Бағдарламасы аясында іске асырылды Karen Armstrong

348
Ол сөгіліп айырылған кезде қазыналы аспан нүктесі жарқырап 
тұрғанға дейін толық танылатын қалыпта болды. Бұл нүктенің ар 
жағында жатқанды тану да, түсіну де мүмкін емес, ол 
Берешит
деп 
аталады.
396
Бұл нүкте Хохма (Даналық, Хикмет) – барша жаратылыстың идеал фор
-
масын қамтитын екінші 
сефирот. 
Нүкте сарай немесе ғимаратқа айнала
-
ды және Бина (Парасат) болады, үшінші сефирот. Бұл үш ең жоғарғы 
се
-
фирот
адамның қамту қабілетінің шегін көрсетеді. Каббалистер Құдайдың 
Құдіретті «Кім?» 
(Ми)
ретінде Бинада болатынын айтады; барша сұрақтың 
басы осы. Алайда жауап алу мүмкінсіз. 
Эн Соф
біртіндеп Өзін адамның шегі 
мен қабілетіне сай реттеуіне қарамастан, Оның «Кім» екенін түсінуіміз 
мүмкін емес. Одан қатты жоғарыға көтерілген сайын «ол» қараңғылық пен 
құпияның ішінде одан да қатты құпияға айналады. Бұдан кейінгі жеті се
-
фироттың Жаратылыс Кітабындағы жаратудың жеті күніне сәйкес келетіні 
айтылады. Ескі Өсиет кезеңінде 
YHWH
кейіннен барша антикалық Ханаан 
Құдайлары мен эротикалық культтерін жеңіп шықты. Бірақ каббалистер 
Құдайдың құпиясын өңін айналдырып болсын сақталып келе жатқан ескі 
мифологиялармен беруге тырысты. 
Зоһар
Бинаны Ұлы Ана деп сипаттайды; 
ол «қараңғылық отының сәулесіне кіру арқылы тағы жеті төменгі 
сефирот
ты» 
туғызды: қайтадан Йесод, тоғызыншы 
сефирот
еркектік қуат жолының 
спекуляциясынан шабыт алғандай көрінеді: иләһи тіршілік мистикалық ұрық 
түрінде ғаламға төгілген байланыс жолы ретінде түсіндіріледі. Оныншы 
сефирот
Шехинада болса жаратылыстың антикалық жыныстық символикасы 
мен Құдай текті идеясы айқын көрінеді. Талмұдта Шехина бейтарап тұлға: 
жынысы мен тегі жоқ. Каббалада болса Шехина Құдайдың іші-сырты 
болады. Алғашқы каббалалық мәтіндердің бірі болған 
Баһир
(1200 жылдар) 
Шехинаны Гностик Софиямен теңестіреді; Плеромадан түскен ең соңғы 
иләһи зат қазір жоғалып кеткен және Құдайға бөтен болып кеткендіктен, осы 
дүниеде айналып жүреді. 
Зоһар
Шехинаның сүргінін Жаратылыс Кітабында 
396 Ibid. 

349
түсіндірілгендей қылып, Адамның жәннаттан түсуімен байланыстырады. 
Адамға Тіршілік Ағашында орта 
сефирот
тың және Даналық Ағашында 
Шехинаның көрсетілгенін айтады. Бір уақытта жеті 
сефирот
қа табынылуы 
тиіс жерде Адам тек қана Шехинаға табынуды таңдайды, тіршілікті хикметтен 
айырып, 
сефирот
тың тұтастығын бұзады. Киелі тіршілік енді үздіксіз 
формада дүниеге ағылып тұрмайды, иләһи Бастаудан айырылды. Бірақ 
Тәуратқа қарай отырып, Исраил қоғамы Шехинаның сүргінін болдырмай 
тастай алады және әлемді қайтадан Құдаймен тұтастандыра алады. Бір топ 
қатқыл талмұдшының бұл көзқарасты дұрыс емес деп табуы таңғаларлық 
емес, бірақ Шехинаның Құдайлық әлемнен ажыраған «Құдайлармен» 
байланысты ескі мифтерді еске түсіретін сүргіні Каббаланың кең тараған 
доктриналарының бірі болды. Шехина көбірек еркектік қырына басымдық 
берілген Құдай ұғымына жыныстық теңдік әкелді және ап-айқын түрде діни 
қажеттіліктерді қанағаттандырды. 
Құдайлық сүргін ұғымы сонымен қатар адамның абыржуының себебі 
болатын айырылу сезіміне де тіл қатады. 
Зоһар
жамандықты үздіксіз 
айырылысқан немесе өзіне сәйкес келмейтінмен байланысқа түскен нәрсе 
деп сипаттаған. Этикалық монотеизмнің проблемаларының бірі - шектеп 
тастауы. Құдайымізде жамандықтың болуы мүмкін екенін қабыл ете 
алмағандығымыздан оған өз ішімізде сабырлық көрсете алмау қаупіміз бар. 
Олай болса, жамандық сыртқа итеріліп, хайуани немесе адамнан тысқары 
әрекет ретінде айқындалады. Батыс Христиандығындағы шайтанның 
қорқынышты бейнесі – осылайша қалыптасқан бір құбылыс. Зоһар 
жамандықтың исін Құдайдың өзінен табады: Дін немесе Ауыр Сот бесінші 
сефиротта. Дін – Құдайдың сол қолы, Хесед (Мейірім) – оң қолы. Дін иләһи 
Мейірім ішінде жүйеленсе, пайдалы және жағымды болады. Алайда басқа 

жүктеу/скачать 28,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: