Бағдарламасы (syllabus) 3 Оқытушы туралы мәліметтер
Тақырып №14 Сот сараптамаларын тағайындау және жүргізу
жүктеу/скачать 0,55 Mb.
|
kriminalistika
| Тақырып №14 Сот сараптамаларын тағайындау және жүргізу
Тергеу үстінде арнаулы білім қолданудың түсінігі және оның түрлері. Сот сараптамасының түрлері. Сот сараптама мекемелері. Сот сараптамасын тағайындау. Сот сараптамасы жүргізу әдістемелері. Сот сараптамасын бағалау және дәлелдеме есебінде пайдалану ерекшеліктері. Сараптамалар арқылы тек және жеке айғақтар, белгiлердiң себептi байланысы, олардың бiлiмiнiң тетiгiн анықтауға, уақыт анықтауға болады бастады. Сараптама тұлғалар, заттар, малдар, заттардың тепе-теңдiгi туралы мәселенiң шешiмiн қамтамасыз етедi, олар топтық сайман орнатады, заттың құрамын анықтап, оның элементтерiнiң сапалы және сандық мiнездемесiн беруге мүмкiндiк бередi; (дене бұзылуларын жас шамасы, жыныстық есею, сипат және ауырлық) заң мән болатын айғақтар орнатады; тiнтiлген оқиғаға заңға сүйенген бағаны беруге көмектеседi. Қылмыстардың профилактикасындағы сараптаманың мәнi ұлы. Мысалы, тергеушi немесе анықтау су бұрғыш тұлғаның сарапшылық шешiмдерi көмегiмен кәсiпорындар, ұйымдар, мекемелердiң (қоймалық бөлмелердегi жабатын құрылымдар және сигнализацияның құралдарының кемелiне жетпегенi тағы сол сияқтылар) дүние, себептiң ұрлауы және тiнтiлген тағы басқа қылмыстарды iске асыру мүмкiндiк туғызған шарт себепшi болған қызметтерiнде нақты кемшiлiктер жиi айқындалуға мүмкiншiлiк алады. Сарапшы қорытындысы көз дәлелдерiнiң бiрi болып табылып, ол заң сәйкес (сотпен ) тергеушi бағаға жататындығы. Келесi моменттер бағаланамын. 1. Заңның орындалуы тағайындау және сараптаманың өндiрiсiнде, сарапшы бар болу қорытындысында барлық реквизиттер қажеттi. 2. Шешiмнiң толықтығы: барлық қойылған сұрақтарға жауаптар бердi; сұрақтар егер сарапшымен қайта тұжырымдаған, онда сараптаманың тағайындау қойылған мағыналары бойынша оларына сәйкес келедi; сарапшымен өз ынтасымен қойылған жағдайларды сараптаманың сипаттарына сәйкес келедi. 3. Сарапшының ғылыми Жадағайла дәлелдiгi: тиiстi сарапшылық әдiстеме дұрыс сайланып қолданған, керексiз оның жеңiлдетулерi мүмкiн демеген, өткiзiлген тәжiрибелер түзу тағы сол сияқтылар. 4. Зерттеудiң логикасы: оның кезеңдерiн тиiстi тiзбек, жүрiспен логикалық жадағайда дәлелдiгi және зерттеу нәтижелермен, олардың қайшылық еместiгi сақтаған. Соттық сараптаманың жалпы теориясының ғалымдармен дәлелдеген қасиеті мен нышандары туралы объектілері бар. Қасиет – бұл категория кез келген затқа қатысты, және әрбір зат өзіндік қасиеттік комплекске ие. Талап ету, объектілік қасиетке жауап беретін міндеттер сыныбына және жағдайдың шешілуіне байланыст, эксперттік зерттеу кезінде қолданылады. Заң мазмұнынан шықсақ, сараптаманың объектілері қылмыстық іс жүргізу заңымен белгіленген ақпараттың заттандырылған көздері – қылмыстық іс материалдары болып табылады. Әдебиеттеде сот сараптамасының объектілері, көбінде, сарапшылық зерттеуді қажет ететін іс мін-жайының материалдық жеткізгіштері ретінде, я болмаса, арнаулы білімдерді пайдалану арқылы алынатын фактілер мен уақиғалар, фактілік деректердің көздері туралы ақпараттың жеткізгіштері ретінде белгіленеді. Сарапшылық зерттеуге тек нақты заттар ғана емес, егер олар жөнінде ақпараи заттандырылған көрініс тапса, онда, сонымен бірге әр түрлі процестер (оқиғалар, құбылыстар, әрекеттер) жатқызылуы мүмкін. Сараптама объектісінің жалпы ұғымымен бірге заттық, нақты және тікелей объектілер ұғымы деп ажыратылады. Заттық объект – сараптаманың белгілі бір класы, тегі, түр аясында зерттелетін қасиетерінің ортақтылығымен бірлескен ақпараттың материалдық жеткізгіштерінің жиынтығы. Заттық объекті ұғымы сараптамалардың жеке кластарын, тектерін, түрлерін ажыратқан кезде елеулі рөл атқарады. Сараптаманың нақты объектісі нақты сарапшылық зерттеудің өзіндік ерекшелігін көрсететін дара және қайталанбас объекті деп аталады. Зерттеудің тікелей объектісі, ол ақпаратиың сол бір материалдық жеткізгіші сараптаманың әр түрлерінің объектілері болуы мүмкіндігіинг ерекшеленеді. Сондықтан да, объектіні зерттеуге ұшырайтын сол жақтарын, қасиеттерін анықтаған орынды болмақ. Мысалы, нақты құжатты зерттеу кезінде тікелей объектілер ретінде құжаттағы қолжазбаны орындаған жазк (сот жазутану сараптамасының объектіс) және мөр бедері (құжаттардың сот-техникалық сараптамасы) болуы мүмкін. Осы белгілер бойынша олар былайша бөлінеді: заттай дәлелдемелер; құжаттар; көзі тірі адамдар (бұл жағдайда адамның денесімен қатар, психикалық, психологиялық, физиолоогиялық және басқа да процестері зерттелуі мүмкін); сарапшылық зерттеу үшін үлгілер; қылмыстық іс материалдарында көрінген сараптама затына жататынмәліметтер; белгілі бір іс жүргізу мәртебесі жоқ объектілер (яғни, қылмыстық істі заттай дәлелдемелер ретінде немесе моральдық-этикалық түсініктер (мәйіттер) бойынша, я болмаса, оларға заттай дәлелдемелер режимін (ғимараттар, үй-жайлар) қолданудың нақты мүмкін еместігі бойынша. Дәрістерді оқу процесінде оқытудың қазіргі заманғы тәсілдерін, инновациялық технологияларды қолдану. Компьютерлік слайдтарды кинопроектормен көрсету, интерактивті тақтаны пайдалану, алдын ала студенттерге дайындалған тарату материалдарын қолдану. жүктеу/скачать 0,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|