ПЛАТФОРМАНЫҢ ТҰЖЫРЫМДАМАЛЫҚ НЫСАНАЛЫ АРХИТЕКТУРАСЫ Ұлттық цифрлық биометриялық сәйкестендіру платформасы шеңберінде мемлекеттік органдардың биометриялық сәйкестендіру жөніндегі қолданыстағы бастамаларын рөлдерді нақты бөлу және қажетті интеграцияларды жүзеге асыру арқылы бірыңғай архитектураға біріктіру қажет, оның ішінде:
заңнамалық деңгейде биометриялық сәйкестендіруді дамытудың басым бағыттарын айқындау;
объектілер функцияларының қайталануын болдырмау және биометриялық модальдылықтарды бірлесіп пайдалануға мүмкіндік жасау;
цифрлық сәйкестендіруді дамытуға арналған шығыстарды оңтайландыру;
қызметтердің қауіпсіздігі мен қолжетімділігін қамтамасыз ете отырып, ұлттық платформаны оңтайлы таңдау және тиімді енгізуді қамтамасыз ету.
Архитектура ауқымы келесі мемлекеттік органдарды қамтиды:
− ҚР ІІМ – Қазақстан Республикасы азаматтарының және шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың жекелеген санаттарының биометриялық деректерін мемлекеттік тіркеуді қамтамасыз етеді;
− ҚР ҰҚК – шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың биометриялық деректерін мемлекеттік тіркеуді қамтамасыз етеді;
− ҚР ЦДИАӨМ – мемлекеттік органдардың және коммерциялық ұйымдардың (қаржы ұйымдарын қоспағанда) ақпараттық жүйелеріне платформаға қолжетімділік берілетін мемлекет айқындаған Провайдер;
– ҚР ҰБ – бақылау биометриялық жүйесінің әзірлеушісі және ықпалдастырушысы; қаржы ұйымдарының ақпараттық жүйелері Платформаға кіруге рұқсат берілетін мемлекет анықтаған провайдер.
Мемлекеттік органдардың Ұлттық платформасын іске асыруға жауап беруден бөлек Қазақстан Республикасының Үкіметіне пайдалану кезеңінде бақылау биометриялық жүйесін иеленуге және дамытуға жауапты мемлекеттік орган айқындайтын маңызды рөл берілген.
Платформа арқылы азаматтар мен бизнеске биометриялық сәйкестендіру қызметтерін көрсетуді тек мемлекеттік органдардың технологиялық платформалары арқылы жүзеге асыру ұсынылады:
− ҚРҰБ:
▪ бақылау биометриялық жүйесін әзірлеуші (пилот шеңберінде);
▪ ҰЦБСБ жобасы бойынша ықпалдастырушы болады;
▪ қаржы нарығына қатысушылардың Бақылау биометриялық жүйеге қол жеткізуін ұсыну саясатын айқындауды қамтамасыз етеді;
▪ қаржы нарығына қатысушылар үшін дербес (биометриялық) деректерге қол жеткізуге және өңдеуге арналған цифрлық келісімдерді басқаруды қамтамасыз етеді;
▪ Қаржы нарығы, ұлттық төлем жүйесі және өзге де міндеттер үшін сәйкестендіруді қамтамасыз етеді.
− ҚР ЦДИАӨМ қаржылық емес нарық үшін мемлекеттік және коммерциялық қызметтер бағыты бойынша және мыналарды қамтитын, бірақ олармен шектемейтін өзге де қызметтер бағыты бойынша цифрлық сәйкестендіру провайдеріне айналады:
▪ ұялы байланыс қызметтері;
▪ денсаулық сақтау саласындағы қызметтер;
▪ білім беру саласындағы қызметтер;
▪ әлеуметтік-еңбек саласының қызметтері;
▪ көлік қызметтері және басқа да қаржылық емес қызметтер.
Халыққа және бизнеске қызметтер көрсету шеңберінде операциялық дерекқорлар арқылы эталондық биометриялық деректерге, ҚР ҰБ және ҚР ЦДИАӨМ жүйелеріне қол жеткізу дербес деректерді жинауға және өңдеуге арналған келісімдерді басқару жүйесінде тіркелген Дербес деректерді өңдеуге арналған келісімдер негізінде ғана жүзеге асырылатын болады.
5-сурет. Ұлттық цифрлық биометриялық сәйкестендіру платформасы шеңберіндегі мемлекеттік қатысушылардың өзара іс-қимылының нысаналы архитектурасы
Нысаналы архитектураны құру үшін қолданылатын компоненттер тізімі: