Балашт ү с І п қ алие в б а л алара у р у л а р ы
жүктеу/скачать 11,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Балалар аурулары (МЖОО «Стоматология» факультеті студенттеріне арналған)
| Стоматологтар назарына!
Жиі байқалатын респираторлы аурулар организмнің қорғаныс қабылетінің төмендеуімен, қоректік жағдайдың бұзылуымен, гиповитаминозбен жүреді. Бейарнамалы иммунитеттің төмендеуі гингивиттің, тісжегінің дамуына ықпал етуі мүмкін. Туа біткен және пайда болған аурулардағы (созылмалы бронхит, бронхоэктазалар, бронхиальды астма) созылмалы гипоксия балалардың тіс тіндерінің дамуына теріс әсер етеді. Созылмалы тонзиллит, бронхөкпе жүйесінің созылмалы ауруларында да көптеген тісжегілер байқалады. Беттің аденоидты кейпі аденоидты вегетацияның жанжақты өсуінің куәсі бола отырып, тістүйістің бұзылуына әкелуі мүмкін. Мұрынмен дем алудың нашарлауы (жедел және аллергиялық ринит) стоматологиялық емді көтере алмауға (сезімталдығының жоғарлауына) әкелуі мүмкін. Науқасты оториноларингологқа жіберу керек. Мұрын қуысынан клегейлі-іріңді бөліністің ағуы синуситтерге, аденоидтарға күмән тудырады. ЛОР-мүшелерінің аурулары, сонымен қатар тісжегімен асқынуына байланысты емделген тістер, бет флегмонасының инфекциялық ошағы болуы мүмкін. Созылмалы тозиллиттің өршу кезеңі стоматологиялық манипуляцияларға уақытша қарсы көрсеткіш болып келеді. Тыныстың шұғыл қиындауы күйзелістік жағдайларда, кенеттен қорқудан, иіспен арандатылуы мүмкін бронхиальды астманың белгілерінің бірі болып келеді. Науқасқа тез арада бронхолитиктермен ингаляция жасау қажет. Стоматологиялық көмекке дейін негізгі ауруды жағдайы тұрақтағанша емдеп, аллерголог пен балалар дәрігерінің кеғесіне жүгіну керек. Таңдайдың, еріннің жарығы кейде орталық отитпен, естудің нашарлауымен, аспирация нәтижесінде бронхөкпе ауруларымен қосарланады. Бұндай балалардың сөзі түсініксіз, мимикалық бұлшықеттердің жұмысы, сөйлеуі бұзылған болып келеді. Кейде психикалық дамуы кідіәрген, сондықтан генетиктің, педиатрдың, психологтың, логопедтің, неврологтың кешенді бақылауына мұқтаж болады. 1.5.7. ЖҮРЕК – ТАМЫР ЖҮЙЕСІ Нәресте дүниеге келген соң плацентарлық қан айналымы тоқтап, өкпе арқылы дем алу басталғанда, қан айналу процессі де өзгереді. 107 Сол жүрекшедегі қысымның көтерілуі сопақша тесіктің, туылғаннан соң, бірер сағатта функциялық жабылуына әкеліп соғады. Толығымен бітелуі (облитерациялануы) 5- 6 күннен 3-4 айлығына дейін жүреді. Туғаннан кейін 1-3 сағаттан соң өкпе тамырларындағы қарсы күш азайған кезде қанның солдан оңға қарай айдалуы байқалады. Кіші қан шеңберінің құрылуы (реттелуі) 4 сағаттан бірнеше күнге дейін созылады. Айы-күні жетіліп туған балалардың артериялық өзегінің бітелуі 2-3 айлығында (20- 30%), ал толық бітелуі (90%) балаларда – 1 жасқа дейін созылады. Пульс дегеніміз жүректің жиырылуы барысында, артерия жүйесіне қанды айдауынан және систола мен диастола кезіндегі қысымның өзгеруінен болатын артерия қабырғасының ырғақты қозғалысы. Пульс толқынының таралуы артерия қабырғасының серпінділігіне сәйкес созыла және жиырыла алатын қабілетіне байланысты. Жаңа туған балалардың пульсі ырғақсыз- дығымен, оның ұзақтығы мен толқындарының біркелкі еместігімен ерекшелінеді. Тамыр соғу саны жаңа туған балада бір минутта 140-160 рет болып келеді. 6 айда -«- 130-135 рет 1 жаста -«- 120 -«- 5 жаста -«- 100 -«- 8 жаста -«- 100 -«- 10 жаста -«- 85 -«- 12 жаста -«- 80 -«- Физиологиялық тахикардия (жүрек соғысының физиологиялық үдеуі) зат алмасудың қарқындылығына байланысты. Артериялық қысым – қанның ағысының артерия қабырғасының ішкі бетіне және қанның алдыңғы бағанасына көрсететін қысымы. Артериялық қысым артерия жүйесіндегі қанның ағысына, қан тамырларының серпінділігіне, қанның құрамына және көптеген әсерлерге байланысты. Диастола және систола қысымы болып екі түрге бөлінеді. Систола қысымы – систоладан кейін болатын қысым, яғни пульс толқынының ең биік кезінде байқалатын қысым. Диастола қысымы – диастола кезіндегі қысым. Бұл пульс толқынының қайтқан (төмен түскен) кезінде болатын қысымы. Артериялық қысым жас өскен сайын өседі. Әсіресе, систола және диастола қысымы өсуге бейім болады. Жаңа туған балада систола- лық қысымы сынап бағанасы бойынша – 50-58 мм-ге, 1 жасқа таман – 90 мм-ге теңеледі. Молчанов формуласы: жоғарғы (максимальды) артериялық қысым = 90+2n. Төменгі (минимальді) қысым = жоғары қысымның 1/2 бөлігі + (5–10). Бұл орташа көрсеткіштер. жүктеу/скачать 11,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|