Бас редактор Байжуманов М. К

ISSN 1607-2774 
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің хабаршысы № 4(92)2020 
206 
жүргізіледі: Филипповка, Тихая, Үлбі, Ертіс өзендері. Семей (бұрынғы Семипалатинск) – суын 
"Семей Водоканал" пайдаланатын Ертістегі ірі қала. Зертханалық жағдайларда Семей өңірінің су 
айдындарындағы ластану деңгейінің биологиялық мониторингі үшін жіпше тәрізді балдырларды 
(улотрикс, спирогир, кладофор) пайдалану мүмкіндігі зерттелді. "Қазмырыш" ЖШС өнімінің негізгі 
түрлері мырыш, кадмий, қорғасын және мыс сияқты металдар болып табылады, Қазақстан 
Республикасы Ұлттық ядролық орталығының "Радиациялық қауіпсіздік және экология институты" 
филиалының Элементтік талдау зертханасында мырышқа, мысқа, кадмийға, темірге және 
қорғасынға қатысты жіпше тәрізді балдырлардың сіңіру қабілеті, сондай-ақ зерттелетін судағы 
ауыр металдардың қалдық концентрациясы анықталған. Бос сынамада (күл түріндегі балдырлар) 
Вe, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Sr, Cd, Cs, Pb, U сияқты элементтер анықталды. Балдырлардың 3 
үлгісінің адсорбциялық қабілетін анықтау мақсатында сулы ортаға ауыр металдардың (Fe, Cu, Zn, 
Cd, Pb) нитраттары мәжбүрлі түрде қосылды. Барлық элементтердің концентрациясы Agilent 
7700x аспабында индуктивті-байланысқан плазмамен (ИСП – МС) масс-спектрометрия әдісімен 
және iCAP 6300 Duo аспабында атомдық – эмиссиялық спектрометрия әдісімен анықталды. 
Түйін сөздер: жіпше тәрізді балдырлар, уыттылық, ауыр металдар, индуктивті-
байланысқан 
плазмамен 
масс-спектрометрия 
әдісі 
(ИСП 
– 
МС), 
атомдық-эмиссиялық 
спектрометрия әдісі (АЭС – ИСП). 
FILAMENTOUS ALGAE AS A BIOMONITOR OF WATER POLLUTION LEVEL IN SEMEY REGION 
A. Oralbekova, K. Kabdulkarimova, L. Ibraeva 
Limited liability partnership (LLP) KAZZINC – one of the largest industrial enterprises of East 
Kazakhstan region. From Kazzinc to the Irtysh water flow should be in the following order: river Filippovka, 
Quiet, Ulba and the Irtysh. Semey (former Semipalatinsk) is a large city on the Irtysh, the water of which is 
taken by "Semey Vodokanal" [1]. In the laboratory we investigated the possibility of using filamentous algae 
(of ulothrix, Spirogyra, cladophora) as biological monitoring in the waters of the Semipalatinsk region. Since 
the main products of "Kazzinc" LLP are metals such as zinc, cadmium, lead and copper, in the laboratory of 
elemental analysis of the branch of "Institute of Radiation safety and ecology" of National nuclear center of 
the Republic of Kazakhstan the absorption capacity of filamentous algae in relation to zinc, copper, 
cadmium, iron and lead, as well as the residual concentration of heavy metals in the test water is 
determined. In idle test identifies such elements as Be, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Sr, Cd, Cs, Pb, and U. 
The concentrations of these elements were determined by inductively coupled plasma mass spectrometry 
(ICP – MS) on the Agilent 7700x instrument and atomic emission spectrometry (NPP – ISP) on the iCAP 
6300 Duo. 
Key words: filamentous algae, toxicity, heavy metals, inductively coupled plasma mass 
spectrometry (ICP – MS), atomic emission spectrometry (AES – ICP). 
 
 
ҒТАХР: 87.21.15 
Ж.К. Кабышева, Л.С. Бакирова, Р.У. Ашакаева, Б.Ж. Имамова
Cемей қаласының Шәкәрім атындағы университеті 
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ЭКОЖҮЙЕСІНДЕГІ ТОПЫРАҚТЫҢ ҚЫЗМЕТІ 

жүктеу/скачать 9,41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: