Бағдарламасы «Бейорганикалық химияның теориялық негіздері»

Семей

1.ӘЗІРЛЕНГЕН

доцент м.а., «Химия және география» кафедрасы

2.1 «Химия және география» кафедрасының отырысында

отырысында

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға

мақұлданған және ұсынылған
«_____»___________2013 ж., № _______хаттама
ОӘК төрайымы _________ Г.К. Искакова
4. АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛІП ОТЫР

Мазмұны

1. 
   Қолдану саласы
   
2. 
   Нормативтік сілтемелер
   
3. 
   Жалпы ережелер
   
4. 
   Оқу пәннің (модульдің) мазмұны
   
5. 
   Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі
   
6. 
   Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
   
7. 
   Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
   
8. 
   Әдебиеттер
   

«5В011200» – «Химия» мамандығының Типтік оқу бағдарламасы

«5В011200» – «Химия» мамандығының Типтік оқу жоспары, 10 сәуір 2012 ж. № 158 бұйрығымен іске қосылған және бекітілген;

- СТУ 042-СГУ-5-2012«Пәндердің оқу- әдістемелік кешенін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;

- ДП 042-1.07-2012 «Пәндердің оқу- әдістемелік кешенініңқұрылымы және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:

Химия бакалавры бейорганикалық химия саласында білу керек: жалпы теориялық заңдарды, Д.И. Менделеевтің периодтық занының негізін, оның дамуын және қазіргі күйін, бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарын, комплексті қосылыстардың координациялық теориясының негізін, бейорганикалық қосылыстарды тазарту әдістерін; манызды бейорганикалық қосылыстардың зертханалық және өнеркәсіптік алу тәсілдерін; химия тарихынан мәліметтерді; қазіргі химиялық тілді, терминологияны және символиканы; реакциялардың тендеулерін құрастыру, есептерді шығару, синтезді жүргізу, бейорганикалық қосылыстарды талдау.

Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:

• 
  Барлық негізгі химияның стехиометриялық заңдарын білу және оларды заттың молекулярлық формуласы есептеу кезінде, заттың моль саның массаның граммына немесе молекула, иондар, атомдар санына ауыстуру үшін қолдану білу тиіс;
  
• 
  Периодтық заңды қолдану арқылы периодтық жүйенің құрылымы мен атом ішіндегі электрондар таруының арасындағы байланыстың себебін, Паули принципін және Хунд пен Клечковский ережелерімен қолданып, периодтық жүйеде орналасуын қарастырып әртүрлі элементтің электрондық конфигурациясын жазу, элементтердің қасиеттерінің периодтар бойынша өзгеруін теориялық түсіндіруін және s, p, d, f – элементтердің (жалпы қасиеттері мен өзгешеліктерін) меңгеру тиіс;
  
• 
  Химиялық байланыстың табиғаты туралы теорияларының (Планктың кванттық теориясы, электронның екіжақты қасиеті, Шредингер теңдеуі, Льюис теориясы, Коссель теориясы, ВБӘ, МОӘ) негізгі тұжырымдарын білу. Коваленттік байланыстың табиғатын түсіндіре алу, екіатомды молекулаларының МО энергетикалық деңгейлерінің диаграммасын құрастыра игеру тиіс;
  
• 
  «Тотығу», «тотықсыздану», «тотығу-тотықсыздану реакциялар» терминдерінің мағынасын білу, тотығу-тотықсыздану реакцияларын теңестіре қолдана алуы тиіс;
  
• 
  1 және 2 термодинамика заңдарының анықтамаларын білу. Энергия түрлерін және олардың бір-біріне ауысуын ажырата білу, реакциялардың жүру бағытын анықтау. «Жылдамдық константасы», «Ле-Шателье принципі» терминдерінің мағынасын түсіндіре алу, олармен нақты жағдайларда қолдана білу, сонымен қатар тепе-теңдік константасымен байланысты есептерді шығару, берілген теңдеу бойынша жылдамдықты, жылдамдықтың константасын, реагенттің тепе-теңдік концентрациясын түсіну тиіс.
  

