Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігі
Блоктарда, тірек конструкцияларда жəне науаларда
жүктеу/скачать 7,97 Mb.
|
монтаж
6.3 . Блоктарда, тірек конструкцияларда жəне науаларда(лотоктарда) кабельдерді төсеу Кабель блогы онда салынатын кабельдерді механикалық зақымданудан қорғау үшін қызмет етеді. Блок бірнеше құбырлардан (асбестцемент, керамикалық) немесе темірбетон элементтерден (панельдерден) жəне оларға жататын құдықтардан тұрады. Кабельді блоктарға тарту үшін оны арқанға кабель қабатына салынатын шұлық немесе қысқыштың көмегімен бекітеді. Кəбілі бар барабанды құдық жанына орнатады, блоктың құбырында болат ажыратқыш құйғышты, ал құдықтың аузының шетіне құбырдың бір бөлігінен немесе болат жазығынан жасалған науаны орнатады. [9] Құйғыш кабельдерді жəне құбырдың бүйір бөліктерін блоктарға кабельді созған кезде зақымданудан сақтау үшін қызмет етеді; науаны қолдану кабельдің блоктарға созылу сəтінде қауіпті майысуын болдырмайды. Кабельді 5 км/сағ аспайтын жылдамдықпен жəне кабельді орнынан қозғалту кезінде оған үлкен күштің əсерін болдырмау үшін тоқтаусыз блоктарға тарту керек. Кабельді құбырға тартпас бұрын, 1 м кабельге 8-10 г есебінен тавотпен немесе УС маймен майлау ұсынылады. Кабель тартылғаннан кейін блоктан барабаннан кабель кесіледі. Кабельдердің блоктық төсемінің негізгі кемшіліктері мыналар болып табылады: құрылыстың жоғары құны жəне тиісті техникалық жағдайда ұстау. [9] Кабельдерді өндірістік кəсіпорындардың тізбектерінде, ғимараттардың орнақтары бойынша, туннельдерде, кабель тіректерінде жəне арнайы перфорацияланған жəне дəнекерленген науаларда төсейді. Тіреуіш кабельдік құрылымдар сөрелері бар тіреуіштер, қапсырма тіреуіштер, қабырға сөрелері жəне т. б. түрінде қалыңдығы 2,5 мм табақты болаттан дайындалады. Тіреулер мен тақталарда ойықтар (терезелер), ал сөрелер мен ілмелі қапсырманың артқы жағында сөрелер мен қапсырмалар тіреулер мен тақталарға бекітілетін фигуралы ойықтар бар. Сөрелерде кабель желісінің трассасы өзгерген жерлерде кəбілдерді бекітуге арналған сопақ ойықтар жасалған, мысалы, бұрылыстарда немесе бір көлденең белгіден екінші белгіге өтулерде. Тіреулер мен қабырға тақталарына бетон немесе кірпіш құрылыс құрылыстарына қамыттармен бекітіледі немесе оларды сүйгіш құрылыс – монтаж ПЦ пистолетімен тікелей атады. Құрғақ үй-жайларда сымдар мен брондалмаған кəбілдерді төсеу үшін тірек конструкциялары лотоктар болып табылады. Өндірістік цехтардың, машина залдарының жəне оларға ұқсас үй-жайлардың кірпіш жəне бетон қабырғалары бойынша науаларды кемінде 2 м биіктікте төсейді. Осыған қарамастан, əрбір лотоктық тармақ соңында қосымша жерге қосылады. Науаларды электрлік үздіксіз тізбек құратындай етіп өзара қосады. [10] Бір лотокта бөлгіш қалқалар құрылғысыз, бірақ 20 мм саңылауы бар бір Агрегаттың барлық күш тізбектері, сондай-ақ технологиялық процеспен байланысты бірнеше машиналардың, панельдердің, қалқандардың жəне т.б. күш тізбектері (бір агрегат) салынуы мүмкін. Кабельдерді тартпаларда күштік, жарық беру жəне бақылау тізбектерін сымдармен жəне басқа тізбектердің (сигнал беру, қашықтықтан басқару) кабельдерімен бірге төсеуге осы тізбектердің əрқайсысын болат бөлгіштермен немесе бөлгіш қоршаулармен бөлген жағдайда ғана жол беріледі. 6 жəне 10 кВ күштік кабельдерді науаларда тек бір қатарға ғана жəне кабельдердің арасындағы саңылаулармен 35 мм орналастыруға болады. Кабельдер сызықтың түзу учаскелерінде əрбір 0,5 м сайын – науалар тік орналасқан кезде жəне науалар көлденең орналасқан кезде əрбір 3 м сайын, сондай – ақ бұрыштар мен жалғау орындарында берік бекітілуі тиіс. Кабель конструкцияларында сымдар мен кабельдер қабырғалар мен төбелерге ашық төселеді. [5] Төсер алдында барабандағы кабельдердің жай-күйін қарайды. Содан кейін мегомметрдің көмегімен желі оқшауламасының бүтіндігін анықтайды. Кабельдерді төсеу үшін перфорацияланған металл профильдерден жиналатын салмақ түсетін конструкциялар жəне бекіту бөлшектері (қапсырмалар, болттар, гайкалар мен шайбалар) қолданылады. Жалғыз кабельдерді тіректерге бекітілген ілмектер көмегімен тартып жүргізіледі (61 сурет). Көлденең немесе тік төселетін сыртқы диаметрі 18 мм артық кабельдердің ұзындығы 4-10 м тіректері болуы тиіс. Бұл ретте көлденең тік сызықты учаскелерде төселетін кабельдер тіректерде бекітілмейді, ал тік учаскелерде төселетін кəбілдер əрбір тірекке бекітіледі. Тірек кəбілдік конструкциялардың орналасуына қарамастан кабельдерді қосу қораптарынан, муфталар мен соңғы бітеулерден 0,5 м аспайтын қашықтықта бекітеді. [10] Брондалмаған кабельдерді бекіту кезінде олардың қабығын зақымдамау үшін сақтықты сақтайды. Ол үшін тіректер мен қапсырма шегелер астына иілімді төсемдер қолданылады, олар 5-6 мм-ге кең болуы тиіс [10]. 61 сурет. "Шырша" үлгісіндегі құрама кабель конструкциялары а-тіреу; б — сөре; в — қапсырма; г — аспа; д — отқа төзімді қалқалар; е — аспалы бар тіреу; 1 — тіл; 2 — құйрықша (хвостовик); 3 — құйрықшаның сопақ тесігі; 4 — кабель; 5— асбестцемент аралық; 6-қосқыш; 7-аспа Үй-жайларда өтетін поливинилхлоридті қабығы бар кабельдерді кеміргіштермен зақымдануы мүмкін емес жерлерде төсейді немесе оларды қораптармен немесе торлармен қорғайды. Зауыттарда дайындалатын "Шырша" үлгісіндегі құрама кабельдік конструкциялар перфорацияланған тіректер мен сөрелерден тұрады (сурет.61). Қабық тəрізді пішінді тіреулер қалыңдығы 2,5 мм жəне биіктігі 400, 600, 800, 1200 жəне 1800 мм табақ болаттан жасалады. Тіреудің биіктігіне байланысты бір тіректің шегінде əртүрлі немесе бірдей арақашықтығы бар кабель сөрелерін орналастыру үшін 8, 12, 16, 24 жəне 36 фасонды тесіктер болады. Кабель сөрелері ұзындығы 160, 250, 350 жəне 450 мм. Сөрелердің сопақ тесіктері бір-бірінен белгілі бір қашықтықта кабельдерді бекітуге рұқсат етіледі, тіреуі бар сөрелерді біріктіру торабының арнайы конструкциясы дəнекерлеуді талап етпейді (кабельдерді тігінен төсеу үшін пайдаланылатын конструкцияны қоспағанда). Кабель конструкциялары боялған немесе мырышталған болады. Мырышталған конструкцияларды сыртқы қондырғыларда, шикі, аса шикі жəне ыстық үй-жайларда, сондай-ақ ішкі электр қондырғыларының химиялық белсенді ортасы бар үй-жайларда, кабельді жартылай қабаттарда, жертөлелерде жəне туннельдерде (ортасына қарамастан) қолданады, қалған жағдайларда боялған конструкцияларды пайдаланады. Аспалары бар кабельдік конструкциялар тіреуіштер мен салмалы аспалардан тұрады. Биіктігі 600, 800, 1200 жəне 1800 мм тіреулер зауыттық орындалған перфорацияланған профильдерді (швеллерлерді) көлденең кесу жолымен электр дайындау шеберханаларында (ЭДШ) дайындалады. Құрылымдарды құрастыру кезінде үш типтік өлшемді салмалы аспалар