Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау

2015 жылы жұмыспен қамту орталығында жұмыссыз ретінде 62 тіркелді, оның ішінде 40 әйел адам (64% ), 2014 жылмен салыстырғанда 11 адамға аз.

Негізі ауданда жұмыссыздық деңгейінің төмендеу жағдайы 0,2 пайызға төмендеді.

2015 жылы жұмыспен қамту туралы 626 адам хабарласты, 2014 жылмен салыстырғанда 197 адамға көп. Оның ішінде 578 адам жұмысқа орналастырылды, 2014 жылмен салыстырғанда 220 адамға көп. (358 адам). Хабарласқандар санынан жұмысқа орналастырылғандар үлесі 92%, әйелдер 46%, жастар-36 %.

2015 жылы ауданда 402жаңа жұмыс орындары құрылды, олардан ауыл шаруашылығында 87(уақытша) және шағын бизнесте 315 орын (тұрақты). Тұрақты жұмыс ретінде өктерме және бөлшек сауда орындарында 270 орын құрылды немесе 85% құрады.

Жұмыс іздеу жұмыстарына жұмыс іздеу клубының атқарып жатқан жұмыстары: семинарлар, клубтың өткізген 30 адам қатысты (2014 ж -70), оның ішінде 8 адам тұрақты жұмысқа орналасты (2014 ж-18), уақытша-18 адам (2014 ж-39).

2014 жылы 4 бос орындар жәрмеңкесі өткізілді, оған 39 адам қатысты. 10 адам тұрақты жұмыс орнынан орналастырылды, қоғамдық жұмыстарға 3 адам, жастар практикасына 1 адам және 31 адам кеңес алды.

2015 жылы аз қамтылған адамдар 51 адамды құрады, 2014 жылмен салыстырғанда 14 адамға өсті.

51 адамға атаулы әлеуметтік көмек алатын 13 отбасы құрамында 51 адам барлығы 868,9 м.т. (7042 теңге) құрады. 2014 жылмен салыстырғанда атаулы әлеуметтік көмек алатындар саны 14 адмға кеміді.

18 жасқа дейінгі мемлекеттік көмек алатындар саны 182 адам, МБК орташа айлық көлемі 1010 теңгені құрады.

АӘК алатындардың санаттарыныың талдауы, АӘК алатындардың арасында ең үлкен үлесін 18 жасқа дейінгі балалар (59%), балаларға күтім көрсету бойынша жұмыс жасайтын кісілер (14%) және жұмыспен қамту органдарында есепте тұрған , жалданып жұмыс жасайтындар (5%) құрайды.

Үйге арнайы әлеуметтік көмекті 37 әлеуметтік қызметкерлер көрсетуде.

Арнайы әлеуметтік қызмет көрсетумен қамтылған адамдардың үлесі 100% құрады.

Мемлекеттік саясатында көрсетілегн халықтардың күн көріс деңгейі және мүгедектерге қол жетімді қызмет көрсету болып табылады.

Аршалы ауданында 2015 жылдың 1 қаңтарына 635 адам мүгедек тізімінде тұрды.

2014 жылы мүгедекті жұмыспен қамтамасыз ету картасы құрылды, 2014 жылы 22 адамды жұмысқа орналастыру қарастырылған, 2015 жылдың 1 желтоқсанына 27 мүгедек жұмысқа орналастырылды, 122 пайызды құрады.

2012-2018 жылдарға арналған мүгедектердің күн көру сапасын жақсарту және құқықтарын қамтамасыз ету шаралар жоспарының бірінші сатысын жүзеге асырудаауданда 165 әлеуметтік нысандарын паспорттау және түгендеу жұмыстары өткізілді, бұлар- жергілікті басқару органдарының нысандары, денсаулық сақтау, білім, мәдениет және спорт, халыққа қызмет көрсету орталықтары және басқалары.

Мүгедектерге қол жетімді қамтамасыз етуге 165 нысандар жаталды, оның ішінде мемлекеттік басқару -14 бір, денсаулық сақтау-28 бір, халықты әлеуметтік қорғау-1 бір, білім-16 бір, мәдениет-10 бір, дене шынықтыру және спорт-1 бір, көлікті қамтамасыз ету-1 бір, басқа -8 бір.

2014 жылы әлеуметтік инфрақұрылым 3 нысандарын бейімдеу қарастырылған. 2015 жылдың 1 қаңтарына аудан бойынша 6 нысан бейімделген, оның ішінде; мемлекеттік басқару нысандары-1 бір, денсаулық сақтау-2 бір, басқалары-3 бір.

2015 жылы ауданда 232 кәсіпорын жұмыс жасады, оның ішінде 3 ірі, 15 орта және 214 кіші ұжымдыр. Олардан 232 кәсіпорында ұжымдық шарттар болған, бұл 100 % құрайды, 2013 жылмен салыстырғанда 39% өсті.

Кәсіпорындарда жұмыс істейдіндердің қайғылы оқиғадан болған жағдайлар тіркелмеді.

2015 жылы ауданда бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі аясында 85 меморандумға қол қойылған: мектеп оқушыларын ыстық тамақпен қамтамасыз етуде 10,1 млн.теңгеге , денсаулық сақтауға 965,0 м.т., әлуеметтік қорғауға 18,8 мың.т. басқа-745,0 м.т.

2014 жылы аудан бойынша күнкөріс көру деңгейі 21364 теңгені құрады.

Табысы ең төмен күнкөріс деңгейінен төмен халықтың үлесі 2015 жылы 4,3% құрады.

Аршалы ауданында Жұмыспен қамту картасына сәйкес, жұмыс күші 2015-2017 жылдарға мұқтаждық 1375 адам қажет, оның ішінде 2015 жылға -702 адам, 2016 жылы 331 адам, 2017 жылы -342 адам. Экономика секторларына байланысты болжам бойынша құрылыс (41,3 пайыз), ауыл шаруашылығы (21,8 пайыз), сауда және қызмет (11,3 пайыз), кәсіпкерлік (9,2 пайыз) және әлеуметтік сала (9,1 пайыз).

	2015 жыл	2016 жыл	2017 жыл
Жұмыс күшіне мұқтаждық, адам	702	331	342
Ауылшаруашылық, орман және балық шаруашылығы	140	84	30
Тау кен ісі өнеркәсібі	113	33	25
Өндірістік өенркәсібі	40	20	10
Құрылыс	155	109	86
Көлік және қойма	35	23	20
Қызмет көрсету, көтерме және бөлшек сауда қызметі	93	21	21
Білім, денсаулық сақтау, әлеуметтік қызметтер, өнер, демалу және спорт	9	10	10

Ақмола облысы бойынша жүзеге асып жатқан жобалар бойынша еңбек күштерінің қажеттілігі 2015 жылға -702 адамды құрады.

2016 жылы 257 адамға еңбек рыногінің толатына болжанып отыр, келесі көздерден: ЖОО түлектері, ТиПО, ішкі мигранттар, шет ел жұмыс күштері, қарулы күштерден босағандар, мектеп түлектері, түрмелерден босап шыққандар, оралмандар, және де басқа көздерден.

«2020 жұмыспен қамут жол картасы» белсенді түрде жұмыс істейді,. Республикалық бюджеттен 13,0 млн.тг қаражат көлемінде бөлінді: жастар тәжірбиесі, әлеуметтік жұмыс орындары, кәсіптік дайындау.

Негізі еңбек рыногінде оңтайлы үрдіс байқалуда.

Бірақ та еңбек нарығында да үйлесімсіздік байқалуда, жеткіліксіз мамандық болып : медицина мамандары, техникалық жұмысшылар, электриктер, жүргізушілер, машинистер, трактористер болып отыр.

Еңбек нарығының дамуындағы өзекті мәселелер:

-еңбек рыногінде үйлесімсіздік те байқалуда, тапшы мамандық болып : медицина мамандары, техникалық жұмысшылар, электриктер, жүргізушілер, машинистер, трактористер болып отыр;

-өз бизнесін ұйымдастыруда жеткіліксіз әлеуметтік көмек;

-ауылдағы жұмыссыздық деңгейінің жоғарғы деңгейі және жастарды жұмысқа орналастыру мәселесі;

-ауыл тұрғындарының Астана қ. көшуі.

Көшу механизмін төмендету, соның ішінде халықтың қатынамалы көші қонуы, шеткі аймақта салыстармалы кіріс алуда мүмкіндік туғызады. Осыған қарсы Астана қаласы маңында азық түлік жобаларын дамыту, өнеркәсіп өнімдерін шығару және азық түлік қайта өңдеу, құрылыс материалдарын, машина құрылысы, пластмассадан жасалған бұйымдар, шағын бизнес және қызмет көрсетуді қолдау.

