ТАРАУ. МОНТАЖДАУ-ҚҰРАСТЫРУ ЖҰМЫСТАРЫ

97
Техникалық 
құжаттаманы 
шеберлерді, 
бригадирлерді 
және 
жұмысшыларды тарта отырып ӨТБ (өндірістік-техникалық бөлімде) 
қарайды.
Жұмыстың еңбек сыйымдылығын, жабдықтар мен материалдарға 
қажеттілікті төмендететін неғұрлым үнемді және ұтымды шешімдерді 
қолдану мүмкіндігіне, типтік және стандартты бөлшектерді барынша 
пайдалануға, жұмыс өндірісінің қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз етуге 
ерекше назар аударылады.
Қарау, қажетті өзгерістер енгізу, оларды жобалау ұйымымен және 
тапсырыс берушімен келіскеннен кейін техникалық құжаттаманы 
басқарманың бас инженері бекітеді, содан кейін оны өндіріске береді. 
Бригадир техникалық құжаттаманы алып, монтажшыларды таныстырады. 
Техникалық құжаттама негізінде жұмыс көлемі, материалдар мен 
жабдықтарға қажеттілік, монтаждық тораптар мен бөлшектерді дайындауға 
тапсырыстар, үлгілік шешімдері жоқ процестерге технологиялық карталар, 
Қауіпсіздік техникасы жөніндегі іс-шаралар көрсетілген күнтізбелік 
жоспарлардан, жұмыс өндірісінің желілік кестелерінен тұратын жұмыс 
өндірісінің жобасы (ӨЖ) әзірленеді. 
Жобалау ұйымдары әзірлеген санитариялық-техникалық жүйелердің 
жұмыс сызбаларында оларды зауыттық дайындау үшін нақтылау дәрежесі 
жеткіліксіз. Оларда құрылыс конструкцияларына элементтердің байланысы 
жоқ. Сондықтан монтаждық жобалау жасайды. 
Жобадан нақты өлшемдерінің шамалы ауытқуы бар зауытта жасалған 
ірі элементтерден тұратын типтік ғимараттар үшін монтаждық жобалауды 
жобалау ұйымы әзірлеген санитарлық-техникалық жүйелердің жұмыс 
сызбалары мен құрылыс сызбалары негізінде орындауға болады.
Типтік емес ғимараттарда құрылыс конструкцияларының нақты 
мөлшерлері жобадан едәуір ауытқуы мүмкін. Бұл жағдайда монтаждық 
сызбалар санитарлық-техникалық жүйелердің монтаждық тораптарының 
қажетті мөлшерін анықтайтын салынған ғимараттың элементтерін табиғи 
түрде өлшеу негізінде әзірленеді. Монтаждық жобалаудың бұл тәсілі 
монтаждық дайындамалардың жоғары сапасын қамтамасыз етеді. 
Монтаждық эскиздерді, сызбаларды әзірлеу және өлшемдерді орындау 
кезінде келесі ұғымдарды пайдаланады: 

элемент (1,2,3 Сур.70)-дәнекерлеумен немесе бұранда қосылған 
екі-үш бөліктен тұратын түйін бөлігі (фланеці бар құбыр, үшбұрышы бар 
құбыр, бұрғышы бар құбыр); 

торап-алмалы-салмалы және ажырамайтын қосылыстарды 
қолдана отырып, өзара жиналған бірнеше элементтерді монтаждау; торапқа 
стандартты және стандартты емес бөлшектер кіреді; 

блок-ажырамайтын және ажырамайтын қосылыстар арқылы 
өзара байланысқан екі және одан да көп тораптар; 

аспаптың, жабдықтың, құбырдың монтаждық жағдайы — бұл 
оларды монтаждау мен пайдаланудың ыңғайлылығын, сондай-ақ пайдалану 

98
қауіпсіздігін қамтамасыз ететін құрылыс конструкциялары мен басқа 
жабдықтарға қатысты олардың орналасуы; 
1, 2, 3-бөлшектер 
Бөлшектер 1, 2, 3 - қосылыстары жоқ құбырдың бір бөлігі (құбыр 
кесіндісі, өту, бұру, үштік, фланец және т. б.) 
Сурет 70- (
а
) торабы және блок (
б
)) 

