-сыныптағы зерттеу жұмысының тақырыптары

283 
әлеуметтік процестер», «Мемлекет, соғыс және революциялар тарихынан», 
«Мәдениеттің дамуы» бөлімдерін қамтиды.
11-сыныпта: 
«Өркениет: даму ерекшеліктері», «Саяси-құқықтық 
процестер», «Қоғамдық-саяси ойдың дамуы», «Білім мен ғылымның дамуы» 
б
ө
лімдерін қамтиды. 
Бөлімдер 
сыныптар 
бойынша 
оқыту 
мақсаттарын 
қамтитын 
бөлімшелерден тұрады.Оқу мақсаттары әр бөлімше ішінде мұғалім мен білім 
алушыға болашақ қадамдары жөнінде өзара ой бөлісуге, оларды жоспарлау мен 
бағалауға мүмкіндік беретін бірізділік пен сабақтастықты көрсетеді. 
Білім мазмұнын жаңарту жағдайында тарихты оқытуда – оқу мақсаттарын 
анықтау, оқыту мазмұнына сәйкес материалдарды саралау, оқытудың тиімді 
әдістерін дұрыс анықтау ұсынылады.
Оқу процесінде білім алушыны ынталы, қызығушылығы жоғары, дербес, 
сенімді, жауапты, талдау жасай алуға бағыттайтын оқытудың түрлі 
формалары ұсынылады: 
-
мұқият іріктелген тапсырмалар мен іс-әрекет түрлері арқылы білім 
алушыларды ынталандыра және дамыта оқыту; 
-
білім алушыларды зерттеу және зерттеушілік жұмыстарын жүргізуге 
негізделген белсенді оқытуды ұйымдастыру;
-
білім алушылардың сыни ойлау дағдыларын дамыту;
-
білім алушылардың жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, деңгейлік 
тапсырмалар құрастыру;
-
білім алушылардың жеке, жұптық, топтық және тұтас сыныптық 
жұмыс түрлерін ұйымдастыруды қолдану; 
-
оқу процесінде тарихи құжаттардың фрагменттерін талдау, ақпарат 
жинақтау және қорытынды жасау, себеп-салдарлық байланыстарды орнатуды 
және т.б. талап ететін тапсырмаларды кеңінен қолдану; 
-
сабақта білім алушының біліміндегі кемшіліктерді уақытында 
анықтауға мүмкіндік беретін кері байланысты ұйымдастырудың әр түрлі 
әдістерін қолдану.
Жалпы орта білім беру деңгейінде білім алушылардың жас және 
танымдық ерекшеліктеріне сәйкес талдау, бағалау, зерттеу және жоспарлау 
дағдыларын қалыптастыратын әдіс-тәсілдер мен тапсырмаларды қолдану 
ұсынылады. Мысалы, эссе және есеп жазу, салыстырмалы талдау жасау 
(SWOT, PEST, GAP талдаулары) және т.б.
Оқу бағдарламасының оқу мақсаттары мен тәсілдерін тиімді түрде жүзеге 
асыру үшін «Қазақстан тарихы», «Дүниежүзі тарихы» пәндері бойынша оқыту 
процесін төмендегідей тарихи концептілер (түсініктер) негізінде ұйымдастыру 
ұсынылады:
- өзгеріс пен сабақтастық;
- себеп пен салдар;
- дәлел;
- ұқсастық пен айырмашылық;
- маңыздылық;
- интерпретация.

284 
Тарихи түсініктер негізінде оқыту тарихи оқиғалардың мағыналары мен 
маңыздылығын, үдерістер мен оқиғаларды «тез түсінуге» бағытталған, бұл 
пәннің мағынасын терең түсінуге көмектеседі.
Тарихи түсініктерге сүйене отырып, тарихи материалдарды талдауды 
жүзеге асыру ұсынылады. Нәтижесінде, білімалушылар тек қана пәндік 
материалды ғана емес, зерттеу процестері, дағдылар және біліктермен 
байланысты әдістерді игереді (материалдарды жинау мен реттеу әдістері, 
сұрақтарды құрастыру және дереккөздермен жұмыс жасау процесінде мәселені 
қоя білу білігі, сәйкестендіру әдістері мен дереккөздерді сыни бағалауы, 
зерттеу жоспарларын әзірлеу, материалдарды жинақтау және нәтижелерді 
тексеру).
Белгілі бір тарихи концептілерге негізделген оқыту нақты оқу 
материалының негізінде оқушылардың бойында тарихи ойлау дағдыларын 
қалыптастыруға және дамытуға мүмкіндік береді. Мұндай әдіс, зерттеуге 
негізделген оқытуды жүзеге асыруға мүмкіндік туғызады.
Мұғалімнің 
сабаққа 
арнайы 
әзірлейтін 
тапсырмалары 
келесі 
өлшемшарттарға сәйкес болуы қажет: 

түсінікті болуы; 

саралаудың ескерілуі; 

сын тұрғысынан ойлауды дамытуға мүмкіндік беруі; 

проблемалық оқытуға негізделуі;

бағалау мүмкіндіктерінің бар болуы тиіс. 
Картамен жұмысты тиімді деңгейде күшейту қажет. Ол үшін тарихи 
карталар мазмұнын талдау бойынша тапсырмаларды пайдалану ұсынылады. 
Білім алушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, презентация, 
интеллект карталар, диаграммалар жасауға тапсырмалар берген дұрыс. 
Пәнді оқыту кезінде барлық сынып білім алушыларының жұмыс жасауы 
және үздік нәтижелерге қол жеткізуі үшін жеке, жұптық, топтық жұмыстарды 
ұйымдастыру ұсынылады. Оқыту процесін оңтайландыру мақсатында топтық 
жұмысты ұйымдастыру өте тиімді болып табылады. Топтық жұмысты 
ұйымдастыру кезінде әрбір білім алушының қабілеттері мен психологиялық 
ерекшеліктерін ескеру, олардың топтағы атқаратын негізгі міндеттерін анық 
түсіндіру қажет.
«Қазақстан 
тарихы» 
пәні 
бойынша 
ұсынылатын 
сайттар: 
http://www.tarih-begalinka.kz; 
http://www.e-history.kz
; 
http://bilimsite.kz/tarih/; 
http://testcenter.kz/entrants/for-ent/.  
«Дүниежүзі тарихы» пәнінен ұсынылатын сайттар:
http://www.world-history.ru; 
http://historic.ru; 
http://historyatlas.narod.ru; 
http://testcenter.kz/entrants/for-ent/. 

жүктеу/скачать 4,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: