Қазақстан Респубиткасы Білім және ғылым министрлігі

Қазақстан Респубиткасы Білім және ғылым министрлігі

Орындаушылық өнер кафедрасы

Ол студенттердің музыкалық тәрбиесін тиісті жүйеге қалыптастыруда маңызды роль атқарады. Бұл тұрғыда мыналарды білу керек:

1 Музыкалық теориялық негіздерін білу

2 Орындаушылық қимыл әрекеттер тәсілдерінің негіздерін білу.

3 Орындаушылық дағдыларын игеру.

4 Орындаудың әдістерімен шығарманың мазмұн-мағынасын ашу

Бастапқы орындау-ойнау үйрену әйгілі педагог баянист П.Говарушко зерттеп ұсынған нұсқаулар практика жүзінде дәлеледеді.

Музыкалық шығарманы орындау дегеніміз – аспапта ойнаудың әдіс-амалдары арқылы көркем образдың сырын ашып беруде.

Бастапқы дайындықтың негізгі кезеңдерін былай сипаттауға болады:

• 
  орындаушының дұрыс отыруы, аспапты дұрыс ұстауы;
  
• 
  қол, саусақдың дұрыс қойылуы, аспаптың түйме басу тәсілдерін үйрету;
  
• 
  көркем образы негізін қоңыр үнмен дұрыс шығара білу;
  
• 
  нотаның созылуын қадағалау;
  
• 
  музыкалық аспатың үнін шығару тәсілдерін меңгеру;
  
• 
  сол қол саусақтарын икемді ұстап үйрену;
  
• 
  әуенді сол қолмен секіртпей, майда, жұмасақ орындауды үйрену;
  
• 
  қолдардың координациясын дамыту;
  
• 
  оң қолдың қимылын жеңілдету.
  

Негізгі орындаушылық дағдаларды қалаптастырып, дамыту үшін музыкалық шығармамен жұмыс барысында әртүрлі музыкалық шығармада техникалық қиындықтар кездеседі. Дегенмен, мектеп оқушыларының тәрбиесінде ұлттық музыкалық мәдениетінің қалыптасуы негізгі роль атқаруы тиіс.

Оқыту кезеңінде танымдық мағлұматтың мазмұнымен қоса, орындаушылық өнердің амалдары мен әдістерін меңгеруге мүмкіндік беретін шығармаларды қолданған жөн.

Аспапта орындаушылық дағды-тәсілдерді қалыптастыру үшін халық музыкасының әсерін еске алған жөн Осы шығармалар арқылы болашақ мұғалімдер халық музыка өнерінің мөлдір бұлағынан сусындап, туған халқының тарихи мен әдебиетін жетік түсіне біледі.

Көбіне баянға лайықтап кейде тіпті Абайдың, Бірданның, Жаяу Мұсаның, Үкілі Ыбырайдың әндерін, Құрманғазы, Дәулеткерей, Тәттімбет, Дина күйлерін баянда орындағанда осындай көркем шығармалардың өзіндік ерекшелігі мен құндылығын әлі де болса көре алмайды.

Бұл үшін қазақ музыка мәдениетінің тарихын зерттейтін шығармаларға көңіл бөліп, А.Жұбанов, А.Затаевич, Б.Ерзакович, Ю.Аравинның еңбектерін жетік білу қажет.