Бағдарламасы аясында іске асырылды Russell Grigg becoming an outstanding primary school teacher

Мұғалімге тән кәсіби құндылықтар
110
ішінде ұялы телефондарындағы орынсыз суреттерді немесе файлдар
-
ды іздеп, қажет болған жағдайда жоя алады. Үкімет басшылығы тексе
-
руді, іздеуді және тәркілеуді, қорлаудың алдын алу мен күресуді, сон
-
дай-ақ ақылға қонымды күш қолдануды қамтиды. Мұғалімдердің:
„
оқушыларды мектеп ережелерін бұзғаны үшін, нұсқауларды орын
-
дамағаны немесе басқа да орынсыз әрекеттері үшін тәртіпке салуға;
„
егер мектеп саясатында көрсетілген болса, оқушыларды мектептен 
тыс уақыттағы тәртіпсіздіктері үшін мектепке келген кезде тәртіпке 
салуға;
„
егер мектеп саясатында көрсетілген болса және ата-анасына 24 са
-
ғат бұрын ескертілсе, оқушыны қамауға алуға;
„
заттарды іздеуге және тәркілеуге;
„
тәртіптің бұзылуына жол бермеу үшін оқушыларды бақылау немесе 
бір жерде ұстау үшін орнымен күш қолдануға;
„
мұғалім ретіндегі кәсіби рөлін құрметтеуге; 
„
қауіпсіз жұмыс орнында жұмыс істеуге құқығы бар.
Дау-жанжал жағдайында мұғалімдердің көпшілігі балалармен 
физикалық тұрғыда қарым-қатынас жасау деңгейіне алаңдайты
-
нын жасырмайды. Алайда мұғалімнің оқушыға мүлде қол тигізуіне 
болмайды деген ой жаңсақ. Білім департаментінің (DfE, 2013b) нор
-
мативтік нұсқауында мектепте физикалық контакт жасауға тура ке
-
летін жағдайлардың болатыны анық көрсетілген. Олар: оқушыны 
жұбату, алғашқы көмек көрсету немесе дене шынықтыру сабағын
-
да белгілі бір жаттығуларды көрсету кезінде.
 
Сол сияқты Солтүстік 
Ирландия мектептеріне арналған нұсқаулықта қызметкер қиын жағ
-
дайға тап болған балаға ата-анасы сияқты қамқорлық танытып, әсі
-
ресе кіші мектеп жасындағы баланы жұбатудан тартынбауы керек 
екені айтылған (DENI, 1999).
Басқа жағдайларда мұғалім оқушыны бақылауға немесе олардың 
орынсыз әрекетін шектеуге құқылы (Crick Report, DfEE, 1998; DfE, 
2013b). Мұғалім 4 жағдайда орнымен күш қолдануына болады:
1) тәртіпке бағынудан бас тартқан сотқар баланы сыныптан шыға
-
рып жіберуге;
2) оқушының әрекеті мектептегі іс-шараға кері әсерін тигізуі мүмкін 
болса, оның алдын алуға;
3) оқушының сабақтан кетуі оқушылардың өміріне қауіп төндіретін 
болса немесе басқалардың мінез-құлқына кері әсерін тигізетін бол
-
са, оның сыныптан шығуына рұқсат бермеуге; 

Мұғалімге тән кәсіби құндылықтар
111
4) оқушының қызметкерлер құрамына немесе басқа оқушыға шабуыл 
жасауына жол бермеуге, сондай-ақ ойын алаңындағы төбелесті 
тоқтатуға.
Көп айтылмай жүрген мәселелердің бірі – жасөспірім қыздарға са
-
бақ беретін жас ер мұғалімдерге қатысты мәселе. Майерс (2005) осы 
бір шетін мәселені қарастыра келіп, мұғалім мамандығына айтарлық
-
тай кесірін тигізетіндіктен, мұны елеусіз қалдыруға болмайды деген 
тұжырым жасайды. Ол жас ер мұғалімдердің жасөспірімдердің сек
-
суалдық құйтырқы ойынына төтеп бере алмай, тығырыққа тірелетінін 
айта келіп, жасөспірімдердің «бойын билеген бұрын-соңды болмаған 
сексуалдық жойқын күшті өз өміріндегі ең ықпалды ер адаммен сы
-
нап көргісі келетінін» айтады (Myers, 2005, cited by MacBeath, 2012: 17). 
Шотландиялық зерттеушілердің айтуынша, көпшіліктің «ер балаларға 
зорлық-зомбылық көрсететіндер мектепті жағалайды, сонымен қатар 
әйел әріптестерінің «қамқорлығынан» өздерін ыңғайсыз сезінеді» де
-
ген пікірі ер мұғалімдердің шамына тиеді екен (Hepburn, 2013).
Еңбек жолын енді бастаған ер адамдарды оларға деген сұраныс
-
тың артып отырғанына қарамастан, бастапқыда «сырт адам» ретінде 
қабылдау стереотипі әлі де сақталған. Англия мен Уэльстегі балабақша 
тәрбиешілерінің тек 3 пайызы ер адамдар. Сондай-ақ ер адамдар бас
-
тауыш мектептегі жұмыс күшінің 12 пайызын құрайды (Paton, 2013).
Стажер мұғалімдер үшін университеттер мұғалімнен талап етіле
-
тін мектептегі мінез-құлық бойынша қажетті нұсқаулықтар мен ере
-
желер ұсынады. Әдетте ол келесі салаларды қамтуы тиіс:
„
тұрақты қатысу;
„
дәлдік;
„
басқаларды құрметтеу;
„
ресурстарды, оның ішінде интернет құралдарын қажетінше паи�да
-
лана алу;
„
қажетті мінез-құлық;
„
аи�тылған сын-пікірлерді тыңдап, соған ораи� әрекет ету;
„
өзінің білім алуына жауапты болу;
„
киімі мен сырт келбетінің тиісті стандартқа саи� болуы;
„
өз міндеттерін сынып жетекшілердің, тәлімгерлердің, басқа да жұ
-
мысқа қабылдаи�тын қызметкерлер мен оқытушылардың талапта
-
рына саи� орындау;
„
мектеп және университет қызметкерлерінің сұрауы бои�ынша дұрыс 
нұсқауларды орындау.

Мұғалімге тән кәсіби құндылықтар
112
Түсінбестік болмас үшін стажер мұғалімдердің осы талаптарды 
оқып, жауапты тұлғалармен талқылап алғаны жөн. Кей мектептер 
киімге қатысты ерекше талап қоюы мүмкін.

жүктеу/скачать 5,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: