-кесте – Қазақстандағы кәсіпкерліктің даму үрдісіндегі инфрақұрылым институттарының қатысу матрицасы

20-кесте мәліметтеріне жүгінсек мемлекеттік басқару органдарына жоғарыда аталған бағыттар бойынша кәсіпкерлікке септігін тигізу саясатын қалыптастыру мен жүзеге асыру бойынша құқықтар мен құзіреттілік берілген. Мемлекет олардың сапалы түрде өтуі мен алынған нәтиже үшін жауапты болады.

Кәсіпкерлікті дамытуға септігін тигізетін барлық ұйымдардың қызметіне әсер ететін факторларға байланысты олардың өз артықшылықтары мен кемшліктері бар. Кәсіпкерлерге қатысты шешімдер қабылдаған жағдайда, біреулерге мотивация ретінде коммерциялық мақсат басым болса, ал басқа жағдайда басшылық тарапынан өз қажеттіліктерін қанағаттандыруға деген мүдде көбірек әсер етуі мүмкін.

Мемлекеттік ұйымдар мен мемлекет бастамасымен құрылған ұйымдар
Кәсіпкерліктің дамуы үшін жауапты және саясатты жүзеге асыратын жоғары мемлекеттік орган – Қазақстан Республикасының индустрия және жаңа технология Министрлігі (ИТЖМ). Министрлік орталық атқарушы органға жатады және Үкімет пен ел Президентіне есеп береді. Мемлекеттік органдардың құзіреттерін тарату сызбасы 41-суретте келтірілген.



41-сурет. Кәсіпкерлікті қолдау аясындағы ұйымдар мен мемлекеттік органдардың құзіреттілік құрылымы

Ұйымдық құрылым ретінде ИЖТМ - не кәсіпкерлікті дамыту Департаменті кіреді. Ол кәсіпкерлікті дамыту мен қолдау аясындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру мен нормативтік-құқықтық реттеу бағыттары бойынша функцияларды жүзеге асырады.

Департамент қызметін реттейтін құжаттарда көрсетілгендей, оның негізгі міндеттері болып мыналар табылады:

• 
  кәсіпкерлікті дамыту мен қолдау аясындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру;
  
• 
  кәсіпкерлікті дамыту үшін жағдайлар жасау;
  
• 
  инвестицияларды тарту бойынша шараларды жасап шығару;
  
• 
  Департамент құзіреттілігіне кіретін мәселелер бойынша мемлекеттік органдардың қызметін қадағалау.
  

Республикадағы кәсіпкерлікті қолдаудың мемлекеттік құрылымының келесі деңгейі Алматы мен Астана қалалары мен облыстары әкімдерінің Аппараты аясында жергілікті атқарушы органдар болып табылады. Кәсіпкерлікті дамыту мен қолдау аясындағы мемлекеттік саясатты жүзеге асыру үшін әкімшіліктер жанынан құрамына кәсіпкерлік Бөліміне кіретін кәсіпкерлік пен өнеркәсіп Департаменттері (Басқармалары) құрылған.

Облыстық кәсіпкерлік пен өнеркәсіп Департаменті (Алматы мен Астана қалаларынікі сияқты) өз құзіреттілігі шегінде шағын және орта кәсіпкерлікті қолдауды жүзеге асыра алады.

Қойылған міндетті жүзеге асыру үшін Департаментке мемлекеттік саясатты жүзеге асыру бойынша келесідей функциялар мен құқықтар берілген:

• 
  кәсіпкерлік аясындағы бірегей мемлекеттік саясатты қалыптастыру мен жүзеге асыру;
  
• 
  мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарының қызметін қадағалау;
  
• 
  қоғамдық бірлестіктермен және басқа да мемлекеттік және мемлекеттік емес құрылымдармен өзара әрекеттесу;
  
• 
  белгіленген тәртіп бойынша хаттарды, өтініштерді, ұсыныстарды және тұлғалардың жеке ұсыныстарын қарастыру.
  

Осылайша, атқарушы мемлекеттік органдар мемлекет пен кәсіпкерліктің өзара қарым-қатынастарын реттеу аясында үкімет тарапынан белгіленген кәсіпкерлік саясатты жүзеге асырудың негізгі субьектісі болып табылады.

Кәсіпкерлік ортаның бастамаларын жүзеге асыру үшін қолайлы жағдайларды құру мен Үкімет тарапынан қойылған міндеттерді іске асыру мақсатында, жергілікті органдарда әкім Аппараттары жанынан кәсіпкерлік істері бойынша Комиссиясын құру арқылы кәсіпкерлермен «кері байланыс» жүйесі жұмыс істеуде. Оның негізгі функцияларына мыналар кіреді:

• 
  шағын және орта бизнестің дамуына бөгет болатын мәселелерді зерттеу;
  
• 
  атқарушы органның жергілікті және теорриториялық органдары үшін ұсыныстарды жасап шығару.
  

• 
  кәсіпкерлікті қолдау мен дамытуға бағытталған ұсыныстарды жасап шығару;
  
• 
  нарықтық экономиканың дамуын ынталандыратын жағдайларды қарастыру;
  
• 
  Қазақстан Республикасында жұмыс жасайтын іскерлік орталықтарды, кәсіпкерлік ассоциациялар мен одақтарды құру;
  
• 
  Кәсіпкерлік жұмыс аясындағы маңызды мемлекеттік мәселелерді шешу үшін ұсыныстарды дайындау.
  

Кәсіпкерлікті мемлекет тарапынан қолдау мақсатында оларды материалды-техникалық және ақпаратты-талдаушылық, қаржылық тұрғыдан қамтамасыз ету бағыттары бойынша жұмыстар жүргізеді. Қолдаудың бұл түрлері жергілікті және территориялық деңгейлерде қабылданатын алуан түрлі бағдарламаларды жүзеге асырумен, сонымен қатар, мемлекеттік капиталдың қатысуымен құрылған арнайы ұйымдар көмегімен, мемлекеттік атқарушы органдармен іске асырылады.

Жоғарыда аталған функцияларды орындайтын ұйымдарға келесідей мемлекеттік компаниялар жатады (21-кесте):

21-кесте – Кәсіпкерлікті қолдау инфрақұрылымының даму институттары