Білім беру бағдарламасы 6М011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті»


Тілдік жағдаяттың геополитикалық типологиясы



бет54/80
Дата31.01.2022
өлшемі342,43 Kb.
#116533
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   80
Байланысты:
Әлеуметтік лингвистика

3. Тілдік жағдаяттың геополитикалық типологиясы


Терминдер мен анықтамалар.

Тілді ығыстыру (орыс. вытеенние языка)- күштеп тіл ауыстыру, ана тілдіөзге тілмен алмастыру.

Тілдің жаңаруы (орыс. возрождение языка) - өлі тілдерді қайта жандандырубағытындағы мемлекет, лингвистер мен қоғамдардың шаралар жиынтығы.

Тілдің өміршеңдігі (лат. vitalis - өміршең; орыс. витальность языка) – тілдіңөмір сүруге, дамуға құштарлығы, табандылығы, икемділігі.

Тілдік бөгет (орыс. языковой барьер) – толық қарым-қатынас жасауда жекеадамның тілді (тілдерді) білмеуінен (жете білмеуінен) болатын бөгет; көпэтностымемлекет аумағындағы екі жəне одан да көп тілдің қызмет етуі; əлемдегі тіл əралуандығы.

Тілдік жанжал (орыс. языковой конфликт) – тілдік қарым-қатынасжағдаятындағы ерекше өткір өзара əсер етушілігі. Т.ж. негізінде этнодемографиялық,əлеуметтік, идеологиялық, саяси жəне экономикалық себептер жатады, сондықтан Т.ж.көбінесе тілдердің түрлі мəртебелері бар жəне қоғамдық қызметі теңестірілмегенгетрегенді этносты елдерде пайда болады.

Тілдік жағдаят – белгілі бір географиялық немесе саяси-əкімшілікқұрылымдағы бір тілдің немесе бірнеше тілдердің жергілікті-əлеуметтік жəне қызметтікқатынасына байланысты өмір сүруі.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   80




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет