БАҒдарламасы мазмұны бюджет. 23 Тұрғын үй -коммуналдық шаруашылық 64

Команданың күшті жағы шайбамен ойнайтын хоккей, доппен ойнайтын хоккей, шахмат, олар Қойгелді а. Арнасай а. Аршалы к. шаруашылықтар базасы негізінде орналасқан. Қойгелді с. Базасында облыстық жарыстар өткізіледі. 2015 жылғы қыстық спартакиадад 1 орынды шайбалы хоккей алса, 3 орынды допты хоккей алды. Облыстық жазғы спартакиадада дойбыдан жалпыкомандалық 2 орынға келіп жетті. Ұлттық және халықтық спорт түрлерінен қол күрестіруден 2 орынға иелендік.

Жыл бойы ауданда қазақ күресінен, шағын футболдан, стол теннисінен, грек-рим куресінен, волейболдан, шахматтан, шашкадан және тоғызқұмалақтан жарыстар түрі өтіп отырды. Мереке күндері спорттық іс шаралар өткізілуде.

Ж.Тәшенов құрметіне волейболдан және баскетболдан ашық тунир өткізілді, оған Аршалы, Атбасар, Целиноград, Нұры, бұхар жырау, Осакаров ауданның топтары қатысты. Лепехин құрметіне баскетболдан ашық тунир өткізілді, оған Аршалы, Осакаров, Целиноград ауданының топтары қатысты. Шахматтан ашық тунир өткізіліп, Аршалы, Шортанды, Астана, Теміртау қ. командалары қатысты.

Спорт саласында және халықтың салауатты өмір сүруін қалыптастыру үшін 56 маман жұмыс жасады, олардан тек қана 86,2% дене шынықтырудан жоғары білімі бар.

Спорттың әр түрі бойынша топтар мен секцияларғашұғылданатындардың жалпы санынан 91,9 % барды, денешынықтыру-сауықтыру бағытындағы клубтар мен топтарға – 7,2%, ақылы топтарға – 0,9%.

Бұқаралық спортты дамыту мақсатында 2014 жылы аудан бойынша 10 мың кісі қатысып 30 спорттық-бұқаралық шаралар өткізілді.

Дене шынықтырумен және спортпен айналысатын балалар мен жасөспірімдерді қамту 107% ұлғайды.

Ауданның БЖСМ – де спорттың 7 түрі жұмыс жасады (футбол, шайбалы хоккей, допты хоккей, қазақша күрес, тоғызқұмалақ, шахмат, дойбы). Аудан үшін шайбалы хоккей, допты хоккей және волейбол спорттың ең тіректі түрлері болып табылады.

2014 жылы облыстық және республикалық жарыстарға 270 спортсмендер мен тренерлер қатысты.

Спорттық құралдар мен жабдықтар жетіспейді, бұл жағдай әсіресе ауылдық жерлердегі спорт залдарында байқалады.

Селолық округтерде спорт бойынша инструктор-әдістемешілердің жетіспеушілігі бар.

Туризм
Ауданда 102 орынды 4 қонақжай мен демалыс үйлері жұмыс жасады.

	2011 жыл	2012 жыл	2013ж.
Жол бойы сервизінің нысандарының саны, бірлік	10	10	10
Орналастыратын орындардың саны, бірлік	4	4	4
Орындармен қызмет көрсетілген келермендер, адамдар	498	814	814
Қонақжай нөмірлерінің саны, бірлік	34	39	39
олардан люкс классы	12	16	16
Ұсынылған керуерт орындары	703	727	727
Толтырылуы, %	3,8	3,8	3,8
Керуерт орындарының орташа бағасы, теңге	3400,0	4989,1	4989,1

Ауданның аумағында Алматы-Астана-Екатеринбург трассасы өтеді.

Туристік инфрақұрылымның дамуының нәтижесінде туристік қызметтің саласындағы көрсетілген қызметтердің жалпы көлеміжыл сайын өсіп отырды және 2014 жылы 7,5млн.теңгені құрады.(2013 ж.-16,3 млн.теңге)

Сондай-ақ ішкі туризмнің келермендерінің саны жыл сайын ұлғайып, 2014 жылы 1100 кісіні құрады.(2013 ж.-814 адам)

Сонымен қатар аумақьта туризм кластерінің дамуына кедергі болатын келседідей жайттар бар.