тіректердің сопақша саңылауларына құйрықтың тар жағымен салады, содан кейін 90° бұрылысымен көлденең жағдайға орнатады. Кабель желілерін төсеу кезінде кабельдерді жалпы құрылымдарда орналасқан жалпы ағындарға біріктіре отырып, трассаларды біріктіруге ұмтылады. Бұл ретте кабельдік конструкциялар үй-жайлар мен кабельдік құрылыстар қабырғаларының бойымен орнатылады, сондай-ақ ғимараттардың жабындарына, арқалықтарына жəне басқа да құрылыс элементтеріне ілінеді. Төселетін кабельдерді орнату тəсілі мен санына байланысты тіректер мен сөрелерден немесе тіреулерден жəне салмалы аспалардан жасалған жеке жəне блоктық құрылымдар қолданылады: қабырғалық, төбелік бір жақты жəне екі жақты, қосарланған ( 62 сурет). 62 сурет. Кабельдік конструкцияларды орнату а-қабырғалы, б — төбелік бір жақты в-төбелік екі жақты; г — блокты (қосарланған) құрылымдар; 1-сөре; 2-тіреуіш; 3, 4-бұрыштар Қабырғалық жəне төбелік блоктарда ЭДШ-де кабель конструкциялары жалпы байланыстардың (алаңдардың) көмегімен тасымалдауға арналған ұзындықтағы секцияларға (6 м дейін) біріктіріледі.Кабельдік конструкциялар үй-жайлар мен кабельдік құрылыстарда оларды орнату орнына байланысты салмалы элементтерге немесе металл құрылымдарына дəнекерлеумен бекітіледі.Кабельдік тіректер құрылыс негіздеріне арнайы жапсырма жақшалардың көмегімен дюбельдермен бекітілуі мүмкін. [10] Кабельдерді монтаждауға кабельдерді қосу үшін бөлу жатады. Өңдеу муфталарды монтаждау бөлігі болып табылады. Кабельдерді бөлу өлшемдері белгілеу сызғыштарымен анықталады. Белгілеу сызғыштары 1 кВ дейінгі кернеуге арналған кабельдер үшін жəне 6 жəне 10 кВ кабельдер үшін болады. Кабельдердің ұштарын бөлу муфталар мен бітеулерді монтаждауға дейін жүргізіледі. Ол қорғаныс жабындарының, сауыттың (броньның), қабықшаның, экранның жəне кабельдің оқшаулауының белгілі бір ұзындығында дəйекті сатылы жою болып табылады. Бөлу өлшемдері кабельдің конструкциясына жəне онда монтаждалатын муфтаға (бітеу), кабельдің кернеуіне жəне оның желілерінің қимасына байланысты техникалық құжаттама бойынша анықталады. Кабель шетін бөлшектеуге кірісе отырып, қағаз оқшаулағышта жəне желілерде ылғалдың жоқтығын тексереді. Қажет болған жағдайда қолда бар ылғалды оқшаулауды, ұштарының артық ұзындығын, герметикалайтын қалпақшалардың жəне шеткі кабельдік қармағыштардың астындағы, сондай- ақ барабандардың беті арқылы өтетін учаскелерді алып тастайды. Кабельдің ақаулы орындары НС секторлы қайшымен кесіледі. Сыртқы кабель жамылғысы орнатылған бандажға дейін тарайды жəне кеспейді, муфтаны монтаждағаннан кейін сауыт сатысын тоттанудан қорғау үшін оны қалдырады. Бірінші сым бандажынан Б (50-70 мм) қашықтықта кабель сауытына екінші бандаж салынады. Шойын қосқыш жəне тармақтағыш муфталарды жəне соңғы бітеулерді болат құйғыштарда монтаждау кезінде сауыт учаскесі олардың мойнын нығыздау үшін пайдаланылады, сондықтан Б өлшемі 100-160 мм дейін ұлғайтылады. Екінші бандаждың сыртқы жиегі бойынша бронерезкамен немесе пышақпен сауыттың жоғарғы жəне төменгі таспасын (олардың қалыңдығының жартысынан артық емес) кеседі, содан кейін сауытты тарқатады (63, г, д сурет), сындырады жəне шешеді. 