Сілтеме: Қазақ ССР-ның Қызыл кітабы «Жоғалып кету қауіпі бар сирек кездесетін өсімдіктер мен жануарлар» (2бөлім/өсімдіктер). – Алматы: Қайнар, 1981Қазақстан Энциклопедиясы
Сілтеме: Қазақ ССР-ның Қызыл кітабы «Жоғалып кету қауіпі бар сирек кездесетін өсімдіктер мен жануарлар» (2бөлім/өсімдіктер). – Алматы: Қайнар, 1981Қазақстан Энциклопедиясы
Аманжолова Сымбат
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер - Angiosperms Класс: Қосжарнақтылар - Magnoliopsida Отряд: Дәнді дақылдар - Poales Тұқымдасы: Астық - Poaceae Туысы: Бетеге - Festuca Түрі: Су бетегесі - Festuca pratensis
Сипаттамасы: Су бетегесі (Festuca pratensіs) - биіктігі 30-100 см, сирек түпті өсімдік. Олардың гүлшоғыры селдір, кейде тығыз сыпыртқы гүлді. Масақ гүлі үш немесе көп гүлді болады. Сабағында жапырағы сирек орналасқан, ұзынша, жылтыр болып келеді. Гүлдегенге дейін оның құрамында протеин (17%), белок (15%), май (23%), клетчатка (8%) көп болады.
Таралуы: Қазақстанда 20 түрі бар, жиі кездесетін түрлері кәдімгі бетеге, су бетегесі.
Жабайы түрде Ертіс, Есіл, Тобыл, Жайық өзендерінің шалғынды алқаптарында өседі.
Қолданылуы: Су бетегесі-суыққа, қуаңшылыққа төзімді, құнарлы мал азықтық шөп.
Сілтеме: А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. 456 бет.
СипаттамасыЖабайы жүзім (Vіtіs vіnіfera) — жүзім тұқымдасына жататын, ағаштанып қатайып кеткен көп жылдық шырмауық. Биікт. 20 — 30 м. Тамыры тереңге жайылады. Жапырақтары дөңгеленіп келген, жиектері тілімденген, кезектесіп орналасады. Сабағының ұшындағы ширатылған мұртшаларымен басқа өсімдіктерге шырмалып өседі. өсақ гүлдері қос жынысты, қалың сыпыртқыгүл гүлшоғырына топталған. Ж. ж. тұқымынан және вегетативтік (өсімді) жолмен көбейеді.
Таралуы Қаратау жотасында (Боралдай тауы, Бозторғай қонысы, Бөген, Көкбұлақ, Қиыршықты өзендері алабында), Талас Алатауының сілемдерінде және Іле Алатауының батысында кездеседі.