2020 ж. дейін Астана қ. маңындағы елді мекендерді әлеуметтік –экономикалық дамыту Кешенді жоспарын дамытуда, жалпы соммасы 105 млрд№ теңге құрайтын 194 шара қарастырылған. Кезеңімен халықтың күн көрісіне қажетті –электро, жылу, сумен қамтамасыз ету, әлеуметтік сала, көже жол жүйесін дамытуда нысандар құрылысы қарастырылған.

СМҮ мен СК 2013 жылы барлығы 3158 шаралар өткізілді, оларға 134394 көрермендер қатысты.

5 жыл бойында өткізілген шаралардың саны 3143 мың шарадан 2015 жылғы өткізілген 3158 мың шараға дейін ұлғайды.

	2011 ж.	2012 ж.	2013ж.	2014 ж	2015 ж
Клубтарда өткізілген мәдени шаралар, бірлік	3143	3147	3151	3155	3158
Мәдени қызметкерлердің саны, адам	131	131	132	143	149
олардан арнайы біліммен, %	33,8	32,8	32,8	33,2	33,6
Халықаралық конкурстарға қатысуға бағытталған жас қатысушылар, адамдар	32	33	33	35	35
Халықаралық конкурстардың лауреаттары, адамдар	2	24	24	25	25

2014 жылы аудан бойынша 10 ескерткіштер жөнделді.

Кейінгі жылдары мәдениет саласында келесі проблемалар байқалды:

• 
  СК мен СМҮ материалды-техникалық базасын нығайту;
  
• 
  СК мен СМҮкәсіпқой кадрлардың жетіспеушілігі;
  
• 
  телефон өткізу.
  
• 
  СК мен СМҮ ағымды және күрделі жөндеу жұмыстардан өткізу.
  

Әлеуметтік сұрақнамалардың қорытындысы бойынша 2014 жылы мемлекеттік тілді игергендердің деңгейі 64,2% немесе 18200 тұрғындар санын құрады. Қазақстан халқына арналған Қазақстан Республикасының Президентінің жыл сайынғы Жолдауында «Болашақты бірге қалаймыз», 2020 жылы Қазақстанның 95 пайызынан кем емес тұрғындар саны мемлекеттік тілді меңгеру қажет. Біздің міндетіміз жоғарыда аталған мақсатқа жетуде тынмсыз жұмыс атқару.

Аршалы ауданы әкімдігінің 2013 жылғы 4 қараша№А-370 қаулысы негізінде «Аршалы ауданының тілдерді оқыту орталығы» ММ-нен «Аршалы ауданы тілдерді оқыту орталығы» КММ аты өзгертілді, ол жерде жоғары білімді 2 маман жұмыс атқарады. Орталық толығымен методикалық кітаптармен, көркем әдебиетпен, сөздіктермен және т.б. қамтылған. Мултимедиялық кабинет бар, бұл дегеніміз 6 ноутбук, проектормен экран, бір компьютер принтер. Орталықта 10 топ бар, мемлекеттік тілді 135 оқырман оқып жатыр.

2015 жылдың маусым айында 56 тыңдаушы 3 жылдық бағдарламаны бітіріп, мемлекеттік тілді меңгеріп және экзаменді тапсырды.

2014 жылдың қыркүйек айында «Казтест» бағдарламасы бойынша «Аршалы ауданы тілдерді оқыту орталығы» КММ ұлттық тестілеу республикалық орталығы мамандарымен 100 адамға, мемлекеттік қызметкерлермен бюджеттік жұмыскерлерге тестілеу жүргізілді. Аудан бойынша мемлекетттік тілді меңгеру 85 пайызды құрады, облыстық деңгеймен салыстырғанда жоғары деңгейде. Қазіргі уақытта «Қазтест» бекітілген тестісі бойынша 66/36 әскери бөлімінің 100 әскери қызметкерлері өтуде.

2014 жылы аудандық газеттер «Аршалы айнасы» және «Вперед» газеттерінде мемлекеттік тіолі насихаттауда 38 мақала жария көрді, оның 25-і мемлекеттік тілде, 13-і ресми тілде жарияланды.

2014 жылы мемлекеттік мекемелерде қазақ тілінде іс жүргізу 98 пайыды құраса, ағымдағ жылдың 9 айында 98,1 пайызды құрады.

Жыл сайын тыңдармандар саны өсуде.

Өңірлік интернет-ресурстар мемлекеттік тілде Аршалы ауданының әкімінің сайтында ұсынылған.