Бұл мақалада гибридті қымыздықты әртүрлі фонда әртүрлі шабу режимдерін қолданудың және тыңайтқыш пайдалану, пайдаланбау әсерлерінің зерттеу нәтижелері көрсетілген. Қымыздықты ерте және жиі шабудың кері әсерлері сипатталған және қолайлы жинау режимдері ұсынылған, яғни: жылда гүлдену кезеңінде немесе жылдар арасында кезеңдерді ауыстырып отыру «бүршіктену-жеміс салу-гүлдену». Гүлдену кезеңінде жинағанда жасал массаның өнімділігі 68 %-ға жоғары, сабақтану кезеңінде жинағанға қарағанда. Шабу режимдері мен тыңайтқыш пайдаланудың энергетикалық және экономикалық бағасы берілген. Гүлдену кезеңіндегі және әртүрлі жылда шабу кезеңін «бүршіктену- жеміс салу-гүлдену» ауыстырудың үнемді деңгейі 111 және 91 %, сәйкесінше жалпы энергия шығымы – 76,6-89,4 ГДж/га. Жылда жоғары деңгейде коректендіруге берілетін тыңайтқыштың жоғарғы мөлшері (N 180 Р 180 К 180 ) экономикалық тиімсіз, тыңайтқыштың N 90 Р 90 К 90 мөлшерінің тиімді үнемделігі 30-48 % ғана. Түйінді сөздер: гибридті қымыздық, режимдер, шабу, минералды тыңайтқыштар. EFFICIENCY OF USE OF HYBRID SOREL IN VARIOUS MOWING MODES AND APPLICATION
OF FERTILIZERS
A. Kukusheva, A. Stepanov, Z. Kakezhanova, A. Kalieva
This article presents the results of studies on the different mowing modes of hybrid sorrel on different backgrounds: with and without mineral fertilizers. The negative effect of early and frequent mowing of grass sorrel is shown, optimal harvesting modes are recommended: annually in the flowering phase or when harvesting periods alternate over years in the phases “budding – fruiting – flowering”. With annual harvesting in the flowering phase, the yield of green mass was 68% higher than when mowing in the stem phase. An economic and energy assessment of the considered regimes of mowing crops and fertilizer application was given. The profitability level for mowing in the flowering phase and alternating mowing periods “budding – fruiting – flowering” amounted to 111 and 91%, respectively, and the gross energy yield was 76.6-89.4 GJ / ha. The annual application of higher doses of fertilizer to these crops during these periods (N
180
Р
180
К
180
) is economically unjustified; the use of N
90
Р
90
К
90
is only 30-48% profitable. Key words: hybrid sorrel, regime, mowing, mineral fertilizers. МРНТИ: 68.05.45
Н.Х. Сергалиев
1
, А.Г. Нагиева
2
, А.С. Тлепов
2
1
Западно-Казахстанский Государственный университет имени М. Утемисова, г. Уральск
2
Западно-Казахстанский аграрно-технический университет имени Жангир хана, г. Уральск
ОЦЕНКА ЭМИССИИ СО
2
В ПОЧВАХ РАЗЛИЧНЫХ ЭКОСИСТЕМ ЗАПАДНО-КАЗАХСТАНСКОЙ
ОБЛАСТИ
Аннотация: В статье приведены результаты эмиссии диоксида углерода из темно- каштановой почвы различных экосистем сухостепной зоны Западно-Казахстанской области. Базируясь на еженедельных измерениях, были рассчитаны среднемесячные, среднесезонные и среднегодовые потоки СО 2 из изучаемых почв. Для всех объектов, на которых проводились исследования, был характерен «классический» для резконтинетальной зоны характер изменения месячных потоков СО 2 из почв: с минимальными величинами – в позднеосенний и зимний периоды, и с максимальными – поздневесенние и летние месяцы, когда складываются наиболее благоприятные (в среднем) погодные условия для функционирования микробных сообществ и