3.5 Курстың пререквизиттері:

3.5.1 Пререквизиттер: «Бейорганикалық химияның теориялық негіздері» пәнін меңгеру үшін келесі дағдылар мен білімдерді білу қажет:

- математика саласында. Дифференциалды және интегралды есептеулердің элементтері. Жаратылыстануда математиканың ролі. Графиктер мен функциялар. Сызықты функция және оның графигі. Натуралды және ондық логарифмдер. Дифференциалды функциялар, олардың есептеулерде қолдану.

1. 
   Химиялық процесстерінің кинетикасы.
   
2. 
   Ерітінділер.
   
3. 
   Химиялық реакциялардың энергетикасы. Электродты потенциалдар. Электролиз.
   

1. 
   Бейорганикалық қосылыстардың қасиеттері
   
2. 
   Катиондар мен аниондарға сапалық реакция.
   
3. 
   Ерігіштік көбейтіндісі.
   
4. 
   Электролиттік диссоциация теориясы.
   
5. 
   Сутектік көрсеткіш.
   
6. 
   Электродты потенциал. Электролиз.
   

1. 
   Химиялық байланыс.
   
2. 
   Қатты деңенің химиясы.
   

1. 
   Комплексті қосылыстар
   
2. 
   Дисперсті жүйелер.
   

1. Өлі және тірі табиғаттағы биохимиялық процестер.

1. Химиялық элементтердің және олардың қосылыстарының химиялық және физикалық қасиеттері және қоршаған ортаға әсері.

2. Биосфераның негізгі компоненттерінде жүретін химиялық процесстердің

механизмі.

3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:

1кесте

Курс	Семестр	Кредиттер	ДР сағ.	СПС сағ.	ЗС сағ.	ОСӨЖ (сағ)	СӨЖ сағ.	Бар-лығы сағ.	Қорытынды бақылау түрі
1	1	4	30	-	30	30	90	180	емтихан

3. 
   ОҚУ ПӘННІҢ (МОДУЛЬДІҢ) МАЗМҰНЫ
   

Бейорганикалық заттардың жіктелуі және номенклатурасы.

5.2. Атом құрылысы. Периодтық заң және Д.И. Менделеевтің химиялық элементтердің периодтық жүйесі.

Химиялық байланыс.

5.3. Химиялық процестердің энергетикасы және бағыты.

Химиялық реакциялар жылдамдығы.

Химиялық тепе-теңдік.

5.4. Ерітінділер.

Электролиттік диссоциация теориясы. Тотығу-тотықсыздану реакциялар. Электродтық процестер.
ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

Кесте 3

Тақырыбы		Көрнекті құралдар, ТОҚ, зертханалық тақталар (стенд)	Өздік меңгерілетін сұрақтар	Бақылау нысанасы
Дәрістер	Зертханалық сабақтар
Атом-молекулалық ілім. Химияның негізгі ұғымдары мен заңдары.	Зертханалық жұмыстарының техникасы.	Кестелер, схемалар	Химияның негізгі ұғымдары мен заңдары.	Ағымды бақылау
Бейорганикалық қосылыстардың жіктелуі және номенклатурасы.	Химияның негізгі заңдары. Химиялық байланыстың негізгі типтері. Бейорганикалық қосылыстардың негізгі класстары.	Схемалар, кестелер	Бейорганикалық заттардың жіктелуі және номенклатурасы.	Ағымды бақылау
Атом құрылысы. Периодтық заң және Д.И. Менделеевтің химиялық элементтердің периодтық жүйесі.	Молекулалық, атомдық массаларды және химиялық эквиваленттерді анықтау.	Сүреттер, кестелер, диаграммалар, схемалар, графиктер	Атом құрылысы. Периодтық заң және Д.И. Менделеевтің химиялық элементтердің периодтық жүйесі.	Ағымды бақылау
Химиялық байланыс.	Есептерді шығару.	Кестелер, плакаттар	Химиялық байланыс.	Ағымды бақылау
Химиялық процестердің энергетикасы және бағыты.	Тұңбалардың түзілу және еру жағдайлары.	Схемалар, плакаттар	Химиялық процестердің энергетикасы және бағыты.	Ағымды бақылау
Химиялық реакциялар жылдамдығы.	Химиялық реакцияның жылдамдығы.	Кестелер, плакаттар	Химиялық реакциялар жылдамдығы.	Ағымды бақылау
Химиялық тепе-теңдік.	Химиялық тепе-теңдік.	Кестелер, плакаттар	Химиялық тепе-теңдік.	Ағымды бақылау
Ерітінділер.	Ерітінділер. Ерітінділерді дайындау.	Схемалар, кестелер	Ерітінділер.	Ағымды бақылау
Электролиттік диссоциация теориясы.	Электролиттердің ерітінділері.	Схемалар, кестелер	Электролиттік диссоциация теориясы.	Ағымды бақылау
Комплексті қосылыстар.	Комплексті қосылыстар.	Суреттер, схемалар	Комплексті қосылыстар	Ағымды бақылау
Тотығу-тотықсыздану реакциялар.	Тотығу-тотықсыздану реакциялар	Суреттер, схемалар	Тотығу-тотықсыздану реакциялар.
Электродтық потенциалдар. Электролиз.	Д.И. Менделеевтің периодтық заңы және периодтық жүйесі	Суреттер, схемалар	Электродтық процестер.
Қорытынды сабақ.	Заттардың тазарту және бөлу әдістері.	Суреттер, схемалар

7 Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы

Кесте 4

Оқулықтардың , оқу-әдістемелік құралдардың атауы	Дана (саны)	Студенттердің саны	Қамтамасыз етілу пайызы
Логинов Н.Я «Аналитическая химия». Просвещение, 1990 г.	10	4	100
Крешков А.П. «Курс аналитической химии». Москва, 1976 г.	10	4	100
Алексеев В.Н. «Качественный анализ». Москва, 1973 г.	10	4	100
Ольшанова К.М. «Аналитическая химия». Изд. Химия, 1980 г.	10	4	100
Цитович И.К. «Аналитическая химия». - Москва, 1985 г.	10	4	100
Васильев В.П. «Аналитическая химия». - Москва 1989 г.	5	4	100
Воскресенский А.Г. «Сборник задач и упражнений по аналитической химии». - Москва, 1985 г.	20	4	100
«Основы аналитической химии» КН – 2 Москва 1999 ж. под. Ред. Золотова	5	4	100

8 ӘДЕБИЕТ

8.1 Негізгі әдебиет

1. 
   Шоқыбаев Ж. Бейорганикалық және аналитикалық химия. - Алматы, 2003.
   
2. 
   Аханбаев К. Химия негіздері. – Алматы, 1985 ж.
   
3. 
   Баешова А.Қ. Жалпы және биобейорганикалық химия. – Шымкент, 2003.
   
4. 
   Бірімжанов Б.А., Нұрахметов Н.Н. Жалпы химия. – Алматы, 1992.
   
5. 
   Ахметов Н.С. Общая и неорганическая химия.-М.:Высш.шк,1988.- 640с.
   
6. 
   Глинка Н.Л. Общая химия/ Под ред. А.И,Ермакова. - 28-е изд., перераб. и доп.- М.: Интеграл-Пресс, 2000.- 728 с.
   
7. 
   Қарсыбеков М.Ә., Қарсыбекова Н.М. Анорганикалық химия. – Алматы, 2005.
   
8. 
   Карапетьянц М.Х., Дракин С.И. Общая и неорганическая химия.- 4 е изд., стеротип.-М.: химия. 2000.- 592 с.
   
9. 
   Зайцев О.С. Неорганическая химия (Теоретические основы. Углубленный курс). М.: Просвещение, 1997.- 320 с.
   
10. 
    Спицин В.И., Мартыненко Л.И. Неорганическая химия. Часть 1. М.: Изд-во МГУ, 1994.- 624 с.
    
11. 
    Суворов А.В. , Никольский А.Б. Общая химия.-4-е изд., испр. - СПб.: Химиздат, 2000.-624 с.
    
12. 
    Степин Б.Д., Цветков А.А. Неорганическая химия. - М.: Высш.шк., 1994.-
    

13.Хьюи Дж. Неорганическая химия.-М.: Химия, 1987.- 696 с.

14.Дей К., Селбин Д. Теоретическая неорганическая химия.- М.: Химия, 1976.-

568 с.

16. Слейбо У., Персонс Т. Общая химия.- М.: Мир, 1979.- 550 c.

17.Дикерсон Р., Грей Г., Хейт Дж. Основные законы химии. В 2-х томах. - М.:

Мир, 1982.

18. Браун Т., Лемей Г. Химия в центре наук. В 2-х томах - М.: Мир, 1983.

19. Кемпбелл Дж. Современная общая химия. В 3-х томах.- М., 1975.

20. Анорганикум / Под ред. Л.Кольдица. в 2-х томах. - М.: Мир,1984 .

21. Химия и периодическая таблица/ Под ред. Е.М.Соколовской, Л.С.Гузея.- М.:

Изд-во Моск.ун-та, 1989. – 640 с.

22. Беремжанов Б.А., Нурахметов Н.Н. Жалпы химия.- Алматы: Мектеп, 1993.-

678 с.

23. Практикум по общей и неорганической химии/ Под. ред. М.М. Буркитбаева,

24. Танашева М.Р. и др. Неорганическая химия, вопросы и упражнения. –

Алматы, Казак университет, 2000 г.

25. Бабич Л.В. Практикум по неорганической химии. - М.: Просвещение 1991 г.

26. Сборник упражнений и усложненных задач с решениями по химии. – Минск,

«Вышэйн школа», 1973.- 234 с.

27. Глинка Н.Л. Задачи и упражнения по общей химии. – Ленинград: «Химия», -

1985. – 263 с.

28. Ахметов Н.С., Азизова М.К., Бадыгина Л.И. Лабораторные и семинарские

занятия по неорганической химии. – М.: ВШ, 1979 – 255 с.

1. 
   Угай Я.А. Общая и неорганическая химия. –М.: высш.шк, 1997.- 527с.
   
2. 
   Лидин Р.А., Молочко В.А., Андреева Л.А., Цветков А.А. Основы номенклатуры неорганических веществ.-М.:Химия, 1983.-112с.
   
3. 
   Лидин Р.А., Молочко В.А., Андреева Л.А. химические свойства неорганических веществ.- М.: Химия, 1997.- 480 с.
   
4. 
   Любимова Н.Б. Вопросы и задачи по общей и неорганической химии.-М.: Высш.шк., 1990 - 351с.
   
5. 
   Зайцев О.С. исследовательский практикум по общей химии.-М.: Изд-во МГУ,1994.-480с.
   
6. 
   Практикум по неорганической химии /Под ред.проф. В.П.Зломанова.-М.: Изд-во Моск.ун.-та,1994.-320с.
   
7. 
   Практикум по общей и неорганической химии: /Л.С.Гузей и др Под.ред. С.Ф.Дунаева.-М.: Изд-во Моск. Ун-та, 2000-87с.
   
8. 
   Коровин Н.В., Минулина Э.И., Рыжова Н.Г. Лабораторные работы по химии.- М.:Высш.шк., 1998.-256с.
   
9. 
   Васильева З.Г., Грановская. Лабораторные работы по неорганической химии.- Л.:Химия, 1986.-288с.
   
10. 
    Хомченко Г.П. Практикум по общей и неорганической химии с применением полумикрометода.- М.:Высш.шк., 1980-333с.
    
11. 
    Практикум по неорганической химии. /Под.ред. Н.Н.Павлова, С.В.Петрова.-М.:Высш.шк.,1986.-296с.
    
12. 
    Иванова М.А., Кононова М.а. Химический демонстрационный эксперимент./Под ред. С.А.Щукарева.-М.:Высш.шк., 1984.-208 с.
    
13. 
    Платонов Ф.Б. Лекционные опыты и демонстрации по общей и неорганической химии. /Под ред. Г.П.Хомченко.-М.:Высш.шк., 1976.-327с.
    
14. 
    Четков И.Н. Химический эксперимент с малым количеством реактивов.-М.:Просвещение, 1989.-191с.