құрылыс ұзындығы Lқ — құбыр немесе торап бөлшектерінің 
басқа жапсарлас бөлшектерге немесе жүйенің жабдықтарына қатысты 
орналасуын анықтайтын өлшем, мысалы, тіреуіш осінен аспаптың осіне 
дейінгі қашықтық немесе жалғау бөліктерінің орталықтары арасындағы 
қашықтық; 

монтаждық ұзындығы Lм — жалғағыш бөліктерсіз және 
арматурасыз бөлшектің нақты ұзындығы; бөлшектің монтаждық ұзындығы 
оның құрылыс ұзындығынан х-қосу бөлігінің немесе арматураның осі мен 
оған сеніп тапсырылған бөлшектің шеті арасындағы қашықтық шамасына аз; 

дайындау ұзындығы Lд — детальды дайындау үшін қажетті 
құбыр кесіндісінің толық ұзындығы; бөлшектердің иілісі жоқ түзу және 
дайындау ұзындығы тең; иілген бөлшектердің дайындау ұзындығын олардың 
түріне байланысты анықтайды. 
Табиғи өлшеулерді өндірісті дайындау тобына кіретін жоғары білікті 
өлшегіш-жұмысшылар немесе техника орындайды. Өлшеу жүргізу сәтіне 
объектінің монтаждық дайындығы болуы тиіс. Өлшеу кезінде Юм ұзындығы 
рулетканы, жиналмалы металл метр, құрылыс деңгейі, ұзындығы 15-20 м 
баумен тіктеу, өлшемі 1500 х 40 х 20 мм ағаш рейк, бұрыш өлшегіші бар 
транспортир, әмбебап шаблондар, түрлі-түсті қарындаштар немесе борлар 
қолданылады. Өлшеулерді қабаттар жоспары мен жобаның аксонометриялық 
схемаларына сәйкес аспаптардың (жылыту, санитарлық), тіреуіштердің және 
келтіргіштердің осьтерінің монтаждық жағдайлары белгілеулерден бастайды. 
Аспаптардың монтаждық жағдайы қабырғаларда атап өтіледі.

99
Тіреуіштің осі баумен тіктеу арқылы белгіленеді. Ол үшін жоғарғы 
қабаттағы жұмысшы тіктемені жабудағы тесікке түсіреді және тіктеуішті 
монтаждауға ыңғайлы жерге орналастырады. Басқа жұмысшы төменде 
тұрып, тіреуішті белгіленген тігінен орнату мүмкіндігін тексереді және 
тіреуіш осін белгілейді. Сымның жетек осіне және тіреуден тармақталу 
орнына жалғай отырып, құбырлар жетек осін белгілейді. Құрылыс 
ұзындығын өлшейді және оның мәнін аксонометриялық проекцияда 
монтаждық торап бейнеленген эскизге түсіреді, құбыр орындарынің 
диаметрлері, жалғау бөліктері, арматура, қосылыстар көрсетіледі. Содан 
кейін эскиздер өңделеді және олардың негізінде монтаждық сызбалар мен 
ерекшеліктер әзірленеді. Бұл 71-суретте сандармен көрсетілген бөлшектердің 
монтаждық ұзындығын және суретте шеңбердегі сандармен көрсетілген 
дайындауды анықтайды. 
а
-жоспар; 
б
-
құрылыс ұзындығын өлшейтін эскиз; 
в
-I-VI блоктарға 
шартты бөлінген өңделген эскиз; 1-аспаптар; 2-тіреуіштер 
Сурет 71- Құбырларды өлшеу эскиздері 

100
Құбырлар тораптар мен блоктарға олардың массасы мен габариттік 
өлшемдері монтаждауға, тиеуге, тасымалдауға, қабаттарға таратуға ыңғайлы 
болатындай етіп бөлінеді.
Эскиздік сызбаларды ресімдейді және тапсырыстарға қоса береді, олар 
төрт данада ресімделеді: екеуі дайындаушы кәсіпорынға, біреуі - монтаждық 
учаскеге береді және тағы біреуі ТЖБ-да сақталады. 

жүктеу/скачать 12,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: