Қазақстан республикасының білім және ғылым м
Тақырыбы: « Залалсыздандыру қосындылар препараттары. »
жүктеу/скачать 2,5 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сабындар
- Тақырыбы: « Зәр және өт айдайтын заттар ».
- Тақырыбы: « Сітілік және сітілік- жер металдарының түздары ».
Тақырыбы: « Залалсыздандыру қосындылар препараттары. ».Сабақтың мақсаты:Студенттерді тітіркендіргіш, жансыздаргыш анестезия, жұмсартқыш, шырышты, адсорбтағыш заттарға жататын препараттарды мал шаруашылық тәжірибе қолдану және ерекше әсерлерін талкылау.Керекті құрал-жабдықтар: препараттар- 0,5%- 0,25% новокаин, танин, белок, сут, ативты көмір т.б. Термометр, шыны, шприц, мақта, фонендоскоп, вазелин. Жануарлар: уй қоян. Тітіркендіргіш заттар әсер етуіне қарай: тек қана қызартатын (rubefacientia) және қолданғаннан кейін қабынуды күшейтетін, кейде күлбірететін және тіпті іріндететін заттар болып бөлінеді. Сабақтың мазмұны. СабындарСабындар майға күйдіргіш сілтілермен – натрийдық және калийлі сілтілермен әсер ету арқылы (қыздыра отырып) жасалады. Майлар глицерин мен май қышқылдарына бөлінеді, соңғылар май қышқылының тұздарына, яғни сабындарға айналады. Осыған сәйкес натрийдық (қатты) және калийлі (сұйық) сабындар болады. Бұдан басқа, бейтарап, сілтілі және майлы сабындар болады. Мал дәрігерлігінде көбінесе сұйық, калийлі сабын қолданылады. Сабын неғұрлым жақсы езілетін болса, соғұрлым оның жуу қабілеті күшті келеді. Официналды сабындар: медициналық сабын – Sapo medicatus және көк сабын - Sapo viridis.
Медициналық сабын - Sapo medicatus. Сарғыш не ақ түсті ұнтақ, иісі жоқтың қасында. Су мен спиртке ериді, мұнда мөлдір не соған жуық, көпірген ертінді құралады. Фармакопеяның 8-басылуына сәйкес, медициналық сабынның химиялық құрамы мынадай: 130 бөлегі күйдіргіш натрийдің ертіндісі, әрбір 50 бөлектен тазартылған шошқа майы мен күнбағыс майы, 12 бөлегі спирт, 40 бөлегі натрий хлориды, 5 бөлегі натрий карбонаты, 250 бөлегі су.Көк сабын - Sapo viridis. Бұл өсімдік – майларын калийлі сілтімен өңдегенде шығады. Түсі қоспа заттарға байланысты жасыл, қара немесе сұр болады, консистенциясы жұмсақ келеді. Спирттің 4 бөлегіне, суық судың 4 бөлегіне, ыссы судың 2 бөлегіне ериді. Көк сабын майларды сабындайды және тканьнің эпидермиясін жұмсартады. Калий пермаганаты (марганец қышқылды калий). Kalium hypermanganicum. Қаракүлгін немесе қырмызы қара түсті, аздап металша жылтырап тұратын, дәмі тұтқыр кристалдар, суға 6-7% мөлшерінде ериді, ертінділерінің қышқылдығы әртүрлі кұлгін немесе қырмызы болып келеді. Әлсіз ертінділері – бактерицидтік, орташалары, бұдан басқа тұтқырлық және күшті ертінділері – тітіркендіргіш, күйдіргіш, қан тоқтатқыш әсер етеді. Калий пермаганаты әсерінің қандайы болса да тканьде органикалық заттар аз болған жағдайда күштірек келеді, органикалық заттар болса, оның күші бәсеңдейді, мұның мәнісі – бөлініп шыққан бос оттегі осы заттардың тотығуына жұмсалады. Жалбыздың жапырақтары - Folia Salviae. Бұл шала бұта Salvia өсімдігінің жапырақтары, құрамында таннин, эфирлі май және бір ащы зат кездеседі. Олар тұндырма формасында стоматит (ауыз кілегей қабығының қабынуы), форингит (жұтқыншақтық қабынуы), тышқақ ауруларына қарсы тұтқыр ретінде және булау формасында сыртқа қолданылады. Аңыздың көгентамыры – Rhizoma Bistortae. Құрамында 15-20 % таннин, крахмал, глюкоза кездеседі. тұтқыр ретінде сыртқа 1:5 – 1: 10 қайнатынды формасында, ішке –қайнатынды, спирт тұнбасы (Tinctura Bistortae), сұйық сығынды (Extractum Bistortae fluidum) формасында тышқақа тигенде, ауыздың кілегей қабығы қабынғанда т.