БАҒдарламасы өскемен қ, 2013 жыл Мазмұны Төлқұжат 4 2

2012 жылы табиғи индекс көлемі – 83 % (11 сурет).

Жеңіл өнеркәсіп «НИМЭКС-Тоқыма» ЖШС (мата шығару) және ПКФ «Рауан» ЖШС (тігін бұйымдары) кәсіпорындары болып табылады.

Қазақстанның оңтүстік өңірлерінен бұйымның тасымалдануыарзан бағамен Қытайдан, сонымен жергілікті өндірістік фурнитарынң жоқтығы басты мәселе болып қалуда.

Құрылыс материалдар саласы бойынша өндірісте 2012 жылы өндірістің көлемі 4,4 млрд. теңгені бұл 2010 жылдың деңгейінен 4,4 млрд. теңгеге көп.

Құрылыс индустриясының кәсіпорындарымен өнімнің көп ассортименті: керамикалық кірпіш, тауарлы бетон, бетоннан құрылыс жинақ құрылымдары, керамикалық бұйымдар, тастан бұйымдар және т.б.

Аталған салада өзекті мәселелер болып:

- негізгі қордың жоғары тозымдылық деңгейі;

- өнім өндірісінің жоғарғы бағалануы.

2012 жылы құрылыс индустриясы кәсіпорындардың саны 328 бірлікті, олардың 19 – ірі және орта кәсіпорындар. 2010 жылмен салыстырғанда кәсіпорындардың жалпы саны 45 бірлікке қысқартылды, сонымен ірі кәсіпорындар санының төмендеуі байқалмайды.

2012 жылы табиғи индекс көлемі – 99,7 % құрады (13 сурет).

13 сурет.

Суменқамту, канализация жүйесінде өнім 2012 жылы – 6,0 млрд. теңгені, бұл 2010 жылдың деңгейімен салыстырғанда 71,4 % құрады.

2012 жылы табиғи индекс көлемі – 78,2 % құрады (14 сурет).

Қалада электроэнергияны, газды және суды тарату өндірісінде: «УК ГЭС» ЖШС, «УК ТЭЦ» ЖШС, «Согринская ТЭЦ» ЖШС, «Водоканал» МКК кәсіпорындары құрайды.

2012 жылы өндіріс көлемінің төмендеуі 2011 жылмен салыстырғанда энергия жинақтау технологияны қолдану, жоғалтулардың төмендеуі, өндірістің жаңа технологияларын қолданумен байланысты.

«АЭс Согралық ЖЭО» ЖШС «№ 1 турбинді, генератор мен қосалқы жабдықты ауыстырумен турбоагрегатты жаңғырту» жоба жүзеге асырылды. 2012 жылы желтоқсан айында кәсіпорын жобалық қуаттылыққа шықты.

Индустриалды-инновационалдық даму аясында жобаларды жүзеге асыру, сатып алынатын тауар, жұмыс, қызметте қазақстандық қамту үлесі бұл жоспарланған өнеркәсіптік өнім өндірісінің көлемінің өсіміне жол береді.

1. 
   өзіндік материалды-шикізат базасы;
   
2. 
   өнімі дүниежүзілік нарықта сұранылатын металл өндірісі бойынша жетекші кешендер бар; түсті және ерекше металлдардан қосылып шығарылған негізде жаңа өндірісті құру бойынша потенциалды мүмкіндіктер бар;
   
3. 
   шектес салалардан сұраныс өсімі;
   
4. 
   өнімді шығарушы аумақтық жақындылық (Қытай, Ресей);
   
5. 
   шығарылатын өнімнің жоғарғы деңгейі.
   

1. 
   шығарылатын тауардың аз номенклатурасы және шектің жеткіліксіз деңгейі;
   
2. 
   өнім өндірісінің энерго-ресурстық технологиясы;
   
3. 
   ішкі рыноктың жеткіліксіз көлемі;
   
4. 
   білікті кадрлардың жеткіліксіздігі;
   
5. 
   негізгі қорды баяу жаңарту;
   
6. 
   өндірісті жаңартуға кәсіпорындардың айналма қаражаттардың жетіспеуі.
   

1. 
   өнімді шығару көлемін арттыру;
   
2. 
   жоғары қосылып бағаланған металл өнімдерінің үлесін артыру;
   
3. 
   кедендік одаққа кіруге байланысты сату рыногын кеңейту;
   
4. 
   шикізаттты жеткізушілерге және төмен шектегі компоненттерге аумақтық жақындылықты қолдану (Қытай, Ресей).
   

2. 
   Қытай, Ресейдің машина салу саласында жоғары бәсекелестігі;
   
3. 
   шикізат ресурстарына бағаның түсуі;
   

Қаланың ауылшаруашылық саласы Меновной ауылдық округіне шоғырланған 2013 жылдың 1 қаңтарына жағдайына 7 ауылшаруашылық кәсіпорындар және 60 шаруа қожалықтары олардың ішінде әрекеттегі 51. Ағымдағы жылы қолданыстағы шаруа қожалықтардың 24 ауылшаруашылық дақылдарды, 25 шаруашылық мал өсірумен айналысты.

Қаланың ауылшаруашылық өндірісінің ерекшелігі өндіріс өнімінің негізгі түрлерінің жалпы көлемінен халықтың жеке шаруашылығының жеке меншік салмағы көп орын алады. Сүт өндірісінде олардың үлесіне – 89,9 %, ет – 63,5 %, жұмыртқа – 98,6.%, картоп – 96,0 %, бақшалы дақылдар – 93,7 %.

Динамикада агроөнеркәсіптік кешеннің көрсеткіштеріне талдау көрсеткендей АӨК нақты бастамасы 2010 жылы байқалды. Ауылшаруашылығының дамуын сипаттайтын индикаторлардың барлығының өсімі байқалды.

2010 мен 2012 жылдар аралығында ауылшаруашылығы өнімінің көлемі 8,7%: 2010 жылы 4,8 млрд. теңгеден 2012 жылы 5,3 млрд. теңгеге өсті.


2010-2012 жылдарға көлемнің табиғи индекс қарқыны

Көрсеткіштердің атауы	жылдар
	2010	2011	2012
Ауылшаруашылығы өнімінің табиғи индекс көлемі оның ішінде:	103,0	104,1	105,8
Өсімдік шаруашылығы	103,4	104,5	106,5
Мал шаруашылығы	102,8	103,4	104,1

Мал шаруашылығы

2012 жылы ірі мүйізді малдың саны 4523 басты немесе 2010 жылдың деңгейіне 109,5 %, шошқалар – 9912 бас (131,7 %), қой және ешкі – 5492 басты (105,6 %), жылқы – 705 бас (106,8 %). (15 сурет).

2012 жылға тірі массада мал және құстарды сою – 2692,9 тоннаны (2010 жылы 108,8 % ), сауылған сүт – 6702 тонна (1011 %), алынған жұмыртқа – 1986,4 мың дана (99,5 %) (16 сурет).

дана жұмыртқа шықты (95,2 %).

Жалпы 2012 жылға өндірілген мал шаруашылығы өнімі 2011 жылмен салыстырғанда 4,1 % өсті.

Облыс орталығының аумағында ауылшаруашылық маңызды жерлердің шектеулігіне байланысты, 2012 жылдың қорытындысы бойынша егістік алаңшасы 8,1 мың га құрады және 2010 жылдың деңгейінде сақталды.

2012 жылға орташа өнім 187,1 ц/га құрады және 2010 жылға 26,2 % көкөністер есебінен өсті. Сонымен бидай дақылдарының төмендеуі (2010 жылы 82,8 %) және картоп (99,1 %) тұқым себу айналымын сақтау мен ауа райының қолайсыздығынан.

2012 жылға меншік алым орташа 48,6 ц/га немесе 2010 жылға 103,8 % құрады. Картоп 5,3 % және жеміс дақылдары – 5,0 % өндірісі ұлғайтылды.

Қала бойынша суарылатын алаңшалар 475 га құрады, нақты 150 га пайдалынылады.

Қала халқымен және жергілікті ауылшаруашылық өндірушілерімен шығарылатын өніммен қала тұрғындарының қамтамасыз етілуі: нан бойынша – 92,9 %, сүт – 13,9 %, ет – 19,4 %, жұмыртқа – 4,8 %, картоп – 151,4 %, көкөніс – 85 %. Күнбағыс майы бойынша қамтамсыз ету 38,7 есе норманы жоғарлытады (3 кесте). Жепейтін ауылшаруашылық өнімі облыстың таяу аудандарынан, сонымен Қазақстанның оңтүстік өңірлері мен алыс шет елдерден тасымалданады.

Жергілікті тауар өндірушілерді қолдау, іскерлік байланысты жақсарту, өнімді ішкі және сыртықы рынокқа шығару мақсатында қаланың билік атқару органдарымен жергілікті тауар өндірушілердің өнімін шығаруды ұйымдастыруды өткізу және ұйымдастыру бойынша жұмыстар тұрақты түрде сонымен қатар Қазақстан Республикасының аумағында және шет елдерден тыс көрмелер, жәрмеңкелер және әр түрлі форумдар жүргізіледі. Әр апта сайын «демалыс күні» жәрмеңкесі өткізілді.

3 кесте.

Азық-түлік қауіпсіздіктің қамтамамасыз етіуіне мал шаруашылғы мен өсімдік шаруашылығын дамытуға бағыттылған 2020 Жұмыспен қамту Бағдарламасы аясындағы жобаларды шағын несиелеу әрекет етті. 2012 жылы 116 млн. теңге қаржыландыру көлемімен 13 серіктестік шаруашылықтар құрылды, оның ішінде мал шаруашылығын дамыту бойынша 84 млн. Теңге қаржыландыру көлемімен 9 серіктестік, өсімдік шаруашылығын дамыту бойыннша 32 млн. теңге қаржыландыру көлемімен 4 серіктестік құрылды.

Ауылшаруашылық техникасының саябағы жылдық есептік жүктілікке сәйкес бірақ 85,0 % дейін тозымдылығы бар. Осыған байланысты өндіруші және жоғарғы технологиялық машиналарға машино тракторлы парктерді ауыстыруды қажет етеді. Жаңа ауылшаруашылық техниканы тасымалдауды жүзеге асыруды «КазАгроФинанс» АҚ жүзеге асырады.

Өскемен қаласында 6 ветеринарлық учаскелер қызметін жүзеге асырады: Меновной, Үлбі, Сол жағалау, Красиндік, Согралық және Ново-Явленка оларда 4 ветеринарлық дәрігерлер жұмыс атқарады.

Ерекше назарды қой өсірушілердің инфекциялық эпидидимит, ірі қара малдың лейкозы дезинфекциялар бойынша барлық жұмыстарды мал иелерінің есебінен жүзеге асыралатыны өзекті мәселе болып қалады. Дезинфекциялау бойынша барлық жұмыстар мал иелері есебінен іске асырылатындығы мәселе болып қалуда, Өскемен қаласының эпизоотиялық қауіпсіздігін қамтамсыз ету мақсатында мал қорамының құрылысына қаражаттар бөлінді, 2013 жылы аяқтау жоспарлануда.

Азық-түлік өнім өндірісі

Азық-түлік өнім өндірісінің ТИК: 2012 жылы 126,1 %, 2011 жылы – 86,2 %, 2010 жылы – 126,1 % құрады.

2012 жылы агроөнеркәсіптік кешенде еңбек өнімділігі 19,9 млн теңге/жұмысшы, 2011 жылы – 18,1 млн.теңге/жұм, 2010 жылы – 16,6 млн. теңге/жұм құрады. 2010 жылмен 2012 жылдарда еңбек өнімділігінің өсімі 19,9 % құрады.

1. 
   «Ақсай-Нан» ЖШС – «Әлеуметтік нан өндірісі бойынша жабдықты
   

2. 
   «ИртышТанурПлюс» ЖШС – «Жеміс-көкөніс қоймасының
   

3. 
   «Шығыс Сүт» жШС Зауыт іске қосылған, жоспарланған
   

4. 
   «Айтас-МП» ЖШС – «Шұжық бұйымдар өндірісі бойынша цехтың
   

1. 
   ауылшаруашылығы өнімін әзірлеудің жоғарғы үлесіне қатысты;
   
2. 
   өсімдік өсуде, мал шаруашылығында және ауылшаруашылығы өнімін өңдеу өндірісінде маңызды потенциал және қолайлы табиғи-климаттық шарттар;
   
3. 
   ауылшаруашылық кластердің жинақталуы үшін АӨК институционалды инфрақұрылымды дамыту;
   
4. 
   ауылшаруашылық мұқтаждыққа су көздерінің бары;
   
5. 
   жұмыссыздықтың төмен деңгейі;
   
6. 
   нақты сектордың дамуына оның ішінде орта және шағын бизнестің инновационалдық потенциалдың инфрақұрылымының бары;
   
7. 
   ара өндірісін дамыту;
   
8. 
   облыс орталығына ауылшаруашылығы құрылымдарының жақын орналасуы;
   

1. 
   өнімнің негізгі түрлерінде өндірістің жалпы көлеміне халықтың жеке шаруашашылығының көп жеке меншік салмағы;
   
2. 
   аз ауылшаруашылық алаңдары;
   
3. 
   жем дақылдар базасының жеткіліксіздігі (пішіндеме, сүрлеме шөп) осыған байланысты малдың аз өнімділігі;
   
4. 
   тайпалық отардың аз үлесі;
   
5. 
   нөл шекті етті сату (шикі түрде тұрғындармен етті 63% сатып алу).
   

1. 
   ет және сүт кластерін құруға барлық мүмкіндіктер бар;
   
2. 
   Өскемен қаласының аумағында азық-түлік еңістігін құру бойынша жобаларды жүзеге асыру;
   
3. 
   несиелік серіктестіктерді құру.
   

1. 
   Ауыл шаруашылығында жеке шаруашылық қожалықтардың үстем болуы саланың дамуына кедергі келтіреді, жаңа технологияларды енгізуге және өнімнің бәсекелестік мүмкіндігін төмендетеді;