• 
  Білікті мамандардың жоқтығы, шет тілін еркін меңгерген мамандардың жоқтығы, теорилық білімі ғана емес практикалық жұмыс тәжірбиесі бар .
  
• 
  Автокөлік жолдары және халықаралаық транспорт коридорларының аясында ақпараттық сервистік, туристік инфрақұрылымдардың жағдайының мәз болмауы.
  
• 
  Ауданның курортық зоналарына траснпорттық қатынасының болмауы және сапасының жоқтығы
  
• 
  Ішкі және халықаралық туристік қызмет арасында ұлттық туразығын жарнаманың аздығы.
  

Ауданда ішкі саясаттылық тұрақтылықты сақтау және оны әрі қарай нығайту азаматтық қоғам институттарымен ынтымақтастықтың дамуына байланысты.

Ауданда 2 саяси партиялар, 4 діни бірлестіктер, 18 ҮЕҰ тіркелген және жұмыс жасап тұр.

Үкіметтік емес ұйымдар	ҮЕҰ саны (бірлік)
	2012 жыл	2013 жыл	2014 ж.	2015 ж.
Қоғамдық қорлар	12	13	13	13
Қоғамдық бірлсетіктер ұжымы	5	5	5	5

Аршалы ауданында 50 ұлттар мен барлық негізгі кеңінен тараған діни конфессиялардыңөкілдері тұрады. Аудан аумағында тұратын 27073адамдардан, 37% - қазақтар, 43,3% - орыстар, 5,7% - украиндықтар, 5,4% - немістер, 1,5% - татарлар, 1,8%- белорустар, 0,5% - поляктар.

Өңірде ішкі саяси жағдайдың тұрақтылығын қолдау үшін Қазақстан халықтарының Аршалы Ассамблеясының қоғамдық ұйымдармен және мемлекеттік органдармен өзара іс-әрекетіне көп көңіл бөлінді.

Ауданда бұқаралық ақпарат құралдарында этносаралық және конфессияаралық мәселелерді түсіндіру мәселесі бойынша жүйелі жұмыстар жүргізілді. Ауданның баспасөз беттерінде тұрақты тақырыптық рубрикалар ашылған және жұмыс жасап тұр: «Рухани келісім жолында», «Адам және қоғам», «Дін», «Діни ағым», «Берекелі бірлік», «Достық, ынтымақ, келісім», «Дүниетаным», «Сауапты іс», «Тілім мен дінім – құдіретім», «Рухани қазына», «Мәуліт тарих үлгісі», «Тіл мәртебесі», «Имандылық – тәрбие негізі», «Акция», «Қасиетті күндер», «Мир и согласие – главное достояние», «Один народ – одна страна – одна судьба!», «Человек и закон», «Главный стержень – духовность!», «Традиции», «В париях, организациях и движениях», «Мы – казахстанцы!», «Языковая политика», «Религиозному экстремизму – заслон!».

Тұрақты түрде ауданның діни бірлестіктерінің басшыларының мақалалары жарық көріп тұрды.

Мемлекет басшысының байсалды және сындарлы саясатының арқасында ауданда мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеру мақсатында кең масштабты шаралар жүзеге асырылды. 2014 жылы тілдерді дамыту үшін аудан бюджетінен 4294,0 мың теңге бөлінді. Ауданда 2006 жылдан осы мерзімге дейін үш жылдық курстар жұмыс істейді, олардың тыңдармандары әдістемелік кітаптармен және сөздіктермен қамтамасыз етілген. 2007 жылдан бастап мемлекеттік тілдегі аудандық «Аршалы айнасы» газеті шығарылады. 2011 жылғы қыркүйектен бастап мемлекеттік тілді оқыту бойынша орталық жұмыс жасап тұр, оларда 100-ден астам мемлекеттік және азаматтық қызметкерлер оқыды.

Өңірдегі тұрақты ішкі саясаттың жағдайын социологиялық сұрақнамалар көрсетеді. Азаматтық ынтамақтастық институттары мен мемлекеттің өзара қарым-қатынасын оң жағынан бағалайтын халықтың үлесі 2011 жылы 49%, ал 2012 жылы - 50%,2013жылы - 51%, 2014 жылы-60%құрады. 2011 жылы конфессияаралық қарым-қатынастар саласында мемлекеттік саясатты халықтың 82%, 2012 жылы 84%, 2013 жылы - 89%, 2014 ж- 90% жағымды бағалаған, этносаралық қарым-қатынастар саласында мемлекеттік саясатты халықтың 78%, 89% және 90% жағымды бағалады.

2016 жылдың 1 қаңтар жағдайына ауданда БАҚ 2 бірлігі тіркелген: мемлекеттік тілдегі «Аршалы айнасы» газеті және орыс тіліндегі «Вперед» газеті.Мемлекеттік ақпараттандыру бағдарламасын жүзеге асыру бағдарламасы қаржыландырудың жалпы көлемі 12836 мың.теңге болатын аталған бұқаралық ақпарат құралдарымен жүзеге асырылады.

2011 жылдан бастап ауданда халықты сандық спутниктік теладидармен хабарландыруға бағытталған, өңірлердің отандық телерадиобағдарламаларға қажеттілігін қанағаттандыру үшін, сондай-ақ, Қазақстанның телерадиожүргізу нарығының шетелдік телерадио бағдарламасына тәуелділікті азайту үшін сандық теледидарға көшу стратегиясы жүзеге асырылуда.

01.12.2015 ж. жағдайына OTAU TV қызметіне аудан бойынша 2038 абонент қосылды.

	2011 жыл	2012 жыл	2013 жыл	2014 жыл	2015 жыл
Сандық спутниктік теледидардың қазақстандық операторға қосылғандары, бірлік	239	637	395	692	470

Жастар саясаты
2014 жылдың басына 14 пен 29 жастағы ауданның жас тұрғындарының саны 7039 кісіні құрады немесе аудан халықтарының жалпы санынан 26% құрайды, олардан жас балалар – 3730 кісі (53%), қыз балалар – 3309 кісі (47%).

Аршалы ауданы әкімінің №А-59 13.02.2012 жү қаулысымен бекітілген Аршалы ауданы әкімдігі жанында мемалекеттік жастар саясатын жүзеге асыру комиссиясы құрылған. Комиссия төрағасы болып аудан әкімі сайланған.

«Қазақстан 2020 болашаққа жол» аты Концепциясының 2020 жылға дейінгі мемлекеттік жастар саясаты Концепсиясының шаралар жоспарының тармақтарын орындауда Аршалы ауданы әкімдігінің №А-321 қаулысымыен «Аршалы ауданында жастардың ресурстық орталығы» коммуналдық мемлекеттік мекемесі құрылған, ережесі бекітілген.

Коммуналдық мемлекеттік мекемесі қызметінің мақсаты жастарға әлеуметтік көмек көрсету қызметін жүзеге асыру, рухани және құқықтық жаағдай, кәсіби даярлығы мен өзінің интелектуалдық және шығармашылық әлеуметіндегі мүмкіндігін жүзеге асыру үшін қажетті экономикалық, әлеуметтік, құқықтық жағдай жасау, сондай-ақ жастар саясатын іске асыру сапасында туындайтын проблемаларды шұғыл шешу болып табылады.

Аршалы ауданының 6 орта мектептерінде: ауданның қоғамдық –саяси өміріне белсенді қатысатын Волгодонов, Бірсуат, Константинов, №1 АОМ, Ново-Александров, Михайлов ОМ Қазақстан халықтарының Балалар Ассамблеясы жұмыс жасады.

Жастарға қатысты мемлекеттік саясатпен халықтың қанағаттану деңгейі 53% құрайды. Жастар ұйымдарының қызметіне қатысатын жастардың үлесі 68% .

2013,2014,2015 жылдары жастар саясаты аясында жастардың көкейтесті мәселелерін, жастар бірлестіктерінің белсенділігін және тақырыптық шараларды жүзеге асыру тиімділігін анықтау бойынша, «Заманауи жастар: жағдайдың талдауы( социологиялық сұрақнама жүргізілді.

Жастар арасында маңызды проблемалардың бірі жұмыспен қамту болып табылады. 2013 жылы 119 адам жұмыссыз ертінде тіркеуде тұрды, 2014 ж. -105, 2015 ж-119 адам.

Жұмыспен қамту сұрағынан басқа үймен қамтасыз ету сұрағы да бар, жастар осы сұрақты шешуде ауданнан тыс дерлерге қоныс аударуда.

Замануи уақыттағы жастардың мағынасы мен рөлін ұғынуда, осындай арада қылмыскерліктің дамуында, жастардың бос уақытын ұйымдастыру сұрағы барлық мүдделі тараптардың жұмыстары болуы керек.

Жасы кәмелетке томағандары және жастар арасында қылмыстың алдын алу және жоғарыда аталған жастардың түнгі уақытта ата-аналарсыз қыдыруын бақылауда, ресурстік орталық методистерімен бірге АІІБ қызметкерлері мен инспекторлары бірігіп рейдтік іс шаралар өткізуде, сондай ақ «Нұр Отан» партиясы қызметкерлерімен бірлесіп.

Жастар, өзін өзі қамту және жұмыссыз қатарына кіретін, діндарлық секталарға кіретін санатқа жатады. Осындай жағдайлардың алдын алуда жастар ортасында діндарлық ұйымдар мен мемлекеттік мамандары бірлесе шаралар өткізілуде. Осындай кездесілер аясндар жастар дәстүрлі дінге қызығушылық танытып,шын сенімдегі постулат пен өтірік дін арасындағы айырмашылықты ажыратуға көптеген пікір талас түседі.

• 
  мектепке дейінгі білім беретін ұйымдардағы мұғалімдердің жоғары білімі барлардың аз үлесі ;
  
• 
  медициналық кадрлардың тапшылығы;
  
• 
  қан айналым, қатерлі ісік, туберкулезбен ауыратын адамдардың деңгейінің жоғары болуы ;
  
• 
  халықтың өмір сүру деңгейінің төмен болуы ;
  
• 
  халықтың өз ісімен айналысу деңгейінің жоғары болуы;
  
• 
  орташалы облыстық деңгеймен салыстырғанда халықтың кіріс табысының төмен деңгейі ;
  
• 
  аудандағы спорттық құралмен жабдықтау әлсіздігі
  
• 
  дене шынықтыру саласында балалар-жасөспірімдер клубтарының әлсіз дамуы ;
  
• 
  жастар саясаты аясында білікті мамандардың аз болуы ;
  
• 
  туристік, қызметтік, инженерлік, транспорттық инфрақұлымның даму деңгейінің төмен болуы.
  

Ішкі істер органдарына сенім болжау деңгейі 2014 жылы жоспар бойынша 54 пайыздың 54 пайызын құрады. Жыл сайын ішкі істер органдарына сенім арты өсіп келуде (2012 ж 50%, 2013 ж-53%, 2014 ж-54%)

Жол көліктер апаттарының саны автокөліктердің 10 мың бірлігіне 2014 жылы 41% құрады, бұл жоспарланған деңгейден 81% төмен. (2012 ж-63,3%, 2013 ж-66,7%, 2014 ж-41,0%) . ЖКА және осы кезде зардап шегушілер кісілердің санының өсуінің негізгі себебі болып жол қозғалысының жеделдігінің ұлғаюы мен қауіпсіздікдің көрсеткіштерінің өзгеруі ықпал жасады.

ЖКА салдарының ауырлығының коэффициенті 22,1 құрады (2011ж.-16,9), 10 мың халыққа зардап шеккен адамдардың саны 44,7 құрады (2011 ж. – 30,4).

2014 жылы 2013 жылмен салыстырғанда тіркелген қылмыс саны төмендеуде 13,4 % 54 жағдайға дейін. Сонымен бірге қылмыстардың салыстырмалы салмағы , қылмыстар құрылымында тонау (+100%, 3 фактіге, 0 ден 3-ке дейін) және ұялы телефондар ұрлығы (+87,5 %, 14 фактіге, 16 дан 30 ға дейін).

Аса ауыр, ауыр түрлі қылмыстардың және басқаның мүлігін ұрлаудың ашылу пайызының төмендігі, азаматтардың қылмыстар туралы хабарлары мен өтініштерін тіркеу тәртібінің өзгеруі, электрондық КУЗИ-ді енгізу, аса ауыр қылмыстардың 100 пайызға, ауыр қылмыстардың 20 пайызға тіркелу санының өсуіне байланысты жеделдік-тексеру бөлімшесіне үлкен жұмыстың арттылуы салдарынан болды. Сонымен қатар қылмыстардың аса ауыр түрлерінің ашылуының көрсеткіші 67,7% және басқаның мүлігін ұрлау – 57,9% құрады. Бұл орташа - облыстық көресеткіштен жоғары (облыс бойынша аса ауыр қылмыстың ашылуы – 58,3% және ұрлықтың ашылуы -31,1% құрайды.

