Бағдарламасы Қарағанды 2016 Әлихан Бөкейхан атындағы №76 жббом
сабақ . Әлиханның Бөкейханның ағартушылық қызметі. 1 сағат
жүктеу/скачать 13,75 Mb.
|
| 15 сабақ . Әлиханның Бөкейханның ағартушылық қызметі. 1 сағат.
Алаш зиялыларының мына еңбектерін зерделеп, топтарға бөл: Қазақ ғылымының тууына Алаш зиялыларының тікелей ықпалы тигені бәрімізге белгілі. Қазақ тіл білімі мен әдебиеттануының басында Ахмет Байтұрсынұлы тұрса, медицина, биология, табиғаттану салаларынан Х.Досмұхамедұлы, математикадан М.Дулатовпен Ә.Ермеков , психологиядан Ж.Аймауытов, педагогикадан М.Жұмабаев, ауыл шаруашылығынан Т.Шонанұлы, Қ.Кемеңгерұлы арнайы еңбектер жазды. Қазақ жазуының, ұлт грамматикасының дүниеге келуіндегі Ахаңның еңбегі айрықша аталады. М.Әуезовтің сөзімен айтсақ: «...Ахаң ашқан қазақ мектебі, Ахаң түрлеген ана тілі, Ахаң салған әдебиеттегі елшілдік ұраны - «Қырық мысал», «Маса», «Қазақ» газетінің 1916 жылдағы қан жылаған қазақ баласына істеген еңбегін, өнер-білім, саясат жолындағы қажымаған қайратын біз ұмытсақ та, тарих ұмытпайтын істер болатын».   
Әлихан Бөкейхан _________________ Ахмет Байтұрсынов __________________ Халел Досмұхамедұлы ______________________   
Міржақып Дулатов _________________ Әлімхан Ермеков ________________ Жүсіпбек Аймауытов __________________ Қошке Кеменгерұлы _____________________________ Телжан Шонанұлы ________________ Мағжан Жұмабаев ___________________   
2. Мәтінді толық оқып шық. Қандай ой түйіндеуге болады? Әлихан Бөкейхан оқыту әдістеріне де өзіндік талдау жасаған. «Серуен жасап зерттеу әдісі» деген мақаласында осы оқыту әдісі, оның білім игерудегі артықшылыққтары туралы жан-жақты баяндайды. Теория мен практиканың, яғни білім мен тәжірибенің арасындағы дұрыс түсініп, былай дейді: «Шын білім тәжірибеде ғана туады. Білім жолының негізі тәжірибе болады, жаттап алып білген білім кісіден сұрап киген тон сияқты. Тойда тонымды бер деп шешіп алғандай жаттап алып берген білім мектептің табалдырығын аттай бере, естен шығады да ұмытылады. Ақыл зерек тексіріп тергеп, терең бойлап тоқып, кестелеп көзбен көргеннен, қолмен ұстағаннан қорытынды шығарады. Бұл неше сыннан өтіп, таспадай сыдырылып, таяқтай жанылып білім негізі болып шығады.» Бұл жерде ол дап-дайын берілген жаттама білімнен көрі, оқушының өзі ізденіп, көзі жеткен білімнің терең де ұмытылмастай болатынын дәлелдейді. «Оқытушы ісіне шебер болса, өзі де, балалар да табиғатты әліпбидей оқып, аты бәйгеден келіп, бүркіт түлкі алып, қызыққа батады да қуанады. Бала оқытуға күйі түскен қаршығадай, түлеп ұшады». Білімді жастардың елдің болашағы мен дамуындағы маңызын жақсы түсінген Әлихан оқудағы жастарға жәрдем қауымын ашу туралы ойлары «...Оқушыға жәрдем қауымы» деген мақаласында [ «Қазақ»,1915] айтылады. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Мәтінді қосымша деректер арқылы зерттеп, өз пікіріңді жаз. Әлихан балаларды жаппай оқытудың рухани мәдениеттің көтерілуіне де тигізер ықпалын жақсы біліп, өзінің «Рухани мәдениет қараулынан» деген мақаласында әлемнің дамыған елдеріндегі ғылым-білімнің дамуын қазақ тұрмысымен салыстырып былай дейді: Рухани мәдениеттің бір белгісі жұрт баласына жалпы оқу, газета, кітап оқып, ғылым жолын тану, қол жеткені ғылым жолында ізденіп, адам баласына жақсылық жол ашу». Сонымен қатар Әлихан өз еңбектерінде оқыту мен тәрбиені бір-бірімен байланысты процесс ретінде қарастырады, тұлға дамуы мен қалыптасуында тәрбиенің жетекші рөлін жан-жақты дәлелдейді. Тәрбиесіз алған білімнің қоғамға пайдасы болмайтындығын айтады. «Ашық хат »деп аталатын мақаласында былай дейді: «...Ұлтына, жұртына қызмет қылу білімнен емес, мінезден. Адам баласын өзіңдей жақсы көр, сүй деген мінез айтылғалы екі мың жыл болған, оның бері отарба, телеграмм, телефон, аэроплан шығарды, жақсы мінезге тоқтаған адам аз, білім біліммен, мінез мінезбен...». ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 4. «Алаш» партиясы бағдарламасы «Ғылым - білім үйрету» жобасынның тоғызыншы тармағы бойынша қандай мектеп оқулықтарын қазақшаға аударды? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________  5. Шығармашылық тапсырма: Әлиханның оқу-білім туралы жазған нақыл сөздерін жаз.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Бағасы:  ____  ____  ____
 жүктеу/скачать 13,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|