б. жағдайларда қолданылады. Оқутышылардың өздік жұмысы № 1. МЕТОДИКАЛЫҚ НҰСҚАУ Тақырыбы: « Зәр және өт айдайтын заттар ».Сабақтың мақсаты:Студенттерді тітіркендіргіш, жансыздаргыш анестезия, жұмсартқыш, шырышты, адсорбтағыш заттарға жататын препараттарды мал шаруашылық тәжірибе қолдану және ерекше әсерлерін талкылау.Керекті құрал-жабдықтар: препараттар- 0,5%- 0,25% новокаин, танин, белок, сут, ативты көмір т.б. Термометр, шыны, шприц, мақта, фонендоскоп, вазелин. Жануарлар: уй қоян. Тітіркендіргіш заттар әсер етуіне қарай: тек қана қызартатын (rubefacientia) және қолданғаннан кейін қабынуды күшейтетін, кейде күлбірететін және тіпті іріндететін заттар болып бөлінеді. Сабақтың мазмұны. Несеп айдагыш (диуретикалық) дәрілер Несеп шығуы былайша күшейтіледі: 1) Пурин тобына жататын дәрілер (кофеин, диуретин, теофиллин) қолданылады, мұның салдарынан: а) тамыр кеңейеді, б) бүйректегі түйіртпектердің әсері артады, в) тканьдердің қанға су беруі ұлғаяды, г) несеп өзекшелерінен судың кері сорылуы азаяды. 2) Несеп шығуын күшейтетін тұзды несеп айдағышы (калий және натрий ацетаты, натрий нитраты, калий не натрий нитраты) қолданылады. Олар: а) тканьдардың қанға су беруін күшейтіп; б) бүйректің өзекшелірінен судың сорылуын азайтып әрекет жасайды, калийлы тұздар натрийлы тұздардан гөрі нәтижелі әсер ететіндігін есте ұстау керек; 3) Сынап тобына жататын дәрілерден (каломаль, меркузал) несеп шығуын күшейтетіндері: а) бүйрек арқылы шығып және оны тітіркендіреді, б) тканьдардан, әсіресе ісінген тканьдардан суды қанға тез беруге жағдай туғызады; в) бүйректің өзекшелірінен сдың кері сорылуын нашарлатады, сынап туындылары бір жерге тітіркендіргіш әсер ететіндіктен бүйрек қабынғанда қолданбау керек, сынап туындыларының несеп қуғыштық әсері басқа диуретиктерден әлдененше рет артық, әсіресе, бұлар жүректік глюкозидтермен бірге қолданғанда күшейе түседі; 4) эфир майы бар дәрілер (арша жидегі), олар бүйрек арқылы бөлініп шығып, оны тітіркендіреді, тамырларды кеңейтеді, әсерлі бүйрек түйірпектерінің санын арттырады. Сонымен қатар бактерияға қарсы әсері де болады. № 2. МЕТОДИКАЛЫҚ НҰСҚАУ Тақырыбы: « Сітілік және сітілік- жер металдарының түздары ».Сабақтың мақсаты:Студенттерді тітіркендіргіш, жансыздаргыш анестезия, жұмсартқыш, шырышты, адсорбтағыш заттарға жататын препараттарды мал шаруашылық тәжірибе қолдану және ерекше әсерлерін талкылау.Керекті құрал-жабдықтар: препараттар- 0,5%- 0,25% новокаин, танин, белок, сут, ативты көмір т.б. Термометр, шыны, шприц, мақта, фонендоскоп, вазелин. Жануарлар: уй қоян. Тітіркендіргіш заттар әсер етуіне қарай: тек қана қызартатын (rubefacientia) және қолданғаннан кейін қабынуды күшейтетін, кейде күлбірететін және тіпті іріндететін заттар болып бөлінеді. Сабақтың мазмұны. № 3. МЕТОДИКАЛЫҚ НҰСҚАУ жүктеу/скачать 2,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|