- кесте Топырақтың арамшөп тұқымдарымен ластануын бағалау

Көп жылдық арамшөптердің вегетативтік көбею мүшелерінің есептеуін көлемі 0,25 м² немесе 0,5 м² аландарда жасайды. Әр аланның периметрі бойы 35 см-ге дейін тереңдікке ор қазылады. Содан кейін күрекпен шымды кеседі де, оны абайлап алып полиэтиленді пленкаға салып, арамшөптердің барлық вегетативтік мүшелерін теріп алып, оларды сумен жуады. Содан соң тамырлардың салмағын, жалпы ұзындығын және санын анықтайды. Соның бәрін топырақтың әр қабаты бойыкша және 1 гектарға қайтадан аударып санайды. Анықтаған мөліметтерді 7- үлгіге 5 жазады.

5тур Аз жылдық арамшөптердің вегетативтік көбею мүшелерінің саны

Танаптың нөмірі_____________________________________

Алғы дақыл__________________________________________

Танаптардың арамшөптермен ластану картасын жасау үшін бақылау жүргізген мәліметтерін қолданады /13- сурет/

13сурет. Ауыспалы егісте танатардың арамшөптермен ластану картасы

Әрбір танаптың ластану картасын келесі тәртіппен жасайды. Әр бір танаптың контурының тәсімінің оң жақ бұрышында диаметрі 2- 3 см дөңгелекті сызып оны бірнеше секторға бөледі /14- сурет/

14- сурет. Жаздық бидайдың ластану типін және дәрежесін көрсететін шартты белгіле

Олардың саны танапта анықтаған арамшөптер топтарынын санына сәйкес болып, ал әрбір сектордың көлемі осы арамшептердің ластану дәрежесіне тең болу керек. Содан соң секторға ластану балын санмен көрсетіп, бояу немесе белгілер арқылы ластану типін көрсетеді. Дөңгелектің ортасында орта балды және 1 м² арамшөптердің санын жазып, сызықтын астында дақылдың аты және зерттеу жүргізген жылы көрсетіледі Танаптың жалпы ластану балы, жеке бір түрдің ең жоғары болған бағалауынан төмен болмауы керек. Танап суретінің ішіндегі алымында танаптың нөмірі, ал бөлімінде танап ауданынын гектары жазылады.