23-Билет
Оттура таш дәвриниң алаһидилиги.
Қазақстан Жумһурийитидики сәясий партияләр вә жәмийәтлик бирләшмиләрниң паалийитидики охшашлиқлар вә айримичилиқлар.
Чағатай улусиниң территориялирини хәритидин көрситиң.
Жавави:
Оттура таш дәвриниң алаһидилиги.
Мезолитниң хронологиялик чеки-б.э.б. 12-5-миң жиллиқларни өз ичигә алиду. Умумән, Қазақстан йеридә мезолит ядикарлиқлири аз тепилған. Палеолитниң айиғи билән мезолитниң бешида чоң тәбиий-климатлиқ өзгүрүшләр орун алди. Йәр бетини бесип алған муз ериди, һазирқиға охшаш өсүмлүкләр билән жаниварлар шәкилләнди. Мезолит дәвриниң чоң йеңилиғи-микролитлар, йәни узунлиғи 1-2 сантиметрлиқ ушшақ ташлардин ясалған қураллар. Микролит дегән сөзниң мәнаси-ушақ таш. Мезолит дәвриниң йәнә бир асасий йеңилиғи нәйзә билән оқ яниң кәшип қилиниши. Оқ я һайванни жирақтин овлашқа мүмкинчилик бериду. Бурунқи нәйзиләргә қариғанда оқ я овчулиқниң ролини техиму арттурди. Овчилиқ мошу дәвирдики адәмләрниң асасий кәсип түригә айланди. Сәвәви мезолитта мамонт, мөңгүз тумшуқ охшаш чоң һайванлар топ-топ жүрмәтти. Әндиликтә мезолитлиқлар ушақ һайванларниң арқисидин жүгрәшкә мәжбур болди. Униңға вақитма, күч қувәтмә керәк болди. Мезолит дәвриниң адәмлири бир жайда узақ турмиди. Улар һәр вақитта һайванлар арқисида көчүп жүрди. Мезолитлик овчилар Иртиш, Есил, Тобыл, Торғай, Яйик дәриялириниң вадилирида яшиди. Қазақстан территориясидә жигирмидин ошуқ туралғулар тепилди.
2. Қазақстан Жумһурийитидики сәясий партияләр вә жәмийәтлик бирләшмиләрниң паалийитидики охшашлиқлар билән айримичилиқларни селиштуруп олтуруп тәһлил қилиң.
1980-жилниң айиғи 1990-жилниң бешидики ихтисадий-ижтимаий вә сәясий саһалардики ислаһатлар һәр хил ижтимаий топларниң һоқуқлири вә мәнпийәтлирини қоғдаш үчүн жәмийәтлик бирләшмиләрни қурушқа дәвәт қилди. 1991-жили 27-июнда «Қазақ КСЖ-дики жәмийәтлик бирләшмиләр һәққидә» Қазақ КСЖ Қануни қобул қилинди. 1996-жили Қазақстан Жумһурийитиниң «Жәмийәтлик бирләшмиләр» вә «Сәясий партияләр һәққидә» Қанунлири, 2002-жили Қазақстан Жумһурийити «Сәясий партияләр һәққидә» қануни қобул қилинди. Аста-аста «Қазақстанниң хәлиқ конгреси», «Алаш», Қазақстанниң социал-демократиялик партияси, Қазақстанниң Социалистик партияси, Қазақстанниң Жумһурийәтлик партияси охшаш парияләр «Лад» жумһурийәтлик славянлар һәрикити, «Азат» Қазақстанниң пухралиқ һәрикити, «Единство» һәрикити, «Әдилет» тарихий-мәрипәтчилик, «Поколение» пенсионерлар һәрикити в.б. қурулди.
Айримичилиқлири, Һәрикәт, бирләшмә – пухраларниң сәясий, ижтимаий, ихтисадий, мәдәний саһаларға бағлиқ көз қарашлирини билдүридиған, мәнпийәтлирини қоғдайдиған тәшкилатлар. Улар жәмийәттики бәлгүлүк-бир проблемини йешиш үчүн қурулуп, шу проблема йешимини тапқан әһвалда өз паалийитини тохтитиши мүмкин. Һә, тәшкилат қайси әһвалда өзгә мәсилини көтүрүш үчүн ишини давамлаштуруп яки партия болуп қайта қурулиду. Партия –сәясий тәшкилат, униң мәхсити бийликкә қол йәткүзүш. Партия жәмийәт вә дөләт арисида бағлаштурғучи хизмәт атқуриду. Сәвәви у, әң алди билән өз паалийитидә хәлиқниң мәнпийитини көзләйду. Партиялик система жәмийәтни демократияландүрүш вә ички сәясий турақлиғини күчәйтиш жәриянида муһим роль атқуриду.
Охшашлиқлири: Қандақ саһада қурулмисун әң алди билән хәлиқ мәнпийитини көзләйду, жәмийәттики бәлгүлүк-бир мәсилиләрни йешишкә йөнәлдүриду. Униң алдиға қойған мәхсәтлирини вә партияниң программилиридин байқашқа болиду. Жәмийәтлик һәрикәтләрму, сәясий партияләрму жәмийәттә һәр хил көз қарашларни, демократияләштүрүшни риважландурушқа өз үлүшини қошиду.
Әһмийити:Сәясий партияләр вә жәмийәтлик һәрикәтләрниң дунияға келиши хәлиқниң сәясий аң-сәвийисини, шундақла сәясий мәдәнийитини шәкилләндүрүшигә тәсир қилиду.
Достарыңызбен бөлісу: |