Бекітілді «Ежелгі Қазақстанға саяхат» гимназия компонентінің бағдарламасы
жүктеу/скачать 70,7 Kb.
|
Ежелгі Қазақстан тарихы
- Бұл бет үшін навигация:
- 49-50.Қаңлы мемлекеті қалалық мәдениетінің дамуын талдау.
- 51-52.Қаңлы мемлекетінің қоғамдық құрылысымен танысу.
- 55.Үйсіндермен Қаңлылардың рухани мәдениетінің ерекшеліктер.
| IV-бөлім.Үйсіндер мен Қаңлылар-8 сағат
46-48. Үйсін мемлекеті.Үйсін мемлекеті - (б.з.д. VIIIғ - б.з. V ғасырда) Қазақстанды мекендеген тайпаларда мемлекеттіктің алғашқы белгілері болды.Бұлар сақтардың этномәдени мұрагерлері үйсіндер болатын. Қазақ мемлекеттігінің тағы бір қайнар көзі үйсіндер мемлекеті болып есептеледі. Үйсіндерде ежелгі өркениетке тән дамудың барлық белгілері байқалды. Бұл қалыпты даму белгілеріне мемлекеттік билік жүйесін, жазудың болғандығын, тұрақты әскерді, елшілік жоралғыларын таниды 49-50.Қаңлы мемлекеті қалалық мәдениетінің дамуын талдау. Қауыншы және Отырар-Қаратау мәдениеті деп археологтар атайтын үлкен ескерткіштері сақталған. Қауыншы мәдениеті таралған өңірде Шәушіқүм, Жамантоғай, Төребайтұмсық қорымдары зерттелді. Сол кездегі Отырар-Қаратау, Жетіасар мәдениеттеріне жататын басқа зираттардағы сияқты, өліктер киімімен, жеке пайдаланатын заттарымен қоса жерленген. Қабірлерге тамақ салып, су құйылған керамика ыдыстар бірге салынған. 51-52.Қаңлы мемлекетінің қоғамдық құрылысымен танысу.Қаңлы мемлекетін кім басқарады.Бес кіші патша деген кім.Заң жинағы қандай роль атқарғанын түсінеді. 53-54.Үйсіндермен Қаңлылардың материалдық мәдениетінің ерекшеліктері Қарғалы тәтісі - Жетісуды мекендеген ежелгі тайпалардың зергерлік бұйымы. 1939 ж. Қарғалы сайының 35, ені 4,7 см екі тік бұрышты алтын пластина түрінде жасалған. Онда бұғының, ұшқан кұстың, үстіне адам жайғасқан, бұқпантайлап бара жатқан қанатты жолбарыстың таң каларлық бейнелері бар. Барлық мүсіндердің соншалықты шеберлікпен әсем какышталып жасалғаны таңдай қақтырады. Бірақ айтарымыз бұл ғана емес. Әшекейлі тәтіде қанатты ат және үстіне адамды отырғызып алып жүгіріп бара жатқан айдаһар тейнеленген. Олардың төбесінен құс (қаз бен үйректің біріне ұқсайды) ұшып барады. Бұлардан басқа таутеке, аю, арқарға мініп, қолына гүл ұстаған адам бейнелерімен танысады 55.Үйсіндермен Қаңлылардың рухани мәдениетінің ерекшеліктер.Өлеңдегі «Ху биін билеген қыздың тегі қаңлыдан, Келіп еді шығысқа, талмай асып сан қырдан» деген жолдардан шығармаға арқау болған биші қыздың қайдан келгендігі бірден анық айтылып тұр. Осындағы қаңлы деп отырғаны ежелгі заманғы Қаңлы мемлекеті. Ол мемлекеттің сол замандағы орны Сырдарияның солтүстігіндегі Тұранның кең-байтақ ырысты өлкесі еді. Қаңлылар Қытай жылнамаларында б.з.б ІІІ-IV ғасырлардан бастап кездесетінін біледі. жүктеу/скачать 70,7 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|