной математики. Геометрия. М. «Просвещение»-1982.
Геометрические построения в курсе средней школы. Автор-составитель А.О.Корнеева.Саратов «Лицей»-2003.
Н.В.Наумович. Простейшие геометрические преобразования в пространстве и задачи на построение. М.Учпедгиз-1959.
А.Д.Семушин. Методика обучения решению задач на построение по стереометрии. М.1959.
Е.С.Кочеткова. Сборник задач и упражнений по стереометрии. М.Учпедгиз-1956.
М.Ж.Ахметов. Кеңістіктегі векторлық алгебра элементтері. Алматы – 1982.
Студенттердің білімдерін бағалау жайындағы ақпарат (информация)
Студенттердің сабақтардағы қызметінің межелік бағасы (рейтинговая оценка)
Геометрия курсы дәрістік және практикалық (межелік) сабақтардан тұрады. Сондықтан студент мұнда тексеру кезінде қаралатын барлық дәрістік, межелік және өздік тапсырмаларды міндетті түрде орындап отыруы шарт. Жұмыста алған практикалық дағдылары пән бойынша орындаған өздік жұмыстарының дұрыстығына кепілдеме береді. Студент сабаққа міндетті түрде қатынасуы керек. Сабақты босатудағы себепті жағдайлардың ешқайсысы студентті оның орындайтын межелік және өздік жұмыстарынан босатылмайды.
Студенттің білімдерін тексеру ағымдық (текущий), межелік және қорытынды бақылаулар формаларын қамтиды . Ағымдық бақылаудың әр формасы 5-баллдық бағамен, сондай – ақ машықтық сабақтардың, СОӨЖ-дің, СӨЖ-ның тапсырмаларын орындау 5 –балдық жүйеде бағаланады.
Курсты бітірудегі қорытынды тексерудің формасы – емтихан болады
№
|
Көрсеткіштер
|
Студенттің балл түріндегі рейтингі
|
1.
|
Сабақтағы оқу қызметіне қатыспаған
|
2
|
2.
|
Сабақтың оқу қызметіне ауық-ауық (эпизодическое) қатысты
|
3
|
3.
|
Студенттің оқу қызметінің мазмұны мен ұйымдастырылуы түзетулер мен корректурасын түзетуді талап етті
|
4
|
4.
|
Оқу қызметінде белсенді түрде қатынасты: студенттің жауаптары әдістеме және теориялық негіздеу жағынан, білімін нақтылы жағдайларда дұрыс қолддана білуімен ерекшеленеді
|
5
|
Студенттің әртүрлі сипаттағы тапсырмаларды орындаудағы рейтингілік бағасы
№
|
Көрсеткіштер
|
Студенттің балл есебіндегі рейтингі
|
1.
|
Тапсырма орындалмаған
|
2
|
2.
|
Тапсырма жарым-жартылай орындалған
|
3
|
3.
|
Орындалған жұмыс корректураны талап етеді немесе тапсырма рациональды тәсілмен орындалмаған
|
4
|
4.
|
Тапсырма шығармашылық түрде орындалған, есептер рационалды тәсілмен орындалған
|
5
|
Рейтинг – шкала
Тексерудің формасы
|
Баллдар (ұпайлар)
|
Ағымдық
|
20
|
Аралық (промежуточный)
|
35
|
Үй тапсырмасы
|
10
|
Қорытынды
|
35
|
Барлығы
|
100
|
Бағалау: Дәріс сабағына қатысу – 15%
Практикалық сабақтарға белсенді қатынасу – 25%
Үй тапсырмасын орындау – 20%
Межелік (рубежный) бақылау (1-ші) – 20%
Межелік (рубежный) бақылау (2-ші) – 20%
Білмдерді бағалау шкаласы
Бағасы
|
Әріптік белгіленуі
|
% бойынша
|
бал бойынша
|
Өте жақсы
|
А
А-
|
95-100
90-94
|
4,00
3,67
|
Жақсы
|
В+
В
В-
|
85-89
80-84
75-79
|
3,33
3,00
2,67
|
Қанағаттанарлық.
|
С+
С
С-
Д+
Д
|
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
|
2,33
2,00
1,67
1,33
1,00
|
Қанағаттанарлықсыз.
|
F
|
0-49
|
0,00
|
Курстың саясаты мен процедурасы (баллдарды (ұпайларды)төмендету)
Сабаққа кешігу - 0,5
Сабақтарды босату - 1
Жұмысты кешіктіріп тапсыру - 1
Достарыңызбен бөлісу: |