63 сурет. Кабельдердің ұштарын кесу, бандаж салу жəне жабындарды жою технологиясы: а-кабельдің ұшын НС қайшымен кесу; б — шайырлы таспадан орау; в — сым бандаж салу; г — сауытты кесу; д, е — сауытты, иірімжіпті, жастықтар мен кабель қағазын алып тастау Ары қарай жастықты жояды. Ол үшін кабель қағазы мен битум құрамын пропан жанарғыларының немесе дəнекерлеуші шамның отымен жылытады. Кабельдің қабығын трансформаторлық маймен 35-40° С қыздырылған сулықпен тазалайды. Сауыт кесіндісінен 50-70 мм қашықтықта қабықшаны алып тастау үшін сақиналы кесіктер жасалады (64 сурет). Шойын муфталарда жəне соңғы болат құйғыштарда қабық учаскесі тек жерге тұйықтаушы өткізгішті қосу үшін пайдаланылады, сондықтан көрсетілген қашықтық 20-25 мм-ге дейін кішірейтіледі. Қорғасын қабықшаларды белгілеу кезінде сақиналы ойықтарды тереңдіктің жартысына кесу тереңдігін шектегіші бар монтерлік немесе арнайы пышақпен орындайды. Екінші сақиналы кесуден 10 мм қашықтықта екінші тіліктен екі тіліктің арасындағы қабықшаның бір жолағын жалпақ тісті басып алып тастайды. Қабықтың қалған бөлігін екінші сақиналы кесікте қозғайды жəне сындырады. 64 сурет. Кабель қабықтарын жою бойынша операциялар а — белгілеу; б, в — қорғасын қабықшасының шеңберлі кесінділері; г — алюминий қабықшасының шеңберлі кесінділері; д, е — қорғасын қабықшасының ұзына бойы кесінділері; ж — бұрандалы сызық бойынша алюминий қабықшасының кесінділері; з, м — пластмасса қабықшасының кесінділері; и, к — қорғасын қабықшаларын алу; л — алюминий қабықшаларын алу; 11 — гофрленген алюминий қабықшасын алып тастау; 12 — қорғасын қабықшасының ұзына бойы кесінділері Бірінші жəне екінші сақиналы тіліктер арасында қабық уақытша қалады. Ол оқшаулауды желі бүгілген кезде зақымданудан қорғайды. Алюминий қабығы бар кабельдерде тіліктер кесетін дискісі бар НКА-1М болат пышағымен орындалады. Екінші сақиналы кесуден бұрандалы кесік жасалады. Гофрленген алюминий қабығын алып тастау оны гофр шығыңағында 10-15 мм қашықтықта кескеннен кейін жүргізіледі. Одан əрі кабель желілері белдік оқшаулаудан босатылып, біртіндеп шаблон бойынша бүгіледі. Содан кейін жерге қосу үшін орын дайындайды. [4]. Кабельдердің желілерін электр техникалық құрылғылардың түйіспелі шықпаларына қосу үшін оларды престеу, дəнекерлеу немесе дəнекерлеу желілерінде бекітілетін ұштармен ұштайды. Бір сымды желілердің ұштары одан басқа, ұштықтың ұштығын құрумен орындалуы мүмкін. Муфталардағы кабельдердің желілерін жалғау жалғау жəне тармақтау гильзаларында престеу, дəнекерлеу немесе дəнекерлеу арқылы орындалады. Мыс жəне алюминий сымдарын жалғау үшін алюминий сымдарын престеу технологиясы жиі қолданылады. Мұндай əдістің көмегімен жеткілікті сапалы байланыс, сондай-ақ жақсы механикалық күш алуға болады (65 сурет). Престеуді қарапайым қол кенелерінің көмегімен орындайды, олардың орнына механикалық жəне гидравликалық престер пайдаланылуы мүмкін. Сымдар мен кабельдердің желілерін қосу үшін гильзалар қолданылады, ұштау үшін ұштықтар қолданылады. а) б)
а-сымды ұштау; б-талсымды пресстеу (нығыздау) арқылы жалғау Нығыздау кезінде (66 сурет) ұштықты немесе гильзаны тұрғынға кигізеді (жила ұштығының түтікше бөлігіне тірелгенге дейін кіруі тиіс, ал гильзада желі шеттері оның ортасында бір-біріне тірелуі тиіс), алдын ала пуансонды бөліп, нығыздауға арналған механизмге орнатылады. 