Нашақорлыққа қарсы насихаттың жалпы мемлекеттік жүйесінің қалыптасуын ұйымдастыру өте үлкен жетілдіруді талап етті. Осы жұмыстар бойынша барлық мемлекеттік органдар мен бұқаралық ақпарат құралдарының әлеуеттілігін пайдалана отырып, ақпараттық- насихаттың нақты кешендішараларын қабылдау қажет.

Қазақстанмен шекаралас мемлекеттегі тұрақсыз әлеуметтік-саяси жағдай көші-қон ағынына және осыдан шығатын қылмыстарға, әсіресе наша, қару айналымына, ұрлыққа және басқа қылмыстарға жетелейді.

Сонымен қатар жол-көлік кешендері қиын жағдайда жұмыс жасады. Автокөліктер паркінің өсу қарқыны және заманауи автокөліктердің жылдамдық сипаттамасы көше-жолдарының желілерінің даму қарқынынан асып түсті. Республикалық маңыздағы жолдардың ұзын бойындағы маңызды бөліктеріне түбегейлі өзгерістер енгізу, жол бөлігінің кеңдігін ұлғайту, оларды қоршауды, жол белгілерін қоюды қажет етті. Жергілікті маңыздағы жолдардың жағдайы қанағаттанушылыққа жатпайды. Жол қозғалысының қатысушыларының көлік жүргізу тәртібі, әсіресе көлік құралдарын жүргізушілердің тәртібі өте төмен.

Көлік жүргізушілерді дайындау жүйесін жақсарту қажет болды.

Осындай және басқа себептер жол-көліктері апаттарының салдарының ауырлығын көрсетеді.

2011-2014 жылдары тіркелген қылмыстар қозғалысы келсіні көрсетеді:

• 
  2011 ж. +23,9 пайызға өсуі;
  
• 
  2012 ж. +5,0 пайызға өсуі;
  
• 
  2013 ж. +37,1 пайызға өсуі;
  
• 
  2014 ж. -13,4 пайызға төмендеуі.
  

2011-2014 ж.ж. арасында қылмыстарды тіркеу және ашу келесі кестеден көруге болады.

Атқарылып жатқан жұмыстың негізінде және құрастырылған жоспарға сәйкес мақсатты оперативтік-алдын алу іс шаралары атқарылып жатыр, ұрлық жасауға және ұялы телефондарды ұрлауға оңтайлы жерлерді.

Ағымдағы кезеңде «Учаске», «Мас жүргізуші», Транзит», «Көкнәр», «Мал ұрлау», «Ізденіс», «Қауіпсіз жол», «Борышкер» оператитік-алдын алу шаралары өткізілді.

Алдын алу шараларының жүйесін қамтамасыз етуде «Құқық бұзушылықтың алдын алу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды. Бұл бағдарламаның мақсаты қоғамдық тәртіпті сақтау және қамтамасыз ету болып табылады. Алға қойылған мақсаттарды жетуге:

-құқық бұзушылықты деңгейін төмендетуді қамтамасыз ету;

-құқық бұзушылықтың ескерту және азаматтарды тартуды қмтамасыз ету;

-ІІБ материалды-техникалық және ақпараттық қамтамасыз етуде жоғарлату.

Халықты және аумақтарды апаттан және табиғи және техногендік сипаттағы дүлей апаттардан қорғау

Аршалы ауданының аумағы орналасуы бойынша табиғи дүлей апаттарға жақын табиғи жағдайда екенін байқатады: су тасқыны, дауыл, орман және дала өрттері, температураның күрт төмендеуі және қарлы борандар, індеттер және эптзоотиялар, сондай-ақ, өнеркәсіп нысандарындағы апаттан болатын екінші факторлар.

Су тасқыны аймағына 9 елді мекендер жатады, тұрғын үй сандары 132, тұрғындардың саны 441 кісі.

Қарлы боран автокөліктің қозғалысын қиындатуы немесе толықтай жауып тастауы мүмкін:

- республикалық маңыздағы Алматы-Екатеринбург трассасының 1307-ден 1312 км бөлігінде (Бабатай ст. – Шептікөл ст. Аудандары);

- облыстық маңыздағы жолдың 11 бөлігі: 1) Бабатай-Волгодон-Нововладимир автожолдарының 3-4 км, 16-24 км, 33-34 км; 2) Астана қ.-Сараба ст. шығыс жағындағы жолдың 12 км, 15 км, 32-34 км бөліктері; 3) Ерейментау-Павловка-Аршалы автожолдарының 72-76 км, 80 км, 85 км, 99 км, 113 км бөліктері;

- аудандық маңыздағы жолдың 4 бөлімшесі: Ижевск с. Жанындағы т/ж бекетінің ауданындағы бөлімше; Аршалы-Ақбұлақ автожолының 1 км бөлігі; Түрген-Шортанды-Константиновка-Белоярка автожолының 3 бөлігі.

2015 ж. Су тасқыны болағанын есепке ала отырып, ғимараттарды және құрылымдарды су басудан алдын алу шараларына, сондай ақ су тасқын суларын авариялық жағдайсыз өткізуде көктем уақытында қалыптастыру жәгне инфрақұрылым жетілдіруді жеткізу.

Табиғи ТЖ бұрынғыша даладағы өрттер көп шығын келтіреді. Үлкен аумақтарға жайылып, орман алқабына көшеді және оны жоюға көптеген күш пен өртке қарсы қызмет күштері жұмсалады. Былтырғы жылы аудан аумағында табиғи өрттер тіркелген жоқ. Төтенше жағдайдың ең қауіпті фкторы болып кәміптік және тұрмыстық өрттер болып саналады.

Пәтерлер мен үйлерді жанатын заттармен, синтетикалық заттар және тұрмыстық техникалармен толы болуы, бір жағынан, синтетикалық заттар жануанына улы газдардың бөлініуі арқылы адмдардың денсаулығына және өміріне қатер алып келеді.

Сондай ақ, суда болатын жағдайлар да қауіп қатер төндіруде. Жыл сайын су акваториясында адам өлімімімен байланысты жағдайлар да болып жатады, негізгі себебі, азаматтардың жеке қауіпсіздігіне және су басында қауіпсіздікке немқұрайлы қарауының себебі салдарынан.

Инфрақұрылымның дамуына байланысты, халық санының артуы, бақылаусыз аумақтарда қауіпті жағалаулардың болуы, шомылуға болатын жерлердің болмауы жыл сайын адамдардың су қоймаларында өліміне алып келіп соғады.

Қауіпті нысандарда апаттар болған жағдайда халықты хабарландыру сұрағын шешу мақсатында, қысқа мәліметпен СМС арқылы хабарландыру ұсынылды, қауіп төніп тұрған жағдайда немесе төтенше жағдай болған кезде және халықтың әрекеті тәртібі.Осы сұрақты жүзеге асыруда Ақмола облыстық ТЖ Департаменті KCELL, BEELINE, TELE-2 ұялы телефондарының операторларымен халықты төніп тұрған қауіп туралы хабарландыруда келіссөз жүргізуде.

Сондай-ақ, қауіпті нысандарды және гидротехникалық құрылғылараны жөндеу жұмыстарын өткізіп және де халықты алдын ала ескерту құрылғыларын орнату керек. «Азаматтық қорғаныс» Заңының 25 бабына сәйкес қауіпті нысандарда төніп тұрған қауіп туралы хабарландыру керек.

Қауіпті нысандарда төніп тұрған қауіп туралы ескерту құраладыра техникалық жағынан істеп тұруы қажет.

Аумақтар мен халықты табиғи сипаттағы төтенше жағдайдан қорғауды қамтамасыз ету үшін, табиғи жағдайлардан экономикалық зиянды азайту үшін ошақтардың, бөлімшелер мен аймақтардың мониторингін дамыту, табиғи апаттарға қарсы тұру бойынша инженерлік-қорғаныс шаралар кешенін жүзеге асыру, оның ішінде оны өңірдің даму стратегиясына, елді мекендердің құрылысының бас жоспарына енгізу қажет.

Сондай-ақ, ҚР Үкіметінің Қаулысымен бекітілген , 2011-2014 жж Астана қ. Аумағындағы елді мекендердің әлеуметтік-экономикалық дамыту Кешенді жоспарына сәйкес, 3 елді мекенді дамыту қарасытырлған. Осы кешенді жоспарға енген елді мекендер жаға бас жоспарлармен қамтылған.

2014 жылы облыстық бюджеттен Волгодон с., Разъезд 42, Қойгелді с. Бас жобасын дайындауға 15,0 млн.тг қаражат бөлінді. 2015 жылы аудандық мәслихат сессия шешімімен бекітілді.
Құрылыс

Ауданда құрылыс жұмыстарының көлемі тұрақты түрде ұлғаюда және 2014 жылы 9325,8 млн.теңгені құрады, ФКИ – 223,8%.

2008-2012 жылдары ауданда қаражат жетіспеушіліктен жалға алу немесе несиелік тұрғын үй құрылысы жүргізілмеді. 2011 -2014 жылдар аралығында 362 пәтер, 350 үй салынды. Сонымен қатар, тұрғын үйге мұқтаждардың саны өсе берді. Егер 2011 жылы тұрғын үй алу кезегінде 169 кісі тұрса, ал 2012 жылы кезекте 229 кісі, 2013 жылы 237 адамға, 2014 жылы 220 адам кезекте тұрды.

2013 жылдан бері Аршалы к. сметалық құны 157,1 млн.теңге 16 пәтерлі коммуналдық тұрғын үйдің құрылысы жүзеге асуда. Нысанды пайдалануға беру 2015 жылдың желтоқсан айына жоспарланған.

Соңғы 5 жыл арасында қаржыландырудың барлық көзінен пайдалануға 79887 шаршы м. қолданысқа енгізілді (2010 ж.-14000 ш.м., 2011 ж-14022 ш.м., 2012 ж-17534 ш.м., 2013 ж.-19026 ш.м., 2014 ж-15305 ш.м.)

Ауданның 32 елді мекендерден 6 елді мекендері бойынша: Жалтыркөл а., Жібек жолы а., Ақбұлақ а., Қостомар с., Аршалы к., Бабатай ст.ауылдың дамуының бас жоспары әзірленді.

Құрылыс индустриясындағы негізгі мәселелердің бірі заманауи талаптарға сай келмейтін білім, денсаулық және спорттық-мәдени нысандарының жобаларының болмауы, жеке құрылыс аудандарында инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымдарын дамыту және жайластыруға қаражаттардың жетіспеушілігі, ауылдық мекендерде орталықтырылған сумен жабдықтау көздерінің құрылысының қажеттілігі.

100 тұрғынға телефонның тығыздығы орташа есеппен 24,4 ОТА құрайды және 2011 жылмен (30,5) салыстырғанда 5,9% өсті.

Жалпы құрылымдық сыйымдылық 6159 нөмірді құрады, олардан 6052 нөмір (98,2%) , олардан пәтер телефондары – 5374. Береке с., Шөптікөл ат., №41 РЗД, №42 РЗД, Родники с., Ақжар с., Қостомар с. кіші елді мекендерге телефондар өткізілді.

2015 жылы кең жолды интернеттің табыскерлік базасы 766 абонентке ұлғайтылды және 1721 абонентті құрады. Волгодонов, Арнасай, Донецск селоларында, Бірсуат а. DSLAM орнатылды. Ижев, Константновка, Михайлов селоларында, Ақбұлақ а., Аршалы к., Түрген а. порттарды қосу есебінен құрылымдық сыйымдылық 2 есеге ұлғайды. 2012 жылы ауданның үлкен және кіші селоларында супер EVDO – 30 ID TV құрылған.

Қазіргі замандағы білімді қоғамды дамытуда халықтың замануи ақпаратқа және телекоммуникация жүйелеріне қол жетімді болуында дамыту қажет.

Ақпараттық сауаттылық- адамнық күнделікті және кәсіби қызметінде шеберлігін және білімін қолдануға мүмкіндік береді. Ақпараттық технологиялармен жұмыс істей білу барлықтарымызға ақпараттық қоғамның ашықтығын байқатады.

Халықты ақпараттық сауаттылыққа оқыту жалпы білім беретін мекемелерде 6 жастан 15 жасқа дейін игеру бағдарламасына сәйкес білім беріледі.

2014 жылы телекоммуникация торабы мен пошта байланысымен 219,4 млн. теңге сомаға қызмет көрсетілді немесе 2013 жылға қарағанда 114,3%, оның ішінде аудандық телекоммуникация торабымен 179,1 млн. теңге сомаға (2013 жылға 116,8%), аудандық пошта байланысымен 40,3 млн. теңге сомаға (2013 жылға 104,1%).

Аршалы кентінде MAD SI-3000 енгізілген: жеке тұлғалар бойынша 576 телефон жүйесі (іске қосылғаны 276) және кең жолақты рұқсат 384 порт (іске қосылғаны 119).

Аудан тұрғындарына екінші деңгейдегі банктің қызметін атқаратын, қызметтің 4 түрін: пошталық, қаржылық, агенттік қызмет, пошта өнімдерін және халықтың тұтыну тауарларын тарату бойынша қызмет көрсететін аудандық пошта байланыс торабы және пошта байланысының 12 бөлімшесі және 1 пошталық байланыс бөлімшесі қызмет көрсетеді. Жібек жолы а. пошта байланысы бөлімшесінде салық төлемдерін қабылдау бойынша «COLYIR» 3 болжам бағдарламасы орналастырылған және Аршалы к. POS-терминал қойылды.

Табыскерлерді пластикалық ВИЗА карточкасы арқылы қызмет көрсетіледі. 2 банкомат (2-і «Қазақстанның халық банкі» АҚ Аршалы басқармасында орналасқан).
Жолдар

Ауданның әлеуметтік экономикалық дамуында жол түйінді рөлде. Аумақтың географиялық орналасуы, астанаға жақындығы, сондай ақ ірі транспорттық коридорларыныңқиылыснда орналасуы аумақтың жоғары шамасын арттыруда.

Аршалы ауданының аумағында екі бағытта Астана-Алматы, Астана-Павлодар темір жол өтеді, 5 темір жол стансасы және 2 бекет бөлімшесі, республикааралық, республикалық және облыстық маңыздағы автокөліктер жолдары бар.

Жүк тасымалдау негізінен ведомстволық автокөлікпен жүргізілді, 2012 жылы ауданда жүк тасымалдаумен айналысатын «Avtotransporteishin» ЖШС кәсіпорны тіркелді.

Жолаушыларды тасымалдау кент арқылы өтетін облыс аралық маршруттармен жүргізілді. Автобус маршрутымен 13 елді мекендер қамтылған, оларда 8 қалааралық маршруттар және 1 қалалық маршрут жұмыс істеді, автобекет жұмыс жасаған.
Кесте 27.02.2015 ж. хабарлаумен қамту

Ауданның автокөліктер жолдарының ұзындығы 383 км құрайды, олардан 87 км республикалық маңыздағы, 160 км облыстық маңыздағы және 136 км аудандық маңыздағы. Автокөлік жолдарының жалпы көлемінен 170 км асфальтпен жабылған және 213 км - ұсақ таспен жабындалған.

Аршалы ауданынындағы сәулет және қала құрылысы жүйесіндегі негізгі мәселелераудан әкімдігілермен ауданның елді мекендерінің жаңа қала құрылыс құжаттарын әзірлеуде жеткіліксіз қаржыландыру болып табылады. Бюджеттік Кодекске байланысты қала құрылыс құжаттарын әзірлеуді қаржыландыру аудандық бюджет есебінен жүзеге асырылады.

Осы нормативті ескере отырып, осы сұрақты шешуде елді мекендердің аумақтарын дамытуда бизнесті дамыту аясында жеке инвестицияларды қала құрылысы жобаларын дамытуда тарту.

Құрылыс индустриясында негізгі мәселердің бірін атап өту керек қазіргі уақытта білім, денсаулық сақтау және спорттық-мәдени нысандарының құрылысында замануи талапқа жататын сапалы жобалардың жоқтығы және жеке құрылыс аудандарында инженерлік инфрақұрылымдардың дамытуда және жайластыруда қаражаттың жетіспеушілігі.

Көлік жүйесінде негізгі мәселелердің бірі болып табылады:

• 
  заңсыз түрде тасымалдаумен айналысатындар аясында бақылау жағын күшейтуде НҚА жетілдіру, олар рести түрде тасымалдаумен айналысатындардың жұмысын төмендетеді;
  
• 
  автокөлік жолдарының сапасының төмендігі ;