66 сурет. Алюминийден жасалған желілерді нығыздау арқылы қосу технологиясы: а-гильзаның ішкі бетін тазалау; б - гильзаның ішкі бетін майлау; в — оқшаулауы алынған желі ұштары; г — желі ұштарын тазалау; д - кварцвазелинді пастамен желілерін майлау; е — гильзаны желілерге кигізу; ж-желілерді нығыздау; з-нығыздау орнындағы қалдық қалыңдықты өлшеу Желімдердің өңделген ұштарын дəнекермен тікелей балқытумен қосу жəне тармақтау операциялары 67,а суретте көрсетілген. Қалыптарға (гильзалар) 2 талсымды 1 олардың түйісуі форманың ортасында болатындай етіп енгізеді (55° бұрышпен кесілген талсымдар үшін шеткі арасындағы саңылауды 2 мм-ге жуық қалдырады). Алмалы-салмалы пішіндер бандаждармен немесе құлыптармен бекітіледі, ал тұрғын үй мен нысан арасындағы саңылаулар 7 асбест бауымен тығыздалады. Дəнекермен барынша толық құю үшін қалыптарды көлденең жағдайда орналастырады, желімдерге 5 қорғаныс экрандары кигізіледі. 110-240 мм2 қимасы сымдарды жалғаған кезде қосымша салқындатқыштар орнатылады. Үлгі (гильза) 5 жанарғының жалынымен қызады. Бір уақытта жалынға 4 дəнекер таяқшасын енгізеді, оның 6 балқымасын 8 араластырғышпен пішін толық толғанша жəне қождарды жойғанға дейін араластырады. Осыдан кейін қыздыру тоқтатылады. Пішін бойынша жеңіл дөңес дəнекерлеумен тығыздалады. Дəнекерлеу барысында алдын-ала балқытылған дəнекерлеуді 9 шөмішпен құйғанда талсымдардың оқшауламасының қосымша қызуын болдырмау мақсатында И тигелін белгілі бір қашықтықта орнатады (67, б суреті). Тигель мен дəнекерлеу орнының арасында артығы ағатын 10 науаны орналастырады (науа талшық оқшаулағышына тимеуі тиіс). 67 сурет. Көп сымды алюминий желілерді дəнекерлеумен қосу технологиясы: а – дəнекерлеумен балқыту; б – суару тəсілімен Кабельдердің желілерін қағаз роликтермен жəне орамдармен жалғау жəне ұштау орындарын оқшаулау технологиясы 38, а — е суреттінде көрсетілген. Содан кейін жоғарғы түсті таспаларды сымдарды оқшаулаудан алады: оқшаулауды ұзындығы 16 мм учаскеде — кернеуі 6 кВ кабельдер үшін жəне 10 кВ кабельдер үшін 24 мм сатылармен бөледі. Əрбір сатының ені 8 мм құрайды, əрбір сатыда қағаз оқшаулағыштың сегіз таспасын үзеді. [11] Одан əрі кабельдің оқшауламасын 120-130° С дейін қыздырылған сіңдіру құрамымен қайта жуады (68 сурет). 68 сурет. Кабельді жалғау жəне ұштау орындарын оқшаулау технологиясы: а — МП қыздырылған құрамымен гильзалар мен қағаз оқшаулағыштарды жуу; б— желілерді жалғау орнында қағаз оқшаулағыштарды сатылы бөлу; в — орау кезінде ролик пен таспаның жағдайы; г — екінші қабатты ораудың басында ролик пен таспаның жағдайы; рулонды орауды салу; е — қағаз роликтермен жəне рулондармен орындалған құрамдастырылған оқшаулау; 1-бұрылу кезіндегі роликтің жəне таспаның жағдайы; 2 — желілерді зауыттық оқшаулауды бөлу сатылары; 3 — оралған оқшаулама қабаты; 5 — таспаның ені тиісінше 5 жəне 10 мм қағаз роликтермен орау; б-қағаз роликтермен орау; 7-жалғастырушы гильза Кабельдерді монтаждауға престеу, дəнекерлеу, жерге қосу кіреді. Қосу "гильза-талсым" жұбының деформациясы арқылы жүргізіледі. Мұндай əдіс жоғары сапалы жəне жақсы механикалық беріктігін қамтамасыз етеді. Деформация түрі мен дəрежесі пайдаланылатын құралмен анықталады. Кабельдердің алюминий ток өткізгіш сымдарын дəнекерлеумен жалғау əдістері: А типті патрондарда термитті дəнекерлеу, ашық қалыпта газбен дəнекерлеу, ашық қалыпта контактілі қыздырумен электрмен дəнекерлеу тəсілдерімен жүзеге асырылады. жүктеу/скачать 7,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|